İsteyerek yapılan düşüklerin önlenmesinde sağlık eğitiminin etkinliği

Abstract

Özet Araştırma, isteyerek yapılan düşüklerin önlenmesinde eğitim yönteminin etkinliğini saptamak amacıyla deneysel olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini T.C. Zübeyde Hanım Doğumevi Hastanesinin düşük kliniğine başvuran 50 deney ve 50 kontrol grubu olmak üzere 100 kadın oluşturmuştur. Araştırma hastanede ve evde olmak üzere iki bölümde uygulanmıştır. Deney grubunda yer alan kadınlara düşük öncesi tanımlayıcı anket formu (Ek I), düşük sonrası ise kürtaj sonrası bakıma ilişkin anket formu (Ek II) uygulanmış ve bu konuda eğitim verilmiştir. Taburcu olan kadınlar 15 gün ara ile evlerinde 4-5 kez ziyaret edilmişlerdir. Bu ziyaretlerde Ek II anket formunun son testi ile kadın erkek üreme organlarının anatomisi ve fonksiyonları, adet kanaması ve gebeliğin oluşumu ve aile planlaması yöntemlerine ilişkin bilgileri içeren Ek IH anket formunun öntest ve sontest uygulamaları yapılmış ve bu konularda eğitim verilmiştir. Kontrol grubunda yer alan kadınlara ise hastanede düşük öncesi Ek I, sonrası ise Ek II ve HI anket formunun öntest uygulaması yapılmıştır. Bu grupta yer alan kadınlar dört ay sonra evlerinde ziyaret edilerek Ek II, IH anket formunun sontest uygulaması ile düşük sonrası rahatsızlıklarını ve kullandıkları aile planlaması yöntemlerini belirlemek için Ek IV anket formu uygulamıştır. Araştırmada, deney ve kontrol grubunda yer alan kadınları öntest ve sontest ortalama bilgi puan farklarına ve kullandıkları aile planlaması yöntemlerine bakılarak iki grup karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmada elde edilen değerlere göre yapılan eğitim yönteminin etkinliği değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde; yüzdelik, ki-kare, Fisher'in kesin ki-kare, iki yüzde arasıdaki farkın önemlilik testi, bağımlı gruplarda tek ve çok yönlü varyans analizi ve `t` testi kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, deney ve kontrol grubunda yer alan kadınların öntest bilgi puan ortalamaları arasında önemli bir fark bulunmamasına karşın öntest ve sontest bilgi puan ortalama farkları arasıdaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Oluşan bu farkın deney grubundaki kadınlara verilen sağlık eğitiminden kaynaklandığı görülmüştür. Deney ve kontrol grubu kadınların düşük sonrası kullandıkları aile planlaması yöntemlerine bakıldığında; düşük öncesi kadınlarını tamamı etkin olmayan yöntemlerle korundukları gözönüne alındığında, iki grup arasıdaki farkın istatistiksel olarak önemli olduğu saptanmıştır. Deney grubundaki kadınların %90'ının etkin yöntemlerle korundukları görülürken, kontrol grubundaki kadınların sadece %32'sinin etkin yöntemlerle korundukları görülmüştür. Elde edilen bu sonuçlar doğrultusunda isteyerek yapılan düşüklerin önlenmesinde ebe/hemşirelerin eğitici rollerini ve yapacakları eğitimin etkinliğini artıracak sistemlerin geliştirilmesine ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

SUMMARY This study was performed to determine the efficiency of health education method in prevention of induced abortion experimentally. The sample of the study was constituted 100 women who applied to the abortion clinics of Republic of Turkey Ankara Zübeyde Hanım Maternity Hospital. 50 of these women were the control group, while the remaining 50 were the experimental group. The study was performed in two stages: In hospital and at home. Before abortion, a descriptive questionnare (Addition I), after abortion a questionare (Addition n)'in relation to abortion care were applied to the women who took part experimental group. Next, they were trained on abortion care. The women who were discharged from the hospital, were visited 4-5 times with 15 days interval in their home. In these visits, post-test of addition II and pre-post test of addition III and IV were applied to them. Addition III in eludes the knowledge of anatomy and the functions of male and female reproductive organs, the menstural cyclus, occurance of pregnancy and effective contraceptive methods. Then they were trained on these objects. Addition IV includes complications of abortion and contraceptive methods which they were using in the present time. In the hospital before abortion, questionare forms (Addition I, II and HI) were applied to the women who took part on the control group. These women were visited after four months from the abortion in their home and the post tests of addition n, III and IV were applied. In this study, the women in the control and experimental groups were compared according to the use of contraceptive methods and the differency of avarege knowledge score. According to the results of this comparative study, the efficiency of health education method was evaluated. 65Data were evaluated by using percentage, chi-square, Fisher's chi-square, one way analysis of variance, multi way analysis of variance, t test for the differences betwan the two avareges and persentages. According tho the results of the study the differences of pre-tests avarege knowledge score weren't significant between control and experimental groups. But the differences of pre-post test evarege knowledge score were statistically significant. These differences were considered to be the cause of health education that was given to the women in the experimental group. When it was examined the contraceptive methods which women use before and after abortion. It was seen that women use ineffective contraceptive methods before the abortion. But, 90 % of experimental group and 32 % of control group started to use effective contraceptive methods after abortion. The differences between effective usage of contraceptive methods of two groups were to be statistically significant. According to the results of the study, appropriate suggestions were proposal. 66