Yozgat`ın Sorgun ilçesi kamu personelinin koroner kalp hastalığı risk faktörleri profilleri ve kolesterolden zengin diyete ek olarak verilen sarmısağın bazı kan lipidleri ve açlık kan şekeri üzerine etkisi

Abstract

79 ÖZET Bu araştırma yetişkin erkek ve kadınların beslenme ve koron er kalp hastalığı (KKH) risk faktörlerini saptamak ve yüksek kolesterollü diyete ek olarak verilen sarmısagin kan glukoz ve lipidlerine etkisini araştırmak amacı ile yapılmıştır. Araştırmanın ilk aşamasına rastgele seçilmiş 252'si erkek, 248'i kadın 500 gönüllü kamu personeli katılmıştır. Katılımcıların kişisel özellikleri antropometrik ölçümleri (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel ve kalça çevresi ölçümleri, bel/kalça oranlan, BKI), KKH risk faktörleri (yaş, cinsiyet, vücut ağırlığı, kalıtım ve aile hikayesi, kişilik tipi, spor yapma durumu, sigara alışkanlığı) beslenme alışkanlıkları, KKH risk faktörleri ile ilgi bilgi düzeyleri ve besin tüketim sıklıkları incelenmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasına ise 500 katılımcı arasından 30 sağlıklı denek (15 erkek, 15 kadın) seçilmiştir. Deneklere üç hafta boyunca (Deney Dönemi I) yüksek kolesterollü diyet (300 mg/gün'den fazla), bunu takibeden üç hafta boyunca (Deney Dönemi II) yüksek kolesterollü diyete ek olarak sarmısak (0.5 gr/kg/gün) verilmiştir. Deneklerin deney öncesi ve deney dönemleri sonunda alınan kan örneklerinde serum glukoz, total kolesterol, trigliserid, LDL ve HDL kolesterol düzeyleri ile kan basıncı ölçümleri yapılmıştır. Araştırma sonunda yaş ilerledikçe vücut ağırlığı ve beden kitle indeksinde (BKI) istatistiksel açıdan önemli artış olduğu (p<0.05), katılımcıların çoğunun (%79.80) KKH yönünden risk80 altında bulunduğu saptanmıştır. Araştırmanın ikinci aşamasında deneklere yüksek kolesterollü diyet verildiğinde serum glukoz, total kolesterol, trigliserid, LDL ve HDL kolesterol düzeylerinin arttığı, bu artışın istatistiksel açıdan önemli olduğu (p<0.05), kan basıncının ise değişmediği saptanmıştır. Yüksek kolesterollü diyete ek olarak sarmısak verildiğinde serum glukoz, LDL kolesterol ve trigliserid düzeylerindeki azalmanın istatistiksel açıdan önemli (p<0.05), total kolesteroldeki azalmanın ise önemsiz olduğu (p>0.05) bulunmuştur. HDL kolesteroldeki artışın erkek deneklerde istatistiksel olarak önemli olmadığı (p>0.05), kadın deneklerde ise önemli olduğu (p>0.05) saptanmıştır. Kan basıncında istatistiksel açıdan önemli değişme olmadığı bulunmuştur (p>0.05). Tıbbi folklörde önemli bir yeri olan sarmısagın kan Iipidleri üzerindeki olumlu etkileri nedeniyle günde bir-iki diş tüketilmesinin yararlı olabileceği düşünülmektedir.

81 SUMMARY The objective of the study was to determine the effects of nutritional factors on coronary heart diseases in adults and to find out the effect of consuming garlic on blood lipids and glucose added to high cholesterol diets. A total of 500 healthy adults, 252 males and 248 females were selected randomly in the first stage of the study. Some characteristics, anthropometric measurements (body weight, height, body mass index, waist to hip ratio), health status, personality type, sporting and smoking habits and food consumption frequencies were determined. In the second stage of the study 30 healthy volunteer subjects (15 males and 15 females) were given high cholesterol diets (>300 mg/day) for a period of three weeks. For the next following three weeks garlic (0.5 g/kg/day) was added to the diet. Serum lipids (total cholesterol, LDL and HDL cholesterol, triglyceride) and serum glucose levels and blood pressures were determined for two periods. The result revealed that increase in body weights and body mass indexes were observed with the increase in age. 79.80% of the subjects were under the risk of coronary heart diseases. Also statistically significant increase in glucose, total cholesterol, LDL and HDL levels and triglycerides with no change in blood pressures were observed with high cholesterol diets. The addition of garlic to the diet caused statistically significant82 decrease in the levels of glucose, LDL cholesterol and triglycerides (p<0.05) while no significant differences were found in total cholesterol levels (p>0.05). In females increase in HDL cholesterol levels were found statistically significant (p<0.05), No significant change were found in blood pressures (p>0.05). It is concluded that the consumption of garlic (1-2 cloves/day) each day, which has great importance in Turkish Cuisine, may have beneficial effect on serum lipids.