0-6 Yaş grubu çocuklarda alışkanlık bozuklukları ve bunu etkileyen faktörler

Abstract

ÖZET Araştırma, 0-6 yaş grubu çocuklarda alışkanlık bozuklukları ve bunu etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Ankara ili Yenimahalle ilçesi, İl Sağlık Müdürlüğü'ne bağlı Ergazi Sağlık Ocağı bölgesinde, 355 ailenin 0-6 yaşda olan çocuklarından en büyüğü oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında, araştırmacı tarafından literatürlere dayanılarak hazırlanan anket formu uygulanmıştır. Uygulanan anket araştırma kapsamına alınan 355 annenin demografik özelliklerini ve 0-6 yaş grubu çocukların ruhsal gelişim dönemleri ve alışkanlık bozuklukları hakkında bilgi ve annelerin bu alışkanlık bozukluklarına karşı davranışlarını saptayacak soruları kapsamaktadır. Araştırma sonunda elde edilen verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik ve Kİ-kare önemlilik testleri kullanılmıştır. Araştırma sonunda elde edilen verilere göre; annelerin 0-6 yaş grubu çocukların gelişim dönemlerini yoğunlukla 25-29 yaş grubunda bildikleri, bu konuda kitap ve gazeteden bilgi almak istedikleri saptanmıştır. Annelerin alışkanlık bozukluklarından çiş yapma(enürezis), parmak emme ve tırnak yemeyi daha yoğun olarak bildikleri, çocuklarında en fazla çiş yapma(enürezis), en az da tik alışkanlığını gözlemledikleri belirlenmiştir. Annelerin çocuklarına 1-2 yaş arasında ve 1 yaş altında tuvalet eğitimi verdikleri, çocukların 1.5-2 yaş arasında çişlerini, 1.5 yaşında kakalarını söyledikleri saptanmıştır. Çocularda enkoprezisin korku, yeni kardeş ve inatcılık-ilgi çekme nedenleriyle geliştiği, çocukların annelerinin ise azarlama, konuşma ve bir şey yapmama tepkilerini gösterdikleri belirlenmiştir. Çocukların parmak emme ve tırnak yeme alışkanlığına kardeşin olması, kreşe gitme; kekemelik alışkanlığına ise heyecan, ilgi çekme nedenleriyle başladıkları saptanın ıştır. Annelerin bu alışkanlık bozukluklarına azarlama, dövme, konuşmasını düzeltme tepkilerini gösterdikleri belirlenmiştir. Çocukların aile içi tartışmalarda bulundukları zaman, parmak emme, çiş yapma, tırnak yeme alışkanlıklarını gösterdikleri bulunmuştur Çocukların cinsel içerikli sorularında annelerin çoğunlukla basit açıklamalar yaptıkları; mastürbasyon alışkanlığı olan çocuğa karşı ilgisini başka yere çekme tepkilerini gösterdikleri saptanmıştır..Çocukların kardeşleri olduğunda kıskançlık, çiş yapma tepkilerini gösterdikleri, annelerin ise çoğunlukla çocukla konuştuğu saptanmıştır. Çocukların yüksek ses, karanlık ve hayvanlardan korktukları, bu durumda annelerin doktora gitme ve konuşma tepkilerini gösterdikleri; çocukların da korkularını anne ile paylaştıkları saptanmıştır. Araştırma sonunda elde edilen bulgulara yönelik öneriler getirilmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Ruh sağlığı, enurezis, enkoprezis, parmak emme, tik, kekemelik, tırnak yeme, mastürbasyon iv

ABSTRACT The study was designed descriptively to determine behavioral problems and factors affecting them in children aged 0 to 6 years. The sample group of this study was 355 married mothers aged 15 to 49 years who have got first born children aged 0 to 6 years in the region of Ergazi village clinic in Yenimahalle distric of the province Ankara. In the collection of data, a questionnaire form that was prepared based on literature was used by the researcher. The questionnaire form consist of questions that establish demographic characteristics of 355 mothers, stages of psychological development of children aged 0 to 6 years, information about behavioral problems and mothers'reactions to these behavioral problems. For the evaluation of data, percentages and chi square statistical analyses were used. Results showed that mothers, especially at the age of 25 to 29 years group, know stages of development of 0-6 years aged children and they demand knowledge about this topic via of books and journals. It was determinet that mothers have more knowledge about behavioral problems such as enuresis, nail-biting and thump sucking and they observed more enuresis than tic in their children. It was established that mothers gave toilet training to their children between 1 and 2 years of age; and children were bladder-training between 1.5 to 2 years of age and bowel-trained in the 1.5 years of age. It was found thad the causes of encopresis were fear and the arrival of a new sibling; the mothers reacted to enuresis and encopresis in their children by scolding him, talking with him and ignoring. It was determined that children began to thump sucking and nail-biting because of arrival of a new sibling; and stuttering began because of excitement and to draw attantion. It was found that the mothers respond to these behavioral problems with scolding him, beating him and improving him speech. It was established that children had tics such as shrugging of sholders, blinking and lip sucking. The mothers responded to these tics with bringing him to the doctor and warning him. It was determined that the mothers often simply explain to their children'questions of sex-oriented; and mothers responded to masturbation in their children drawing him attention to another direction. It was noted that when children overhear his parent quarreling, they react with thump sucking, enuresis and nail biting behavioral problems. It was determined that when a new sibling arrived, children demonstrates the reactions of enviousness and enuresis; and mothers commonly react these behaviors with talking with the children. At the and of the study, recommendations were given in the light of the available findings. KEY WORDS: Psychological development, enuresis, encopresis, thump sucking, tic, stuttering, nail-biting, masturbation.