Öğün sıklığı ve miktarının diyetin oluşturduğu termogenezis üzerine etkisi

Abstract

ÖZET Öğün sıklığı ve miktarının diyetin oluşturduğu termogenezis üzerine etkisini saptamak amacıyla planlanan bu çalışma, üniversite mezunu, yaşlan 22-32 yıl (24.81+3.54) arasında olan normal ağırlıkta (58.73±5.18) kg, BKI ortalama 21.33+1.49, açlık kanlarının kimyasal profili, hemoglobin, hemotokrit, T3, T4, TSH ölçümleri yapılarak sağlıklı olduğu belirlenen 11 kadın birey üzerinde yapılmıştır. Araştırmaya katılan bireylerin sigara içmemesi, alkol ve ilaç kullanmaması, aktif spor yapmaması, şartı aranmıştır. Bireylerin triceps (ortalama 15.59±2.58 mm), biceps (ortalama 7.24±2.28 mm), supscapular (ortalamal5.27±3.52 mm), suprailiyak (ortalama 17.71+.4.60 mm), bölgelerden deri kıvran kalınlıkları alınarak LBM (ortalama 42.12+3.84), vücut yağ miktarları (ortalama 16.62±2.16 kg) ve vücut yağ yüzdeleri (ortalama %28.20±2.29) bulunmuştur. Araştırmaya katılan bireylerin üç günlük fiziksel aktivite kayıtlan tutularak fiziksel aktivite düzeyleri belirlenmiştir. Bireylere izokalorik sıvı test yemeği (759 kkal, %13 protein, %55 karbonhidrat, %32 yağ) iki farklı günde tek öğün ve 6 küçük öğün şeklinde verilmiştir. Sıvı test yemeğinin enerjisi bireylerin günlük enerji harcamasının yaklaşık 1/3' ünü oluşturmaktadır. Diyetin birinci gününde sıvı test yemeği bireylere tek öğün şeklinde verilmiş ve 10 dakikada tüketilmesi istenmiştir. İkinci günde ise bireylere sıvı test yemeği 30 dakika aralıklarla 6 eşit öğün şeklinde verilmiştir. 12 saatlik açlık ve rahat bir gece uykusunun ardından laboratuvarda 30 dakika bireylerin dinlenmesi sağlandıktan sonra bazal metabolik hız ölçümü yapılmıştır. Bazal metabolik hız ölçümünü takiben bireylere sıvı test yemeği tek ve 6 öğün şeklinde verilmiştir. Sıvı test yemeğinin verilmesini takiben 30 dakika aralıklarla 13 kez metabolik hız ölçümü yapılmıştır. 14. ve son ölçüm sıvı test yemeğinin verilmeye başlanmasından sonraki 8. saatte gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonucunda, diyetin oluşturduğu termik etki tek öğün için 0.148±0.047 kkal/dak (71.56+22.63 kkal/8 saat) ve sık öğün için 0.145+0.062 kkal/dak (69.68+29.98 kkal/8 saat) olarak bulunmuştur. -Tek öğün şeklinde beslenme, 6 öğün şeklinde beslenmeye görefdiyetin oluşturduğu termik etkiyi)dakikada oluşan termik etki değerlendirildiğinde %2.1, 8 saat boyunca oluşan termik etki değerlendirildiğinde %2.62 artırmışsada bu sonuç istatistiksel olarak önemli bulunmamıştır. Dördüncü ölçümde (120. dakika) tek öğün beslenmede diyetin oluşturduğu termik etki bazal metabolik hızın %30-40' ına kadar yükselirken, sık öğün şeklinde beslenmede bazal metabolik hızın %2.3 1-45.21' i arasında geniş farklılıklar göstermiştir./Birinci ölçüm periyodundan 6. ölçüm periyoduna kadar olan dönemde tek öğün şeklinde beslenmenin termik etkisinin sık öğün şeklinde beslenmeye göre genelde yüksek olduğu gözlenirken, özellikle son dört ölçümde sık öğün beslenmeyle oluşan termik etkinin tek öğüne göre yüksek olduğu görülmüş, sık öğün şeklinde beslenmeyle oluşan termik etklinin uzun süreli olduğu saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: Öğün sıklığı, diyetin oluşturduğu termik etki, öğün miktan

ABSTRACT This study was undertaken to determine the effects of changing meal frequency and size on thermogenesis in 1 1 healthy women, aged 22-32 year (24.81±3.54). Average body mass index (BM) was 21.33±1.49 kg/m2. Fasting samples were taken for biochemical analysis, hemoglobin, hematocrit, T3, T4, TSH. The subjects were asked not to smoke, consume alcohol and not to do intense exercise. Skinfold thicknesses were measured at triceps, biceps, supscapular and suprailiac regions (respectively 15.59±2.58, 7.24±2.28, 15.27±3.52, 17.71±4.60 mm). Percent body fat percent (28.202.29 %), lean body mass (42.12±3.84), quentily of body fat (16.62±2.16 kg) and were estimated based n (Durnin and Womersley) skinfold thcknesses. Physical activity levels were recorded for three consecutive days. Isocaloric liquid test diets were given in two different days as only one meal and six small meals (759 kkal, 13 % protein, 55% carbohydrate, 32% lipid). Energy content of liquid diet was equivalent to 1/3 of daily requirement. In the first day subjects were given a liquid test diet at one meal within ten minutes. Second day, liquid test diet was consumed in six small meals by 30 minutes intervals. Measurements of basal metabolic rate (BMR) were determined after 12 hours of fasting and 30 minutes of resting. Following the BMR measurements, liquid test diet was given at one meal or six small meals. After the consumption of liquid diet BMRs were measured again for 13 times with 30 minutes of intervals. Last measurements were taken after 8 hours. At the end of the study, thermic effects of diets were found 0.148±0.047 kkal/min (71.56=422.63 kkal/8 hours) for one meal and 0.145±0.062 kkal/min (69.68±29.98 kkal/8 hours) for frequent meals. Although the thermic effects of one meal compared to six meals were found 2.1% and 2.62% higher for kcal/min and kcal/8 hours respectively. No significant differences were found in thermic effects of diets. The thermic effects of diets were increased up to to 30-40% of basal metabolic rate in one mel at the fourth measurement (120. min) and 2.31-45.21 % of basal metabolic rate in 6 meals. Results indicate that frequent meals have a longer thermic effect than one meal. Key words: meal frequency, meal size, diet induce thermogenesis