Metal eşya üretimi yapılan bir işyerinde absentizm ve sigara kullanımı dağılımı

Abstract

ÖZET Bu çalışmada metal eşya üretimi yapılan bir fabrikada çalışanlar sosyodemografik ve çalışma yaşamlarındaki özellikleri dikkate alınarak 1 Temmuz 1994 ile 30 Haziran 1996 yıllan arasında kayıtlardan yararlanılarak, 1 Temmuz 1996 ile 30 Haziran 1997 tarihleri arasında ise izlenmek sureti ile absentizm durumları incelemeye alındı. Ayrıca çalışanlar sigara kullanımı ile ilgili bir anket ile değerlendirilerek, fabrikadaki sigara kullanma boyutu ortaya kondu ve absentizm ile sigara kullanımı arasında bir ilişki olup olmadığı araştırıldı. Araştırmada çalışanların sosyodemografik özellikleri incelendiğinde çoğunluğun (%63) orta yaş grubunda ( 25 yaş üstü) bulunduğu ve erkeklerden oluştuğu tespit edildi. Orta yaş üstü çalışanların tamamı evli idi. Eğitim durumu genç yaş grubunda daha yüksek olarak tespit edildi. Sigara konusunda ise fabrika yönetiminin hassasiyetine rağmen %57'lik bir oranda sigara kullanımı tespit edildi. Çalışanların 1 Temmuz 1994 ile 30 Haziran 1997 tarihleri arasındaki toplam çalışma süreleri puantaj cetvelleri yardımı ile tespit edildi. 1 Temmuz 1994 ile 30 Haziran 1996 tarihleri arasındaki absentizm süreleri ve dönem sayılan kayıtlar yardımı ile çıkartıldı. 1 yıllık gözlem ile 1 Temmuz 1996 ile 30 Haziran 1997 tarihleri arasındaki absentizm sıklığı ve süresi tespit edildi. Gözlem yapılan dönemde sağlık ve sağlık dışı sebepli toplam 683 işgünü kaybı tespit edildi. Oysa bu değer geçmiş iki yılda 586 gün olarak hesaplandı. İşçi basma işgünü kaybı da 94 Temmuz - 96 Haziran döneminde 3.97 gün iken gözlem yapılan 96 Haziran - 97 Temmuz döneminde 4.84 gün ile artış göstermiştir. Sağlık dışı sebepli absentizm değerlerinde de işçi başına işgünü kaybı kayıtlardan izlenen dönemde 3 gün iken gözlem yapılan dönemde 3.36 gün olarak tespit edildi. Sağlık sebepli kaybedilen işgünü ise kayıtlardan yapılan incelemede ortalama 141 gün iken gözlem yapılan dönemde 208 gün olarak saptandı. Sağlık sebepli kaybedilen işçi başına gün ise kayıtlardan izlenen dönemde 0.96 gün iken gözlem yapılan dönemde 1.47 gün olarak tespit edildi. Ardından toplam çalışma süreleri içindeki toplam sağlık dışı sebepli işten kalma süreleri birbirine oranlanarak değerlendirme yapıldı. Sonuçta genç yaş grubundakilerin, bekar olanların ve üretim kademesinde çalışanların diğer gruplara göre daha anlamlı olarak absentizm oranlarının farklı olduğu görüldü. En önemli faktör medeni hal olarak tespit edildi. Bekar çalışanların evlilere göre 1.7 kat daha fazla devamsızlık yaptığı tespit edildi. Üç yıl içinde alman sağlık raporlarının %43'ünün gözlem yapılan döneme ait olması anlamlı olarak değerlendirildi. Absentizmin bir göstergesi olarak 1 yıllık poliklinik kayıtlan da değerlendirildi. Sonuç olarak poliklinik başvurularında da benzer bir dağılım olduğu tespit edildi. Sigara kullanan çalışanlar her iki değerlendirmede de yüksek oranda işten kalan grupta yer aldı. Araştırma sonunda kişi bazında absentizm oranlarına bakıldığında demografik ve statüsel özelliklerin yanında sigara kullanımının da absentizm üzerinde etkili bir faktör olduğu ortaya konmuş oldu. Anahtar Kelimeler: Absentizm, İşten Kalma, Sigara Kullanımı, İş Sağlığı, Halk Sağlığı IV

ABSTRACT In this study, absenteeism attitude of staff working for a metal production plant has been investigated by considering their sociodemographic and working life characteristics and using recordsbetween the 1st of July 1996 and 30th of June 1996 and observing between the 1st of July 1996 and 30th of June 1997. Besides, staff have been evaluated by a questionnaire which is related with smoking behaviour and smoking dimension in the plant has been exposed and it is inquired whether there is a relation between absenteeism and smoking. When the sociodemographic characteristics of the staff were examined, it is determined that most of the staff (63%) were male and in the middle-age group (above 25 years old). All of the staff that were above the middle-age were married. Education level were determined as higher for the young-age group. Smoking ratio was 57% in spite of plant management sensitivity on this subject. Total working hours of staff between the 1st of July 1994 and 30th of June 1997 were determined by using scoring cards. Absenteeism periods and period numbers between the 1st of July 1994 and 30th of June 1996 were obtained by using records. Absenteeism frequency and period between the 1st of July 1996 and 30 of June 1997 were determined by observation for 1 year. During the observation period, totally 685 workingday lost was recorded due to health and nonhealth reasons. Whereas this value was calculated as 586 for the last two years. While the workingday lost per worker was 3.97 days for the 94 July - 96 June period, it shows an increase with 4.84 days for the observation period 96 June - 97 July. At non-health caused absenteeism values, while workingday lost Per worker was 3 days for the period for which records were followed, this value was determined as 3.36 days for the observation period. While health caused workingday lost was 141 days for the period for which records were followed, it was determined as 208 days for the observation period. Health caused workingday lost Per worker was 0.96 day for the period for which records were followed and it was 1.47 days for the observation period. Then, an evaluation was done by proportioning the total non- health caused absenteeism periods to total working periods. As a result, it was seen that absenteeism ratio of staff that are in young-age group, single and working at production level was different compare to other groups. Marital status was determined as the most important factor. It was determined taht single workers' absenteeism level is 1.7 times more than that of the married staff. 43% of health reports taken in three years was belonging to the period of observation and this is evaluated as reliable. Annual polyclinic records were also evaluated as an indicator of absenteeism. As a result, also at polyclinic applications a similar distribution was determined. At both evaluations, smoker staff were in the group of absent at high ratio. At the end of the research, when the personal absenteeism ratios are considered, it has been seen that smoking is also an effective factor on absenteeism together with demographic and statutional properties. Key words: Absenteeism, Smoking, Occupational Health, Public Health.