Elektrodermal aktiviteye cinsiyet, ısı, kayıt bölgesi ve sigaranın etkileri

Abstract

-62- ÖZET: Sempatik sinir sistemi ile innerve edilen ekrin ter bezlerinin fonksiyonu olan Elektrodermal aktivite (EDA) parametreleri (Deri İletkenliği Seviyesi, Deri İletkenliği Cevap Genliği, Deri İletkenliği Cevap Oranı, Uyaranla İlişkisiz Dalgalanma Oranı, Alışkanlık Numarası) ölçüm yöntemi, çevresel şartlar ve kişisel faktörler ile etkilenebilmektedir. Bu çalışmada EDA ölçüm yönteminin yerleştirilmesi, ayrıca ısı, cinsiyet, kayıt bölgesi ve sigaranın EDA parametrelerine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ölçümler 225 sağlıklı öğrencide gerçekleştirilmiştir.Öğrencilerin 123' ünden dinlenme durumunda EDA kaydı alınmış ve cinsiyet, çevre ısısı, kayıt bölgesinin etkisi incelenmiştir.Diğer öğrencilerden ise deri iletkenliği seviyesi ve solunum uyaranı ile oluşturulan deri iletkenliği cevapları üzerine cinsiyet, kayıt bölgesi ve sigaranın etkisi araştırılmıştır.EDA parametreleri, 2 Ag/AgCI çanak elektrot, elektrotlar vasıtasıyla sabit akım uygulayan GSR dedektörü ve poligrafdan oluşan deney sistemi ile kaydedilmiştir. Deri direnci seviyelerinin hem aynı kayıt bölgesi hem de farklı kayıt bölgelerinde geniş sınırlar içinde değiştiği bulunmuştur. Düşük ısı ortamında bayanlarda, yüksek ısı ortamında ise erkeklerde daha büyük deri direnci seviyesi değerleri gözlenmiştir. Çevre ısısı ile deri direnci seviyesi arasında negatif ilişki saptanmıştır. Sol elde sağ ele göre; arka kayıt bölgelerinde ön kayıt bölgelerine¦63- göre daha büyük deri direnci seviyeleri elde edilmiştir. Sigara içen öğrencilerde içmeyenlerden daha düşük EDA parametreleri saptanmıştır.Ayrıca bayanların erkeklere göre termal uyaranlara daha duyarlı olduğu; solunum işlemi sırasında hemisferik asimetrinin cinsiyetler arasında farklılık gösterdiği kanısına varılmıştır. EDA çalışmalarında standardizasyonu sağlayabilmek için çevre ısısı, cinsiyet, kayıt bölgesi ve sigara gibi faktörlere dikkat edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

-64- SUMMARY: Electrodermal activity (EDA) is a function of the eccrine sweat glands innervated by sympathetic nervous system. EDA parameters (Skin Conductance Level, Skin Conductance Response amplitude, Skin Conductance Response Rate, Non-stimuli Related Fluctuation Rate, Habituation Number) can be affected by measurement method, envorimental conditions and individual factors. In this study, standardization of EDA measurement method and also investigation of effect of temperature, sex, record site and smoking on EDA parameters were aimed. Measurements are made on 225 healthy students. EDA's of 123 students were recorded in rest and the effect of sex, ambient temperature and record site was studied. In the rest, the effect of sex, record site and smoking on skin conductance level and SCR's evoked by respiratory stimulation was investigated. EDA parameters were recorded with 2 Ag/AgCI cup electrodes, GSR dedector which passes constant current by electrodes and poligraph. Skin resistance levels were found to change in large range both at same and different record site. At low temperature higher skin resistance level values were observed in girls, whereas the same values were observed at high temperature in boys. A negative relationship was found between ambient temperature and skin resistance level. Higher SRL's were obtained on left hand and dorsal record sites in comparison with right hand and palmar record sites respectively. EDA parameters were lower in smoking students than nonsmoking-65- ones. In addition, it was suggested that, girls are more sensitive to thermal stimuli than boys, and during respiration hemispheric asymmetry shows difference between two sex. It was concluded, in EDA studies, some factors, for instance ambient temperature, sex, record site and smoking must be taken into account for standardization.