Yumurtlamanın son dönemindeki yumurtacı tavukların rasyonlarına bor (ortoborik asit) ilavesinin performans, kabuk kalitesi, bazı serum ve yumurta sarısı parametreleri ile tibia biyomekaniği ve mineral konsantrasyonu üzerine etkisi

Abstract

Yumurtacı tavuk rasyonlarına farklı seviyelerde Bor (B) ilavesinin performans, kabuk kalite değerleri, bazı kan serum ve yumurta sarısı parametreleri, kan plazma mineral konsantrasyonu, tibia biyomekaniği ve mineral konsantrasyonu üzerine etkilerini tespit etmek amacıyla yürütülen bu çalışmada, 62 haftalık, 288 adet Lohman yumurtacı ticari hibrit 12 hafta boyunca 0, 50, 75 ve 150 mg/kg seviyelerde B içeren 4 dört farklı rasyonla yemlenmişlerdir. Araştırma 18 tekerrürlü olarak yürütülmüş ve her bir tekerrürde 4 adet tavuk kullanılmıştır. Araştırma boyunca 16 saat aydınlatma programı uygulanmış, yem ve su ad-libitum olarak verilmiştir. İlave B, performans özelliklerinden canlı ağırlık ve ortalama yumurta ağırlığını değiştirmezken, hasarlı yumurta oranı, yemden yararlanma oranı ve günlük yem tüketimini azaltıp, yumurta verimini artırmıştır (P<0.01). Rasyona ilave edilen B, kabuk kalite özelliklerinden yumurta ağırlığını (P<0.05) artırıp, kabuk ağırlığı, şekil indeksi, kabuk kalınlığı ve kırılma mukavemetini etkilememiştir. Bor ilavesinin serum lipid profil bileşenlerinden diaçilgliserol ve hidrokarbon+kolesterol esteri oranlarına etkisi önemsiz, polarlipid, triaçilgliserol, serum lipid peroksidasyon (P<0.05) ve serum total kolesterol oranları üzerine etkisi önemli bulunmuştur (P<0.01). Serum klinik kimya parametrelerinden glukoz, kolesterol, trigliserid, kreatinin, total ve direkt bilurubin değerleri değişmemiştir. Rasyona B ilavesi serum ve yumurta sarısı protein profili sonuçlarını ise farklı moleküler ağırlıktaki proteinleri farklı seviyelerde etkilemiştir. Plazma minerallerinden B artmış (P<0.01); Cu, Mn, Fe, Na (P<0.01) ve Ca (P<0.05) azalmış; Mg, Zn ve P ise değişmemiştir. Yumurta sarısı lipid bileşenlerinden polarlipid, hidrokarbon+kolesterol esteri ve serbest yağ asidi oranları değişiklik göstermeyip, toplam lipid içerisindeki triaçilgliserol oranı azalırken (P<0.01); total kolesterol (P<0.01), diaçilgliserol ve yumurta sarısı lipid peroksidasyon (P<0.05) değerleri artmıştır Rasyona B ilavesinin yumurta kabuğu minerallerinden B, P, Ca (P<0.01) ve Pb'yi(P<0.05) artırdığı; Fe'yi düşürdüğü (P<0.01); Zn, Mg, Mn, Na ve S'yi etkilemediği (P>0.05) belirlenmiştir. Rasyona ilave edilen B'nin tibia kemiği biyomekanik özelliklerinin tamamına etkisi önemsiz (P>0.05) olurken, tibia kemik B mineral konsantrasyonunda artış (P<0.01); Ca, Zn, Mg, P ve Mn mineral konsantrasyonlarında azalma (P<0.01) tespit edilmiştir. Yumurtlamanın son döneminde bulunan yumurtacı tavuk rasyonlarına konfor, sağlık, performans ve yumurta kalite özelliklerini iyileştirmek amacıyla 50 mg/kg B ilavesinin yeterli ve önerilebilir olacağı sonucuna varılmıştır.

This study was carried out to determine the effects of boron (ortoboric acid) addition into the diets of hens in the late laying period on performance, shell quality, some parameters of serum and egg yolk, biomechanics and mineral concentration of tibia. Two hundred eighty eight Lohman commercial laying hens which are 62 weeks old were fed with 0, 50, 75, and 150 mg/kg of B for 12 weeks. The research was carried out in 18 replicates, and four laying hens were used for each replicate. During the research, 16-hour lighting was applied and feed and water were given as ad-libitum. Additional B did not alter the live weight and average egg weight from performance characteristics, but damaged egg rate, egg production increased and also feed efficiency and daily feed intake reduced (P <0.01). By addition of B into the diet, the weight of the egg shell from quality characteristics increased (P <0.05), but egg shell weight, shape index, shell thickness and shell strength were not affected by additional B. The effect of boron supplementation was not significant on the rates of diacylglycerol and hydrocarbon + cholesterol esters from serum lipid profile components, but its effect on the rates of polarlipid, triacylglycerol, serum lipid peroxidation, and serum total cholesterol was found significant (P <0.05; P <0.01). Clinical chemistry parameters such as serum glucose, cholesterol, triglycerides, creatinine, total and direct bilirubin values were not affected by additional B. Addition of B affected, the outcome of serum and egg yolk protein profile, the proteins being at different molecular weights at different levels. B from plasma minerals increased (P <0.01), Cu, Mn, Fe, Na (P <0.01) and Ca decreased (P<0.05), Mg, Zn and P remained unchanged. The rates of egg yolk, polarlipid, hydrocarbon+ cholesterol ester and the fatty acid ratios from lipid components did not change. While the rate of triacylglycerol in total fat decreased (P <0.01); total cholesterol (P<0.01), diacylglycerol ratios and lipid peroxidation levels of egg yolk increased (P <0.05). The addition of B into the diet increased the egg shell minerals such as B, P, Ca (P <0.01) and Pb (P<0.05); Fe decreased (P <0.01), and Zn, Mg, Mn, Na and S were not affected by additional B (P> 0.05). The effect of B on the biomechanical properties was not significant (P>0.05), while the B mineral concentration of tibia bone increased (P <0.01), Ca, Zn, Mg, P and Mn concentrations decreased (P <0.01). It is concluded that in order to have a positive effect on comfort, health, performance and egg shell quality of hens in the late laying period, 50 mg/kg B supplementation is adequate and may be suggested.