Akut submaksimal egzersizin spor yapan ve yapmayan kişilerde bazı kan parametrelerine etkisi

Abstract

57 7.0ZET Egzersizin kan parametrelerine etkisi üzerine pek çok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalarda, muhtemelen kullanılan metoda ve deneklerin çeşitli özelliklerine bağlı olarak farklı sonuçlar vardır. Amacımız benzer özelliklere sahip, spor yapan ve yapmayan deneklerde iki değıişik şiddetteki submaksimal egzersizin bazı kan parametrelerine etkilerinin karşılaştırılmasıydı. Çalışmamız Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencisi 40 adet sağlıklı, erkek gönüllü üzerinde yapıldı. Boş zamanlarında spor yapıp yapmadıklarına göre iki gruba ayrılan deneklerin yaş, boy ve ağırlıkları sırasıyla 21.1±2.17 yıl, 17516.1 cm, 67.815.4 kg di. Birinci gün PWC170 testi uygulanan denekler, bu testin sonucuna göre, aerobik kapasitelerinin % 50 ve % 75 inde onar dakikalık egzersiz yapmak üzere iki alt gruba ayrıldılar. Böylece her grubu 10 denek oluşturdu. İkinci gün58 egzersiz programından hemen önce ve sonra arteriyel kan basıncı ölçüldü, EKG' den nabız dakika sayısı hesaplandı ve eritrosit, trombosit, total lökosit ve lökosit alt grubu sayıları, hemoglobin ve hematokrit değerleri, kanama ve pıhtılaşma zamanları, MCV, MCH, MCHC değerleri ve kan, plazma ve hücre volümündeki değişimler belirlendi. Egzersizden 24 saat sonra arteriyel kan basıncı ölçümü ve nabız dakika sayısı haricindeki bütün ölçümler tekrarlandı. Spor yapan grubun PWC170 / kg değeri, spor yapmayan gruba göre daha yüksek bulundu. Eritrosit sayısında, hemoglobin ve hematokrit değerlerinde; plazma volümünde azalmaya bağlı olarak, egzersizin şiddeti ile orantılı artış saptandı. Lökosit sayısında egzersizin şiddetiyle orantılı ve lenfositlerin hakim olduğu bir artış gözlendi. Bütün gruplarda trombosit sayısı arttı, kanama ve pıhtılaşma zamanı kısaldı. Bu parametrelerde deneklerin boş zamanlarında spor yapıp yapmamasına göre bir farklılık gözlenmedi. Egzersizden 24 saat sonra yapılan ölçümlerde bulguların başlangıç değerlerine döndüğü görüldü Sonuç olarak, egzersizden sonra bazı kan parametrelerinde görülen ve genellikle egzersizin şiddetiyle orantılı olan değişiklikler geçiciydi ve egzersizden sonraki 24 saat içinde başlangıç değerlerine dönüldü. İlave olarak, aerobik kapasiteleriyle orantılı olarak uygulandığı zaman kısa süreli submaksimal egzersizin bu parametreler üzerine olan etkisi, deneklerin boş zamanlarında spor yapıp yapmamasına göre farklılık göstermedi.

59 8. SUMMARY Various studies have been made about effects of exercise on blood parameters. There are different results which probably depend on the methods and various special features of subject used in these studies. The aim of this study was to compare the effects of two different intensities of submaximal exersices on some blood parameters in trained and untrained subjects who have similar special features. 40 healthy male students of Erciyes Medical Faculty took part in this study volunteerly. The ages, heights and weights of subjects divided into two groups according to or not to participate in leisure-time sports were 21.1±2.17 years, 175±6.1 cm and 67.8±5.4 kg respectively. The subjects who were carried out PWC-I70 test at the first day were divided into two subgroups to exercise at 50% and60 75% intensities of their aerobic capacities for ten minutes according to results of this test. There were ten subjects in each group. Immediately before and after the second day exercise program; arterial pressures were measured, heart rates were calculated from ECG, erythrocyte, thrombocyte, total leukocyte and differentiated leukocyte counts, hemoglobine and hematocrite values, clotting and bleeding times, MCV, MCH, MCHC values and changes in blood cell and plasma volume were determined. 24 hours after the exercise all the assays except arterial pressure and hearth rates were repeated. PWC170/ kg values in the trained group were significantly higher than those in the untrained group. As the intensity of the exercise increased, erythrocyte count and hemoglobine and hematocrite values increased due to the decrease plasma volume. There were no significant changes in MCV, MCH, MCHC values. Leukocyte counts were increased related to the intensity of exercise and there was a lymphocyte domination in differentiated leukocyte count. Thrombocyte counts enhanced, clotting and bleeding times reduced in all groups. These parameters showed no difference between trained and untrained group. All the parameters returned to initial values, 24 hours after the exercise. As a result, changes in some blood parameters after exercise, which are generally related to the exercise intensity, are temporary and return to the initial values in 24 hours after the exercise. In addition when applied proportional with subjects' aerobic capacities, short time submaximal exercises show no difference in these parameters between subjects who participate and not partipicate in leisure-time sports.