Adrenal korteks kortizol rezervinin değerlendirilmesinde intravenöz ve intramusküler ACTH uyarı testinin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET HPAA'ı değerlendirmek için çeşitli dinamik testler uygulanmıştır. Bunlar dan, insülin hipoglisemi ve metirapon testlerinin hastalar için bazı sakıncaları vardır. CRH testi ise, iyi standardize edilmemiştir, her ülkede bulunmamakta dır. Bazen yanlış sonuçlar verebilmektedir. Kısa ACTH uyarı testi ise, basit, hızlı, ucuz, önemli bir yan etkisi olmayan, emin bir testtir. Biz, çalışmamızda, sentetik ACTH preparatlarının i.v. ve i. m. depot formlarını, sağlıklı kişilere uygulayıp, sonuçları birbirleri ve literatür bilgileri ile karşılaştırdık. Grup 1'de (0.25 mg i.v. synacthen yapılan grup), pik kortizol değerinin, %75 oranı ile 90. dakikada, Grup 2'de (0.25 mg i. m. synacthen depot yapılan grup), %55 oranı ile 120. dakikada, Grup 3'de (1 mg i. m. synacthen depot ya pılan grup) %55 oranı ile 120. dakikada ortaya çıktığını gördük. Pik kortizol değerleri açısından, Grup 1 ile Grup 2 arasında istatistiki anlamda fark yoktu (t= 1.73, p>0.05). Grup 1 ile Grup 3 arasında da istatistiki anlamda fark yoktu (t=1, p>0.05). Grup 2'nin pik kortizol değerleri, Grup 3'ün pik kortizol değerlerinden anlamlı olarak daha yüksek idi (t=5.28, p<0.05). Grup 1 ile Grup 2 ve Grup 3 arasında, pik kortizol değerleri açısından, istatistiki anlamda bir fark olmamasına rağmen, Grup 2 ve Grup 3'de kortizol değerleri yükselmeye devam etmektedir. Pik kortizol değerlerine değişik zamanlarda ulaşılmış olmasına rağmen -48-500 nmol/L'lik kortizol pik değerine grupların tümünde, 550 ve 600 nmol/L'lik kortizol pik değerlerine ise grup 1 ve 3'te ulaşılmıştır. Bu sonuçlara göre, sen tetik ACTH'nın i.v. formunun bulunmadığı ülkelerde ve Türkiye'de, bunun yerine i.m. depot formu kullanılabilir. Ancak bu durumda pik kortizol değerlerinin i.v. ACTH yapıldığında elde edilenden daha geç ortaya çıktığı unutulmamalıdır. -49-

SUMMARY Various dynamic tests have been applied to evaluate HPAA. Among the se, insulin hypoglycemia and metyrapone tests have some drawbacks for pati ents. CRH test have not been standardized well and could not easily be obtai ned in all countries. Sometimes wrong results may be obtained. However short ACTH-stimulation test is a simple, rapid, cheaper and reliable test and do not have an important adverse effect. In this study we applied IV and IM depot forms of syhthetic ACTH prepa rations on healthy volunteers and compared the results within themselves and with the literature knowledges. We observed that the peak Cortisol levels in group 1 (whom were applied 0.25 mg synacthen, IV) were reached at 90 minutes in 75%; in group 2 (whom were applied 0.25 mg synacthen depot, IM) at 1 20 minutes in 55%, and in gro up 3 (whom were applied 1 mg synacthen depot, IM) at 120 minutes in 55%. There were no statistically significant differences between group 1 and group 2, according to peak Cortisol levels (t=1.73, p>0.05), and also between group 1 and group 3 (t=1, p>0.05). But the peak cortesol levels of group 2 we re significantly higher than the levels of group 3 (t=5.28, p<0.05). Although there were no significant differences between group 1 and group 2, group 3 according to peak Cortisol levels, the levels continued to increase in group 2 and 3. Even though the peak Cortisol levels were reached at various times, the pe ak Cortisol level of 500 nmol/L were reached in all groups, the Cortisol levels of 550 and 600 nmol/L were reached in the group 1 and group 3. According to these results in the countries where IV form synthetic ACTH -50-could not be obtained and in Turkey, IM depot form may be used. However it must not be forgetten that the peak Cortisol levels with the application of IM depot form are reached later than with the application of IV form of ACTH. -51-