Yenidoğan sepsisinde endojen sitokin düzeyi ile nötrofil cevabı ilişkisi

Abstract

62 ÖZET Son yıllarda yenidoğan destek tedavisinde ilerlemeler olmasına karşın sepsis halen yenidoğan morbidite ve mortalitesinin en önemli sebebidir. Yenidoğan bebekte birçok immünilojik defekt tanımlanmıştır. Fagositik sistemdeki immatürite, progenitor (öncü kök) hücre sayışırım az olması, kemik iliği nötrofil rezervinin az olması, enfeksiyon yokken dahi maksimal kapasite ile çoğalan miyeloid öncü hücrelerin enfeksiyona erişkinlere göre yeterince cevap verememesi yenidoğanı enfeksiyona eğilimli hale getirir ve enfeksiyonla mücadelede yetersizliğe yol açar. Uygun antibiyotik tedavisi, sepsis tedavisinin temelini oluşturmasına rağmen son yıllarda araştırmacılar konak savunmasını güçlendirici tedavi şekilleri üzerine odaklandılar. Hayvan deneyleri ve pilot klinik çalışmalarda rekombinant CSF'lerin kullanılması ile miyeloid öncü hücrelerin çoğaldığı ve olgunlaştığı matür nötrofil fonksiyonlarını arttığı gösterilmiştir. Bununla birlikte endojen CSF'lerin düzeyi ile ilgili sınırlı sayıda araştırma mevcuttur. Yapılmış çalışmalar tatminkar değildir. Bu çalışmada kliniğimizde sepsis tanısı İle takip edilen ve %77'sinin kan kültüründe mikroorganizma izole edilen, gestasyonel yaşlan 28 ile 40 hafta olan 43 yenidoğanda gestasyonel yaş, kan kültüründe üreyen mikroorganizma türü, lökosit sayısı, nötrofil sayısı, sepsis skoru ve prognoz ile birinci ve yedinci gün endojen G-CSF ve GM-CSF düzeyleri arasındaki ilişki tesbit edilerek; yenidoğan sepsisİnin gelecekte muhtemel sitokin tedavisine ışık tutması amaçlandı. Endojen G-CSF düzeyi; lökosit ve nötrofil cevabı iyi olanlarda olmayanlardan, sepsis skoru yüksek olanlarda düşük olanlardan, kan kültüründe Gr(-) mikroorganizma üreyenlerde Gr(+) mikroorganizma üreyenlerden yüksek olduğu, G-CSF düzeyinin enfeksiyonun akut safhasında yüksek nekahat döneminde düştüğü ve prognozu kötü olan hastalarda yüksek olarak sebat ettiği, prematür bebeklerin miyadında doğanlardan daha yüksek düzeylerde G-CSF yapabildiği ve nötrofil sayısı ile endojen G-CSF düzeyi arasında63 ters ve lineer korelasyon olduğu bulundu. Endojen GM-CSF düzeyleri ise; birinci ve yedinci günlerde oldukça düşük bulundu. Bu çalışma ile bakteri endotoksinlerinin önemli bir G-CSF uyarıcısı olduğu, G- CSF'nin enfeksiyon esnasında akut faz reaktanı gibi davrandığı, nötropenin muhtemelen feed-beack mekanizma ile G-CSF yapımını arttırdığı, prematür bebeklerin yeterli G-CSF yapabildikleri tesbit edildi. Sepsiste GM-CSF düzeylerinin düşük bulunması ise; küçük miktarda yapım, dolaşımdan hızlı çekilme veya mikroçevreyi ilgilendiren bir sitokin olabileceği gibi ihtimalere bağlandı.

64 SUMMARY Despite advances in neonatal supportive care during the last decade, bacterial infection and neonatal sepsis are still major causes of morbidity and mortality in neonates. In neonates, several immunological defects were defined. Immaturity of phagocytic immunity contributes to a state of increased susceptibility to infection in the neonate. The newborn has smaller progenitor and neutrophil pools, and the progenitor reserves are already at a maximal rate of proliferation, so when facing the threat of infection, the newborn systems respond with a lower recruitment of neutrophils than adult systems. Although appropriate antibiotic therapy remains the mainstay of treatment of sepsis, newer approaches aimed at enhancing host defence mechanisms have been focused. Over the last few years, clinical research has focused on the modulation of endogenous defence mechanisms with colony-stimulating factors (CSFs) and cytokines. Clinical studies, and studies in animals, using recombinant CSFs have demonstrated the efficacy of CSFs in stimulating proliferation and maturation of myeloid progenitor and effector cells, and enhancing mature granulocyte function. Pilot studies in neonates have shown similar effects. However, clinical studies about endogenous CSF levels are limited. In this study, 43 neonates with 28-40 weeks gestational ages and %77 of which has positive blood cultures are diagnosed as sepsis and the effects of gestational ages, the species of microorganisms grown in blood cultures, WBC count, neutrophil count, sepsis score, prognosis on first and seventh days G-CSF and GM-CSF levels and the usefulness of G-CSF and GM-CSF in neonatal sepsis were investigated. Endogenous G-CSF level is higher in those with leukocytosis and neutrophilia than in those without it, higher in those with a high sepsis score than in those with low sepsis score, higher in whose blood cultures Gr(-) microorganism is grown than in whose blood cultures Gr(+) microorganism is grown. G-CSF level is also higher in acute phase of infection than late phase of it and patients with poor prognosis have shown a high level of65 G-CSF. It was also found that premature infants were capable of producing higher level of G-CSF than maturely born infants. There was an inverse and linear correlation between neutrophil count and G-CSF level. Endogenous GM-CSF levels were very low in the first and seventh days of infection. This study has shown that bacterial toxins are an important stimulator of G-CSF production and G-CSF acts as an acute phase reactant during infection and neutropenia increases G-CSF production possibly by a feed-back mechanism and premature infants are capable of producing enough levels of G-CSF. Low levels of GM-CSF in sepsis are attributed to low production, rapid clearance from circulation and that it may be a cytokine related to a microenvironment.