Bir endemik guatır bölgesindeki ilkokul çocuklarında iyot ve selenyum düzeylerinin tiroid volümü, tiroid fonksiyonları, fizik ve zeka gelişimi üzerine etkileri

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, bir endemik guatır bölgesi olan Kayseri İli Tomarza İlçesi Akin Köyü'ndeki 7-12 yaş grubu 73 sağlıklı ilkokul çocuğunda iyot ve selenyum düzeylerinin tiroid bezi büyüklüğü, tiroid fonksiyonları, fiziksel büyüme ve zeka gelişimi üzerine olan etkileri araştırıldı. Çocukların ağırlık, boy, baş çevresi, kulaç uzunluğu, triseps deri kıvrım kalınlığı, orta kol çevresi, üst/alt oranı ölçülerek fizik muayeneleri yapıldı ve BMI hesaplandı. Çocukların 14'ünde boy, sekizinde ağırlık 3. persentilin altında saptandı. Tiroid bezi palpasyonla ve USG ile değerlendirilip, serum T3, T4, TSH, Tg, Se ve idrar iyot düzeyleri çalışıldı. Kemik yaşlan tesbit edilip zeka testleri yapıldı. Çocukların 38'i (%52) kız, 35'i (% 48) erkek olup ortalama yaş 9.56±1.77 yıl idi. Çocukların 32'sinde (%43.8) palpasyonla guatr saptanırken USG ile bütün yaş gruplarında tiroid volümleri büyük olmak üzere 7, 8, 9, 10, 11 ve 12 yaş için sırayla 8.61±2.78, 10.63±4.31, 12.30±3.0, 11.10±4.69, 14.84±6.52 ve 18.94Ü2.52 mi olarak saptandı. Serum T3 veTSH düzeyleri normalin üst sınırında, T4 düzeyleri normal ve Tg düzeyleri ise oldukça yüksekti. Ortalama serum Se düzeyi 30.84±23.04 ug/L, idrar iyot düzeyi 3.91±3.77 ug/dl olup bu sonuçlar orta derecede iyot ve Se eksikliğini gösteriyordu. Çocukların 42'sinde (% 57.5) IQ skorunun normalin altında olduğu, 29'unda (% 39.7) donuk zeka, 10'unda (% 13.6) sınırda ve üçünde (% 4.1) hafif zeka geriliği olduğu saptandı. Tiroid volümünün yaş, ağırlık, boy, kulaç uzunluğu, orta kol çevresi ve BMI ile pozitif, Se düzeyi ile negatif korelasyon gösterdiği, buna karşılık idrar iyot düzeyi ve tiroid hormonları ile korelasyon göstermediği saptandı. Tiroid volümü açısından sağ ve sol loblar ile kız ve erkek çocuklar arasında anlamlı bir fark bulunamadı. Serum Se ve idrar iyot düzeylerinin guatırlı çocuklarda anlamlı olarak daha düşük, T3 düzeylerinin ise daha yüksek olduğu saptandı. Bölgedeki ilkokul çocuklarında önemli oranda guatır bulunduğu, orta derecede iyot ve Se eksikliği olduğu, bu durumun çocukların tiroid fonksiyonları fiziksel ve zeka gelişimlerini olumsuz yönde etkilediği, bölgede iyot profilaksisi ve Se desteği yapılması gerektiği sonucuna varıldı.

SUMMARY This study was carried out to establish the effects of iodine and selenium levels on thyroid gland size, thyroid functions, physical and mental development in 73 healthy school children, 7-12 yr old (mean 9.56±1.77 years), 38 girls (52 %) and 35 boys (48 %), living in an endemic goiter area in Akin Village, Kayseri province. Their body weights, heights, head circumferences, arm spans, triceps skinfold thicknesses, midarm circumferences, upper/lower segment ratios were measured, and BMI was calculated and they were examined physically. The heights of fourtheen children and the weights of eight children were below the third percentile. Firstly, thyroid gland size was evaluated by palpation and secondly, dimentions of thyroid lobes were measured with ultrasonography by using 7.5 MHz transducer and volumes were calculated by formula of` width x length x thickness x/6`. Then, the total thyroid volume was obtained by summation of the volume of both lobes. Serum samples for T3, T4, TSH, Tg, Se 68levels and samples for urinary iodine levels were taken. The bone ages and IQ scores of all children were established. When assessed by palpation, goiter was found in 32 of the children (43.8 %). The thyroid volumes were determined by ultrasound for the children at the ages of 7, 8, 9, 10, 11 and 12 years to be 8.61±2.78 ml, 10.63±4.31 ml, 12.30±3.0 ml, 11.10±4.69 ml, 14.84±6.52 ml and 18.94±12.52 ml, respectively and these volumes were high. Mean serum T3 and TSH levels were in the upper limit of normal, and mean serum T4 levels were within the normal limits, but mean serum Tg levels were higher than the normal limits. Mean serum Se levels were 30.84±23.04 ug/L, mean urinary iodine levels were 3.91±3.77 ug/dl to be appropriate for the moderate iodine and Se deficiencies. IQ scores in 42 children (57.5 %) were lower than normal limit and 29 of them (39.7 %) were dull, 10 of them (13.6%) had borderline intelligence and three of them (4.1 %) had mild mental retardation. Thyroid volumes of the children were positively correlated with age, body weight, height, arm span, midarm circumference and BMI, and were negatively correlated with serum Se levels but there was no correlation with urinary iodine levels and thyroid hormones. The volumes of right and left thyroid lobes were similar and there was no significant difference between each sex. Serum Se and urinary iodine levels were lower, serum T3 levels were higher in children with goitre than those of without goitre. As a result, the school children in this area had significant goiter problems probably due to the iodine and Se deficiencies. These problems effect the physical and mental development of the children negatively and immediately, iodine prophylaxis and Se supplementation must be provided for this area. 69