Fleksör tendon onarımı sonrası gelişen yapışıklıklarda serbest oksijen radikallerinin rolü ve alfa tokoferolün etkisi

Abstract

ÖZET Serbest oksijen radikalleri(SOR) çok reaktif ve oldukça anstabil oksitleyici ajanlardır. SOR'nin sitotoksik etkileri hücre ve mitokondri membranlarının lipit komponentlerinin peroksidasyonuyla olur. SOR'nin en önemli oluşum yolu ise iskemiyi takiben oluşan reperfuzyondur. El cerrahisi amaliyatlannda turnike uygulamasını takiben reperfuzyon olması sebebiyle SOR lerinin doku hasan ve yapışıklık oluşturması kuvvetle muhtemeldir. Ağustos 1997-Şubat 1998 tarihleri arasında Erciyes Üniversitesi Deneysel ve Klinik Araştırma Merkezinde Ortopedi ve Travmatoloji, Patoloji ve Biyokimya Anabilim Dallan ile Erciyes Üniversitesi Kocasinan Meslek Yüksekokulu imkanları ile gerçekleştirilen bu çalışmada turnike uygulanılarak deneysel olarak fleksör tendon tamiri yapılan 40 adet tavukta reperfuzyon sonrası ortaya çıkan serbest radikallerin; tendon iyileşmesi sırasında meydana gelen yapışıklıkların oluşumu üzerine etkili olup olmadığı; biyomekanik, biyokimyasal ve histopatolojik olarak araştırılmıştır. Çalışma ve kontrol grubu olarak ikiye ayrılan tavuklar ayrıca 6 ve 12 haftalık gruplara ayrılmıştır. Çalışma grubuna serbest radikal toplayıcı özelliğiolan Alfa tokoferol (Vitamin E) intramuskuler olarak 20 mg/kg gün dozunda uygulanırken, kontrol grubuna herhangi bir şey verilmemiştir. Tavukların hepsine de aynı standart cerrahi işlemler yapılıp, 1.) anestezi öncesi, 2.) reperfîizyonun 30. dakikası 3.) sakrifikasyon öncesi alman kanlarda eritrositlerde lipid peroksidasyonunu belirlendi. Takip süreleri biten ve sakrifiye edilen tüm tavukların çalışılan bacaklarından, biyomekanik olarak hareket dereceleri ve ekskursion miktarlarının belirlenmesi için preparatlar hazırlanarak germe test makinasında değerlendirildi. Biyomekanik çalışmaları biten tüm preparatlar histopatolojik incelemeye alındı. Biyomekanik olarak; 6 ve 12 haftalık çalışma gruplarında ortalama hareket miktarı kontrol gruplarına göre daha fazlaydı. Hem 6 hem de 12 haftalık çalışma gruplarında ortalama ekskursion miktarları aynı süreli kontrol gruplarına göre daha fazlaydı(p<0.05). Biyokimyasal olarak; 6 ve 12 haftalık çalışma grubundaki MDA 3 değerleri aynı süreli kontrol grubundaki değerlere göre daha düşüktü. Histopatolojik olarak; tendon-tendon kılıfı yapışıklığı çalışma gruplarında kontrol gruplarına göre daha az ve fark istatistik olarak anlamhydı(p<0.05). Sonuç olarak; iskemi/reperfüzyon sonrası oluşan SOR'nin tendon tamiri sonrası gelişen yapışıklıklarda etkili olduğu, Vitamin E gibi radikal toplayıcı özelliği olan maddelerle bu yapışıklığın azaltılacağı kanaatine varıldı.

52 SUMMARY Free oxygen radicals are highly reactive and quite unstable oxidative agents. Cytotoxic effect of free radicals occur with the lipid peroksidation of the lipid components of the cellular and mitochondrial membranes. The most important way of free oxygen radicals formation is the reperfiision following ischemia. İt is highly possible for free oxygen radicals to make tissue injury and adhesion in the operations of hand surgery due to reperfiision injury following the tourniquet applications. In this study, 40 chickens undergoing flexor tendon repair by to use of tourniquet were studied biomechanicaUy, biochemically and histopatologically for the effect of free oxygen radicals formation on the formation of adhesion during tendon healing and tissue injury in the Departments of Orthopaedics and Traumatology, Pathology and Biochemistry of Erciyes University and Kocasinan Vocational Collage. Chickens divided into two groups as the study and control groups were also divided into two groups of 6 and 12 weeks for their following.53 Alfa tocopherol(Vitamin E), (20 mg/kg per day) was intramuscularly administered to study groups and the control groups received no medications. The same standard surgical procedure was applied to all the chickens and lipid peroxidation was measured in the blood samples taken 1) prior to anaesthesia 2) at the 30th minute of reperfusion and 3) prior to sacrification. Preparations from the studied legs of all the chickens that were sacrificed at the end of follow up were evaluated for their biomechanical movement grades and excursion rates in the tension test machine. All preparations were examined histopatologically at the end of biomechanical studies. Biomechanically, the average movement ranges were higher in the 6 and 12 week study groups compared to the control groups. The average excursion rates were higher in both 6 and 12 week study groups than those in the control groups respectively(p<0.05). Biochemically, MDA values in the 6 and 12 weeks study groups were smaller when compared to those in the control groups, respectively. Histopatologically, tendon-tendon sheath adhesion was less in the study groups compared to the control groups and the difference was statistically significant(p<0.05). In conclusion, it was concluded that free oxygen radicals following ischemia/reperfusion was effective on adhesions developing after tendon repair and these adhesions may be reduced by the substances having the property of collecting radicals such as Vitamin E.