Deneysel tıkanma sarılığında Dimetilsulfoksid`in etkisi

Abstract

ÖZET Bu deneysel çalışma, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Deneysel ve Klinik Araştırma Merkezinde (DEKAM), Ocak 1999-Nisan 1999 tarihleri arasında yapıldı. Amaç: Tıkanma sanlığı sonucu oluşan karaciğer hasarında serbest oksijen radikallerinin rolünü ve bu olayda güçlü bir antioksidan olan DMSO'nun etkisini araştırmaktı. Materyal ve metod: Çalışmada 30 adet Wistar-Albino rat kullanıldı. Ratlar sham, kontrol ve DMSO grubu olarak onarlı üç gruba ayrıldı. Bütün ratlara steril koşullarda laparotomi yapıldı. Sham grubunda sadece koledok bulundu ve başka bir cerrahi işlem yapılmadı. Kontrol ve DMSO grubunda ise koledok bağlandı ve kesildi. Sham ve kontrol gruplarına, postoperatif 24 saat sonra başlamak üzere 6 gün 1.5 mg/kg/gün serum fizyolojik intraperitoneal olarak verildi. DMSO grubunda ise, postoperatif 24 saat sonra başlamak üzere 6 gün 1.5 mg/kg/gün DMSO intraperitoneal olarak verildi. Tüm deneklerden ameliyat başlangıcında 2 mi venöz kan alındı. Postoperatif 7. gün ratlar sakrifiye edilip 2 mi venöz kan ve karaciğer örnekleri alındı. Alman venöz kan serumundan total bilirubin, AST, ALT, GGT ve ALP değerleri; eritrositlerden MDA, SOD ve GSH-px seviyeleri; karaciğer dokusundan ise MDA seviyeleri ölçüldü. Karaciğer örnekleri histopatolojik olarak incelendi. 74Bulgular: Sham grubunda deney başlangıcında ve 7. gün bakılan bütün parametrelerde bir değişiklik olmadığı görüldü. Kontrol ve DMSO gruplarında ise 7. gün bakılan total bilirubin, AST ve ALP değerleri artmıştı, fakat iki grup arasında anlamlı fark yoktu. Yine kontrol ve DMSO gruplarında 7. gün bakılan GGT ve ALT değerleri artmıştı; fakat GGT ve ALT değerleri DMSO verilen grupta anlamlı olarak daha düşüktü. Kontrol ve DMSO gruplarında 7. gün bakılan SOD ve GSH-Px değerleri düşük bulundu, iki grup arasında anlamlı fark yoktu. Yine kontrol ve DMSO gruplarında 7. gün bakılan eritrosit ve karaciğer MDA değerleri yükselmişti, fakat bu değerler DMSO verilen raflarda anlamlı olarak daha düşük bulundu. Kontrol ve DMSO gruplarında 7. gün yapılan histopatolojik değerlendirmede belirgin patolojik değişiklikler gözlendi. Bunlar; intrasellüler kolestaz, duktus proliferasyonu, safra infarktları ve portal lenfositler idi. DMSO ve kontrol grupları birbiriyle karşılaştırıldığında, DMSO grubunda portal lenfositlere daha az rastlanıldığı görüldü. SONUÇ: Tıkanma sarılığında oluşan karaciğer hasarında serbest oksijen radikallerinin de rolü vardır. Bu nedenle müdahale edilmesi gereken kritik zamanda antioksidanların kullanılması karaciğerde gelişebilecek patolojik değişiklikleri yavaşlatabilir ve cerrahi girişim için vakit kazandırabilir. Çalışmamızda da tıkanma sanlığı oluşturulan ratlarda eksojen verilen DMSO lipid peroksidasyonunu ve karaciğer hasarını azalttı. 75

SUMMARY EFFECTS OF THE DMSO ON EXPERIMENTAL OBSTRUCTIVE JAUNDİCE This experimental study was perfomed at the experimental and clinical research center ( DEKAM ) of Erciyes University Faculty of Medicine on January - April 1999. Aim: In order to determine the effect of free oxygen radicals and the potent antioxidant agent DMSO on the liver tissue injury due to obstructive jaundice. Materials and Method: 30 rats were divided into three groups, called sham, control and therapy and each one contains 10 rats. Each animal in the control and therapy groups laparotomy was performed and common bile duct was Iigated under sterile circumstances. Common bile duct was just observed but ligation was not performed to the rats in the sham group. Saline solution injection (1.5 mg/kg/ip) was begun at the first day of surgical procedure and repeated once a day during the next 5 days. The same procedure was performed by DMSO (1.5 mg/kg/ip) instead of saline in the therapy group. Two ml venous blood was taken from all rats before the surgical procedures. The rats were sacrified postoperative seventh day and then venous blood and liver tissue specimens were taken. Bilirubin, AST, ALT, GGT and ALP levels in serum, MDA, 76SOD and GSH-Px levels in red blood cells and MDA levels in liver tissue were detected. Liver tissue specimens were histopathologically evaluated. Results: All parameters of the sham group at the first and sevenin days of the study displayed no change. The increase in the concentration of total bilirubin, AST and ALT levels was detected at the seventh day, there was no significant difference between the two groups. GGT and ALT levels increased at the seventh day in control and therapy groups. The values of DMSO group were lower and the difference between two groups was statistically significant. SOD and GSH-Px values were found decreased in the control and therapy groups at the seventh day, but there was no difference between two groups. Erytrocyte and liver values of MDA were high again, but the DMSO values were significantly lower. Histopathological evaluation of the control and therapy groups displayed significant changes such as intracellularcholestasis, ductal proliferation, bile infarct and periportal lymphocyt infiltration. DMSO group displayed more periportal lymphocyt infiltration when compared with control group. Conclusion: It is stated that free oxygen radicals are major components of the liver tissue injury due to obstructive jaundice. The antioxidant madical therapy before the surgical procedures might decrease the liver tissue injury and might elongate the time interval needed before surgical premedications. In our experimental study, exogenic DMSO was effective in order to decrease the lipid peroxidation and liver tissue injury due to the obstructive jaundice in rat animal model. 77