Yahyalı ilçesi ve yakın çevresinin peyzaj potansiyelinin sürdürülebilir turizm ve rekreasyonel kullanımlar yönünden değerlendirilmesi

Abstract

Araştırma, doğal ve kültürel peyzaj özellikleriyle turizm ve rekreasyon faaliyetleri için alternatif bir alan niteliğindeki Kayseri'nin Yahyalı ilçesinin turizm ve rekreasyon potansiyelini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Bu doğrultuda `turizm ve rekreasyona uygunluk analizi`, `görsel kalite analizi`, yerel halk ve ziyaretçilerin talep ve eğilimlerini belirlemeye yönelik `anket çalışması` ve ilçede yapılabilecek turizm aktivitelerine yönelik `SWOT analizi` yapılmıştır.Turizm ve rekreasyona uygunluk analiziyle, CBS ortamına aktarılarak uygunluk haritaları oluşturulan doğal ve kültürel peyzaj özelliklerinin değerlendirilmesi sonucu turizm ve rekreasyona uygun alanlar ile uygunluk dereceleri belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda, ilçenin %6,53'ünün (11.847 ha) turizm ve rekreasyon faaliyetlerine çok uygun, %56,77'sinin (103.010 ha) uygun, %21,65'inin (39.278 ha) az uygun olduğu ve %15,05'inin (27.314 ha) ise uygun olmadığı tespit edilmiştir. Görsel kalite analiziyle, ilçenin manzara güzelliği, en çok tercih edilen peyzaj tipleri ve görsel kalite parametrelerinden aldıkları puanlar değerlendirilmiştir. Manzara güzelliği puanlarına göre şelaleler en çok tercih edilen peyzaj tipi olurken (M=3,78) bunu sırasıyla vadi oluşumları (M=3,74), ormanlık alanlar (M=3,49), köy yerleşimleri (M=3,40) ve dağlık alanlar (M=3,34) takip etmiştir.Araştırma sonucunda Yahyalı'nın turizm ve rekreasyon aktiviteleri için doğal, kültürel ve görsel yönden çok zengin bir potansiyele sahip olduğu fakat bu potansiyelden yeterince faydalanamadığı ortaya konmuştur. İlçenin su kaynaklarının ve vadi peyzajlarının ilçe turizm ve rekreasyon faaliyetlerinin temel kaynakları olduğu; orman ve dağ peyzajının da ilçe turizm ve rekreasyon faaliyetlerinin çeşitlendirilmesinde önemli fırsatlar sunduğu belirlenmiştir. İlçede doğa yürüyüşü, doğa fotoğrafçılığı, yaylacılık, dağcılık, kampçılık, rafting, flora turizmi, yaban hayatı gözlemleme, atlı doğa yürüyüşü, jeolojik oluşumları gözlemleme, tarım turizmi, arkeolojik varlıkları ve tarihi yapıları ziyaret aktiviteleri önerilmiştir. Turizm aktivitelerine yönelik yapılan SWOT analizi sonucunda ilçenin özellikle doğa yürüyüşü ve doğa fotoğrafçılığı aktiviteleri için önemli güçlü yanlarının ve fırsatlarının olduğu saptanmıştır.

The study was put forward tourism and recreation potential of Yahyalı (Kayseri) which was regarded as an alternative area for tourism activities with its natural, cultural and visual landscape characteristics. In the study, tourism and recreation suitability analysis, visual quality analysis, SWOT analysis and survey study were made in order to determine demand and interest of local community and visitors.As a result of evaluation of natural and cultural landscape properties whose suitability maps were formed by transferring GIS environment; areas which are suitable for tourism and recreation and their suitability level were determined. As a result of analyses, it was determined that 11.847 ha area (6,53%) was quite suitable for such kind of activities, 103.010 ha (56.77%) was suitable, 39.278 ha (21,655) was less suitable and 27.314 ha area (15,05%) was not suitable. With the analysis of visual quality, landscape beauty, most preferred types of landscape and scores obtained from visual quality parameters were evaluated. According to the scores of landscape beauty, while waterfalls were the most preferred type of landscape (M=3,78), this was followed by valley formations (M=3,74), forestland (M=3,49), village settlement (M=3,40) and mountainsides (M=3,34).As a result of the study, it was stated that Yahyalı has quite rich potential for tourism and recreational activities in natural, cultural and visual sense. But it has been exposed that this potential couldn't be used sufficiently. It was determined that the water resources and valley landscapes were the basic sources of the tourism and recreation activities of Yahyalı. And it was determined that the landscape of the forest and mountain was important for variety of the tourism and recreation activities of Yahyalı. In the study trekking, photography of nature, transhumance, climbing, camping, rafting, flora tourism, wildlife tourism, mounted on horseback, observing the geological units, agricultural tourism, archaeological and historical tourism activities has been proposed. As a result of the SWOT analyses, it was determined that there were quite important strenghts and opportunities for trekking and photography of nature activities in Yahyalı.