Horlama ve obstrüktif uyku apnesi sendromunun polisomnografik değerlendirmesi, uvulopalatofaringoplasti ve nazal devamlı hava yolu pozitif basınç ile tedavisi

Abstract

ÖZET Obstrüktif uyku apnesi sendromu, horlama, apne, uyku bölünmeleri ve gündüz uyuklamaları ile karakterize bir hastalıktır. Neden olduğu tıbbi komplikasyonlar yanında, horlama, gündüz uyuklamaları, hastaların yol açtığı trafik ve iş kazalarından dolayı sosyal bir sorundur. Polisomnografide apne-hipopne indeksinin 5 'ten yüksek olmasıyla tanısı konur. Tedavi seçiminde AHİ, apne süresi, O2 satürasyonu, hastada bulunan hipertansiyon ve korpulmonale gibi komplikasyonlar dikkate alınır. Bu çalışmada 65 erkek, 25 kadın olmak üzere 90 hasta bulunmakta olup, yaş ortalaması 42.14±8.48'dir. Horlama, gündüz uyuklamaları ve apne şikayetleriyle kliniğimize başvuran hastaların yaş, cins, vücut kitle indeksi ve boyun çevresi kaydedildi. Hastaların şikayetlerini içeren anket formu dolduruldu ve her bir şikayet skorlandı. Hastalara tam bir Kulak Burun Boğaz muayenesi, nörolojik ve sistemik muayene yapıldı. Müller Manevrası yapılarak faringeal hava yolu darlığının seviyesi tespit edildi. Tüm hastalarda arteriyel kan gazı bakıldı ve lateral baş-boyun grafisi çekildi. Fizik muayene ve müller manevrasıyla obstrüksiyon seviyesinin sağlıklı olarak belirlenemediği veya hipofaringeal muayeneye izin vermeyecek düzeyde obezitesi olan 7 hastanın bilgisayarlı boyun tomografisi çekildi. Hastaların hepsinin kesin tanısı polisomnografi ile konuldu ve Multipl Uyku Latans Testi ile gündüz uyuklamaları objektif olarak tespit edildi. Hastaların demografik özellikleri, şikayetleri, fizik muayene bulguları, polisomnografi ve MULT bulguları ile istatistiksel olarak karşılaştırılarak hastalığın şiddetiyle ilişkileri araştırıldı. Polisomnografi ve MULT bulguları istatistiksel olarak incelenerek, AHİ, apne süresi, O2 satürasyonu ve gündüz uyuklamalarının birbiriyle ilişkisi incelendi. Böylece gündüz uyuklamaları ve O2 satürasyonunun, hastalığın şiddetiyle ilişkisi ortaya kondu. 87İleri yaşa sahip, aşın obez ve AHİ>30 olan 10 hasta Nazal-Devamlı hava yolu pozitif basınç cihaza ile tedavi edildi. Orofaringeal seviyede obstrüksiyonu olan, AHİ<30 olan ve aşın obezitesi olmayan 80 hasta Uvulopalatofaringoplasti ile tedavi edildi. Ciddi burun tıkanıklığı olan İS hasta, esas tedaviden önce burun ameliyatına alındı. Ameliyatta çıkarılan yumuşak damak ve uvula histopatolojik olarak ışık mikroskobuyla incelendi. Ameliyattan sonra hastalarda ortaya çıkan komplikasyonlar takip edilerek kaydedildi. Bir hastada kalıcı ses değişikliği ve bir hastada hafif derecede nazofaringeal stenoz dışında geç dönem komplikasyonu gelişmedi. Ameliyattan üç ay, altı ay ve bir yıl sonra hastalar kontrol edildi. İlk kontrolde arteriyel kan gazı bakıldı, ikinci kontrolde UPPP yapılan 20 hastaya polisomnografi yapılarak ameliyatın başarısı araştırıldı. Her kontrolde anket formu yeniden dolduruldu, Epworh Uykululuk skalası ile gündüz uyuklamaları araştırıldı ve fizik muayeneleri yapıldı. Kontrollerde horlamanın %93.3'ten % 13.3'e gerilediği, AHİ ortalamasının 15.31±10.06'dan 4.5±4.66'ya, apne süresinin 31.14±20.17'den 24.65±6.35'e düştüğü ve apne anındaki en düşük 02 satürasyonunun 79.7±9.85'ten 85±7.66'ya, MULT değerinin ise 13.94±4.86'dan 16.94±3.75'e yükseldiği saptandı. 88

SUMMARY Obstructive sleep apnea syndrome is characterized with snoring, apnea, sleep disturbances and daytime sleepiness. Besides medical complications, it is a social problem because of snoring, daytime sleepiness traffic and occupational accidents that the patients included apne-hypopnea index higher than 5 is diagnostic in polysomnography. For treatment AHI, duration of apnea O2 saturation, hypertension and complications as corpulmonale are cared. In this study, 65 male and 25 female, 90 patients are observed with a mean age of 42.14±8.48. Snoring, daytime sleepiness, apnea were the major complaints and age, sex, body mass index, neck circumference are recorded. A query form is filled for each patients and any complaint is scored. Complete Ear Nose Throat, neurological and systemic physical examination is performed pharyngeal airway narrowness is determined with the Muller Maneuver. Arterial blood gas is measured and lateral head-neck graphy is taken computer tomography scans are performed for 7 patients who are not suitable for hypopharyngeal examination because of obesity or whose obstruction level cannot be determined by physical examination and Muller Maneuver. Accurate diagnosis were made by PSG in all patients and objective daytime sleepiness is determined by Multiple Sleep Latency Test. Demographic specifications, complaints, positive physical examination findings, PSG and MSLT findings are statistically compared and their relation with the severity of the disease. PSG and MSLT findings are statistically observed and relations between AHI, duration of apnea, O2 saturation, daytime sleepiness are noted. Thus, daytime sleepiness, O2 saturation are compared with the severity of the disease. 89Ten patients, who are older, obese and whose AHI>30 are treated with N-CPAP machine. Eighty patients who are less obese and obstructed oropharynx. Fifteen patients have taken to nasal operation who has serious nasal obstruction before main treatment. Soft palate and uvula which was taken out in the operation observed at light microscope histopathologicaly. Occurred complications on the patients after operation watched and recorded. Except and permanent voice distortion at a patient and a minimal nasopharyngeal stenos at another one late term complication was not occurred. Patients are observed after 3 months, 6 months and one year later. In the first control arterial blood gas looked. In the second control, PSG applied to the twenty patients to whom UPPP performed before and the success of the operation analyzed. In every control query form refilled out, non sleepiness is searched with Epwoth Sleepiness Scala and physical checkup performed. In the controls, snoring has reduced from % 93.3 to 13.3, AHI from 15.3Ü0.1 to 4.5±4.7, apne time from 31.Ü20.2 to 24.6±6.4 and minimum O2 saturation during apnea has increased from 79.7±9.8 to 85±7.7 and MULT value has increased from 13.9±4.8 to 16.9±3.8. 90