Devlete ve özel sektöre bağlı hastanelerde çalışan servis sorumlu hemşirelerinin işe ve insana yönelik liderlik yönelimlerinin incelenmesi

Abstract

ÖZET Erkan, Elvan..Devlete ve Özel Sektöre Bağlı Hastanelerde Çalışan Servis Sorumlu Hemşirelerin İşe ve İnsana Yönelik Liderlik Yönelimlerinin İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Hizmetleri Yönetimi Programı Bilim Uzmanlığı Tezi, Ankara, 2003. Araştırma devlet ve özel sektöre bağlı hastanelerde çalışan servis sorumlu hemşirelerin (SSH) işe ve insana yönelik liderlik yönelimlerinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini Ankara ili belediye sınırları içerisinde bulunan devlet ve özel sektör hastanelerde çalışan SSH'leri oluşturmuştur. Evrenden örnekleme yöntemiyle belirlenen 140 SSH'si `Tabakalı Rastgele Örnekleme Yöntemi` ile araştırma örneklemine alınmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; Luthans tarafından geliştirilen Liderlik Yönelim Anketi kullanılmıştır. Veriler SPSS for Windows Release 9.0 paket programında analiz edilmiş, Tek Yönlü Varyans Analizi, Student's t Testi, Khi Kare Testi, Bonferroni Test ve Pearson Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma kapsamına giren SSH'lerin devlet hastanelerinde % 67'si 31-40 yaş grubu, %76,8'i Sağlık Meslek Lisesi (SML) mezunu, özel hastanelerde ise %50'si 21-30 yaş grubu %50,0'si SML mezunudur. SSH'lerin işe ve insana yönelim puan ortalamaları devlette çalışanlarda işe yönelim puan ortalaması 12,51 ±3,30, insana yönelim puan ortalaması ise 7,18±2,44, özel hastane çalışanlarında ise işe yönelim puan ortalaması 13,36±2,71 insana yönelim puan ortalaması ise 6,50±2,37 olarak bulunmuştur. Ölçekte belirtilen değerler işe yönelim için en yüksek 20 insana yönelim için ise 15'dir.Devlet ve özel hastanelerde çalışan SSH'lerin liderlik yönelimleri arasında istatistiksel bir fark bulunmamıştır ( p > 0.05 ). Eğitim düzeyine göre devlet hastanelerinde çalışan sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu (SHMYO) mezunu SSH'lerinin insana yönelim puan ortalaması özel hastanelerde çalışan SHMYO mezunu SSH'lerine göre yüksek ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05) Devlet ve özel sektöre bağlı hastanelerde çalışan SSH'lerin iyi bir liderde olması düşünülen ilk üç kişilik özelliği ile insana yönelim puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak farklılık bulunmuştur (p<0,05). Araştırmada eldeVI edilen sonuçlar doğrultusunda yönetici hemşirelerin insana yönelik liderlik potansiyellerini geliştirmeye yönelik önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler : İşe yönelik liderlik, İnsana yönelik liderlik, Servis sorumlu hemşireler

vıı ABSTRACT Erkan, Elvan, A study on task or people orientation: Leadership behavioral tendency of unit head nurses in government and private hospitals, Nursing Services Administration, Institute of Health Services, Hacettepe University, Master Thesis, Ankara, 2003. This study examines the leadership behavioral tendency of unit head nurses (UHN) in terms of task or people orientation. A stratified random sample of 140 UHNs, who worked in government and private hospitals in Ankara municipality was obtained for the study. Task and people oriented leadership questionnaire by Luthans (Turkish version: Cömert 1999) was used to asses the leadership behavioral tendency of UHNs. Data were analyzed at SPSS for Windows Release 9.0 software by using One-Way Variance Analysis, Student's T Test, Chi-Square Test, Bonferroni Test and Pearson Correlation Analysis. 67 % of the UHN in government hospitals were in age group between 31 and 40 and 76,8 % of them were health high school (HHS) graduates. 50 % of the UHN in private hospitals were in age group between 21 and 30 and 50 % of them were HHS graduates. Task oriented and people oriented mean scores of government UHNs were 12.51 ±3.30 and 7.18 ± 2.44 respectively, whereas task oriented mean scores of the private hospital nurses were 13.36 ± 2.71 and people oriented mean scores of them were 6.50 ± 2.37 ( maximum value for task orientation is 20 and 15 for the people orientation in the Questionnaire). There were no statistical differences found on leadership tendencies between UHNs working in government and private hospitals (p>0,05). UHNs, who are 2 year-program graduates in government hospitals had higher people oriented mean scores and than 2 years graduates in private hospitals (p < 0,05). A statistical difference was found between mean score of people orientation of UHNs in government and private hospitals according to their main three choices of leadership personality characteristics. Some suggestions were offered to improve the people orientation of UHN in both hospitals. Keywords: Task oriented leadership, people oriented leadership, unit head nurses.