Migrenli hastalarda atak ve ataklar arası dönemde kalsiyum, magnezyum ve ilgili hormon düzeylerinin incelenmesi

Abstract

7. ÖZET Migren nörovasküler bir hastalıktır ve patogenezinde kalsiyum ve magnezyumun da içinde bulunduğu çeşitli teoriler ortaya atılmıştır. Bu çalışma, migrenli hastalarda, atak ve ataklar arası dönemde serum total Ca+2, iyonize Ca+2, total Mg+2, fosfat, CT, PTH, ACTH, kortizol ve 3 endorfin düzeylerindeki değişiklikleri, aynı zamanda ACTH, kortizol ve 3 endorfin ile CT arasında bir korelasyon olup olmadığını incelemek amacıyla planlandı. Bu amaçla 21 migrenli kadın hastadan hem atak hem de ataklar arası dönemde kan ve 24 saatlik idrar numuneleri toplandı. Kan numunelerinde total Ca+2, iyonize Ca+2, total Mg+2, fosfat, CT, PTH, ACTH, kortizol ve 3 endorfin, idrar numunelerinde ise total Ca+2, total Mg+2, ve fosfat düzeyleri ölçüldü. Yapılan istatistiksel inceleme sonucunda, hem serum total Ca+2 hem de iyonize Ca+2 düzeylerinin atak döneminde kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksek olduğu, total Mg +2 73düzeylerinin ise hem atak hem de ataklar arası dönemde kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük olduğu tespit edildi. İyonize Ca+2 düzeylerinin atak döneminde ataklar arası döneme göre yüksek olduğu görüldü. CT düzeylerinin migrenli hastalarda atak döneminde ataklar arası döneme göre yüksek olduğu, aynı zamanda hem atak hem de ataklar arası dönemde kontrol grubuna göre yüksek olduğu tespit edildi. Migrenli hastalarda ACTH düzeylerinde her iki dönem arasında bir fark olmamasına rağmen her iki dönemde de kontrol grubuna göre yüksek olduğu belirlendi. Kortizol, 3 endorfin, PTH ve serum fosfat düzeylerinin kontrol grubundan farklı olmadığı görüldü. İdrar bulguları incelendiğinde, kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı olmasa da, atak döneminde Mg+2 atılımında azalma olduğu tespit edildi. Bunun yanında fosfat atılımının hasta grubunda her iki dönemde de belirgin olarak azaldığı görüldü. Ca+` atılımının ise kontrol grubundan farklı olmadığı belirlendi. Yapılan korelasyon analizinde kontrol grubunda ACTH ile CT arasında negatif bir korelasyon olduğu ancak, CT düzeylerinin yüksek olduğu hasta grubunda bu korelasyonun olmadığı görüldü. CT ile serum total Mg+2 arasında da negatif bir korelasyon olduğu tespit edildi. Bulgular değerlendirildiğinde migrenli hastalarda magnezyum düzeylerinin literatürde belirtildiği gibi düşük olduğu görüldü. Bununla birlikte migrenli hastalarda atak döneminde hem total hem de iyonize Ca+2 düzeylerinin yüksek olduğu tespit edildi. Bu bulgulara göre migren atağının başlamasında Mg+2 düşüklüğü ile birlikte Ca+2 yüksekliğinin de rolü olduğu sonucuna varıldı. CT düzeylerinin her iki dönemde de yüksek olmasına bağlı olarak migrenli hastalarda hiperkalsemiye bir yatkınlık olduğu düşünüldü. ACTH düzeylerinin hasta grubunda yüksek olmasına rağmen kortizol düzeylerinin yüksek olmaması migrenli hastalarda sirkadiyen ritimde bir bozukluk olduğunu veya hipotalamik bir disregülasyon olabileceğini düşündürdü. Migrenli hastalarda hem hiperkalsemiye bir yatkınlık 74olması hem de CT düzeylerinin yüksek olması sebebiyle CT'nin, hem migren tanısında hem de proflaktik tedavide kullanılabilecek bir ajan olabileceği sonucuna varıldı. 75

8. SUMMARY Migraine is a neurovascular disorder, and several theories, some of them including Mg 2 and Ca`2, have been proposed about its pathogenesis. This study was planned to investigate the differences of serum total Ca+2, ionized Ca+2, total Mg+2, fosfat, CT, PTH, ACTH, Cortisol and ^endorphin levels in migraine patients between attack and attack free periods. The correlation between CT, ACTH, Cortisol and Pendorphin levels was also investigated. Thus, serum and urine samples were collected from 21 migraine patients in both attack and attack free periods. Statistically, both total Ca+2 and ionized Ca+2 levels were higher and total Mg+2 levels were significantly lower than controls in both attack and attack free periods. In attack period ionized Ca+2 levels were numerically higher than attack free period. In migraine patients, CT levels were higher in attack period than attack free period. CT levels in both 76attack and attack free periods were higher than controls. Although there were not any significiant differences between attack and attack free periods, both ACTH levels were higher than controls. Cortisol, Pendorphin, PTH and serum phosphat levels were not different from controls. In attack period Mg+2 levels in urine samples were numerically lower then contols. Meanwhile the amount of phosphat in urine in both periods of patients were significiantly lower. Ca`2 levels were similar in all groups. In control group there was a negative correlation between ACTH and CT levels. But this correlation was not exist in patient group with high CT levels. There was also a negative correlation between CT and serum total Mg2. When the findings were evaluted, Mg+2 levels were lower as stated in literature. Meanwhile, in migraine patients, both total and ionized Ca+2 levels were higher in attack period. According to this findings it was proposed that, high Ca+2 levels with low Mg+2 levels has a role in triggering the migraine attack. Due to the high CT levels in both groups, there was a predisposition to hypercalcemia in migraine patients is thought. A defect in circadien rhythm or a hypothalamic disregulation in migraine patients may be thougth because of the normal Cortisol levels and the high ACTH levels in patient group. Since in migraine patients there were both a predisposition to hypercalcemia and high CT levels, CT may be used in both diagnosis and prophylactic treatment of migraine. 77