Tip 2 diabetik hastaların birinci derece akrabalarında diabetes mellitus prevalansı ve karbonhidrat metabolizmasının değerlendirilmesi

Abstract

7.0ZET Diabetes Mellitus, insulin salgısında, etkisinde veya her ikisindeki eksikliklerden kaynaklanan hiperglisemi ile seyreden bir grup metabolik bozukluktur. Genel populasyonda gelişmekte olan ülkelerde %2.5, gelişmiş ülkelerde %5-10 sıklıkta görülür. Tüm dünyada ve Türkiye'de önemli sağlık sorunlarından birisi olan DM'un ve diabetik hastaların akrabalarında glikoz metabolizması bozukluklarının prevalansı çeşitli çalışmalarda ortaya konmuştur. Tip 2 DM'lu hastaların birinci derece akrabalarında DM prevalansı ve glikoz metabolizması ile ilgili her ülkenin kendine ait çalışmaları ve verileri varken ülkemizde bu konuda çalışma yok denecek kadar azdır. Buradan yola çıkarak ülkemizdeki Tip 2 diabetik hastaların birinci derece akrabalanndaki DM prevalansı, insülin direnci, beta hücre rezervi ve bu durumların birbiriyle olan ilişkisini irdeleyen bu çalışma planlanmıştır. Çalışma Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları ABD Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı'nda 2000-2003 yıllan arasında yapıldı. Toplam57 sosyoekonomik, kültürel ve çevresel olarak benzer 12 erkek, 13 kadın toplam 25 kişi seçildi. Çalışmaya alınan her vaka ve kontrol grubu bireylerine standart 75 gr oral glikoz tolerans testi, intravenöz glikoz tolerans testi, glukagon stimülasyon testi, intravenöz insulin tolerans testi uygulandı. OGTT sonuçlarına göre 125 vakadan 12'sinde (%9.6) DM, 23'ünde (%18.4) IGT bulundu. Yani toplam 35 (%28) vakada DM ve IGT tespit edildi. Diabetik akrabaların VKİ ortalaması anlamlı olarak normal glikoz toleranslı akrabalardan ve kontrol grubundan yüksekti (pZ 0.05). Sonuçlar değerlendirildiğinde kontrol grubuna göre diabetik akrabalarda istatistiksel olarak anlamlı AUCmsaiin düzeyleri ortalamasının daha düşük olduğu görüldü ( pZ 0.05 One-Way ANOVA) HOMAir ile Kirr değerleri arasında korelasyon olup olmadığını görmek için Non-Parametrik Pearson test yapıldı ve istatistiksel anlamlı olarak korelasyon olduğu görüldü (pZ 0.05 R:0.222). Bütün bu sonuçlar değerlendirildiğinde birinci derece akrabasında diabet olan bütün bireylerin insulin direnci, bozulmuş birinci faz pankreas beta hücre insulin sekresyonu, obezite ve nihayet klinik DM açısından artmış risk altında olduklarını söylemek mümkündür. Tip 2 diabette primer önleme, yüksek riskli prediabetik grubun tanımlanması ve tedavisi ile olur. Çalışmamızın temel amaçlarından birisi de diabet için yüksek risk grubunda olan birinci derece akrabaların Bölgemizdeki glisemik durumu tespit etmekti. Buna göre ülkemizde Tip 2 diabetiklerin birinci derece akrabaları diabet ve IGT açısından oldukça yüksek risk altındadırlar.