Hodgkin hastalığı ve non-hodgkin lenfomalarda galyum-67 sintigrafisinin klinik önemi

Abstract

ÖZET Hodgkin Hastalığı (HH) ve non-Hodgkin Lenfoma (NHL) hastalarının uygun tedavi seçenekleri için doğru evrelendirilmeleri ve tedavi sonrası bir nüksün mümkün olduğunca erken belirlenmesi büyük önem taşımaktadır. Bilgisayarlı tomografi (BT) ve diğer görüntüleme yöntemleri lezyonun anatomik lokalizasyonu ve boyutu hakkında çok detaylı bilgi verebilir. Fakat lezyonun fonksiyonel özellMerinin belirlenmesindeki etkisi sınırlı kalmaktadır. Özellikle tedavi sonrası rezidü kitlelerin değerlendirilmesinde fonksiyonel görüntüleme imkanı veren nükleer tıp yöntemleri önemli rol oynamaktadır. Günümüzde bu amaçla en fazla tercih edilen tetkik galyum-67 (Ga-67) sintigrafisidir. Bu çalışmada 39 lenfoma hastasında Ga-67 smtigrafisinin tedavi öncesi ve sonrası hastalıklı bölge tutulumu ve evreleme açısından BT ile ilişkisini ve tedavi sonrası Ga-67 pozitffliğnıin prognoz üzerindeki etkisini araştırdık. Çalışmaya Nisan 99-Temmuz 2002 tarihleri arasında E.Ü.T.F Hematoloji Kliniği'ne başvuran 25'i erkek 14'ü kadın toplam 39 lenfoma hastası alındı. Hastaların 29'uNHL, 10'uHHidi. Hastaların tedavi öncesi ve sonrası BT ve tüm vücut Ga-67 sintigrafisi görüntüleri alındı. Hastalık tesbitinde tutulum yerleri supraklavikuler, aksiller, mediasten, biler, parakardiyak alan, akciğer, kemik iliği, karaciğer, dalak, mide, paraaortik ve inguinal olmak üzere belirli bölgelere ayrıldı.35 Olguları rrnzdaki Ga-67 sensitivitesi tedavi öncesi %77, tedavi sonrası %85 idi. Tedavi öncesi yapılan evrelemede Ga-67 ile yedi hastada (%18) ileri evrelendirme (upstage), altı hastada (%15) alt evrelendirme (downstage) saptanırken, geri kalan 26 hastada hem Ga-67 hem de BT ile aynı evre (%67) saptandı. Tedavi sonrası FM+BT ve tek başına Ga-67 sintigrafîsi ile belirlenen tedavi yanıtlan arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamadı. BT (-) Ga-67 (+) olan hastaların BT (-) Ga-67 (-) olan gruba göre hastalıksız ve toplam sağkalım sürelerinin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşük olduğu görüldü ( sırasıyla pO.0001, p<0.0002). Tedavi öncesi tüm hastalarda belirlenen Ga-67 aktivite yoğunluğunun artışı NHL'lı hastalarda yüksek serum (3-2 mikroglobulin ve LDH, HH olan hastalarda ise yüksek serum LDH düzeyi ile ilişkili bulundu. (p<0,05). Sonuç olarak; tedavi öncesi gerçekleştirilen Ga-67 sintigrafîsi ile az sayıda da olsa evrelemede yapılan değişiklik tedavi seçeneklerine katkı sağlayabilir. Tedavi sonrası yapılan Ga-67 sintigrafik incelemesi rezidüel doku ve erken relapsm saptanması bakımından, invaziv olmayan kolay bir yöntemdir. Tedavi sonrası Ga-67 tutulumunun sağkalım oranım etkilemesi prognostik önemini göstermektedir. Ayrıca tedavi öncesi Ga-67 aktivite yoğunlunun prognoza etkisi olabilir. NHL ve HH olguları hem tedavi öncesi evreleme, hem de tedavi sonrası yanıtı değerlendirmek için Ga-67 sintigrafîsi ile incelenmelidir.

SUMMARY Accurate staging for appropriate treatment alternatives of patient's with Hodgkin's Disease (HD) and non-Hodgkin Lymphoma (NHL) and early determination of relapse after treatment as soon as possible carries a great significance computerized tomography (CT) and other imaging methods may provide detailed information about the anatomical localization and dimensions of the lesion, but their efficiency in the determination of the functional characteristics of the lesion is limited. Nuclear medicine techniques which provide functional imaging in consideration of residual masses after treatment have an significance role. At present, the most common technique for this aim is gallium-67 (Ga-67) scintigraphy. In tins study, we investigated the correlation of Ga-67 scintigraphy and CT for involved region uptake and staging before and after the treatment, also the effect of Ga- 67 positivity on prognosis after the treatment. A total of 39 lymphoma-diagnosed patients consisting 25 male, 14 female patients, who were admitted to EUTF Hematology Department between April 99- July 2002 were included in the study of the patients 29 were NHL, 10 were HD. CT and total body Ga-67 scintigraphy images were performed of the patients before and after treatment For the determination of the disease, the involved sites were seperated into regions such as supraclavicular, axillar, mediastinum, paracardiac region, lungs, bone marrow, liver, spleen, stomach, paraaortic and inguinal sites.37 In our cases, the Ga-67 sensitivity was 77% before the treatment while it was 85% after the treatment. In the staging performed before the treatment, while upstaging was determined in seven patients (18%) and downstaging in six patients (15%). With Ga-67, in the resting 26 patients the same stage (67%) was determined both with Ga-67 andCT. There was no statistical significance between the treatment responses determined to posttreatment physical examination plus CT and Ga-67 scintigraphy alone. It was noticed that, disease free survival and overall survival of the patients was statistically lower in CT (-) Ga-67 (+) group than the CT (-) Ga-67 (-) group (respectively pO.OOOl andp<0.0002). Increase in the intensity of Ga-67 activity determined in all patients after treatment, was found related with high serum 3-2 microglobulin and LDH levels in patients with NHL and high serum LDH levels in patients with HD. As a result, even less number of changes in staging performed with Ga-67 scintigraphy before treatment may contribute to the treatment alternatives. Ga-67 scintigraphic examination, is a non-invasive easy method for determination of residual tissues and early relapse. The effect of Ga-67 involvement after treatment on survival reveals its prognostic significance. Patients with NHL and HD should be examined with Ga-67 sinography both for staging before treatment and assesing the response after treatment.