Depresyonlu kadınlarda nörosteroidler ve bilişsel işlevler arasındaki ilişki

Abstract

Arka plan: Depresif hastalarda nöroaktif steroidlerden biri olan dehidroepiandrosteron- sulfat düzeyi ve onun etkileri hakkında çok az şey bilinmektedir. Dehidroepiandrosteron- sulfat hayvanlarda antiglukokortikoid, antidepresan ve belleği güçlendirici etkilere sahip olduğundan bunun düzeylerindeki değişikliklerin depresif bozuklukların bazı semptomlarını açıklayabileceği ve depresyonun fizyopatoloj isinde rol oynayabileceği düşünülmektedir. Amaç: Depresyonda adrenal nörosteroidlerin düzeylerindeki ve bunların salmışını kontrol eden etkenlerdeki değişiklikleri ve eğer varsa bu değişikliklerle bilişsel fonksiyonların ilişkisini inceleyerek, nörosteroidlerin depresyonun patofizyolojisiyle ilişkili olup olmadığını araştırmak. Denekler ve Yöntem: Depresyonlu kadın hastalar (n=43) ve kontrol grubu olarak sağlıklı kadınlar (n=22) bilişsel işlevler ve duygu durumunu ölçen nöropsikolojik testlerle değerlendirildikten sonra kortizol ve dehidroepiandrosteron-sulfatm bazal ve deksametazon sonrası serumdaki düzeyleri radyoimmunoassey yöntemiyle ölçüldü. Hasta grubunda tedaviye klinik cevabı takiben nöropsikolojik ve hormonal ölçümler tekrarlandı. Bulgular: Hastaların kontrol grubuna göre tedavi öncesi deksametazona kortizol cevabı %44.2 oranında kördü, bazal dehidroepiandrosteron-sulfat düzeyleri daha yüksek ve deksametazonun dehidroepiandrosteron-sulfat düzeylerini baskılayıcı etkisi daha fazlaydı. Bazal kortizol ve dehidroepiandrosteron-sulfat düzeyleri bilişsel işlevlerle pozitif yönde ilişkiliydi. Tedavi sonrası deksametazona körleşmiş kortizol cevabmdaki düzelmeyi (%2.3) takiben yüksek dehidroepiandrosteron-sulfat düzeyleri de normale döndü. Sonuç: Tedavi öncesi yüksek dehidroepiandrosteron-sulfat düzeylerinin olması ve klinik cevabı takiben normale dönmesi, depresyonla dehidroepiandrosteron-sulfat arasında nedensel bir ilişki olabileceğim düşündürmektedir. Depresyonda dehidroepiandrosteron-sulfat, kortizolün aşın aktivitesini ve onun depresif duygu durumu ve bilişsel bozulmalar gibi zararlı etkilerini telafi etmek amacıyla artıyor olabileceği gibi, bu artış depresyonda pregnenolon metabolizmasında rol alan enzim aktivitelerinin değişiminden de kaynaklanıyor olabilir. iv

Background: There are few reports about dehidroepiandrosterone-sulfate (DHEAS) level, which is one of the neurosteroids, and its effects on depressive illness. Since DHEAS has memory-enhancing, antidepressant and antiglucocorticoid effects in animals, it might be one factor in explaining some symptoms of depressive disorder and might play a role in the pathophysiology of depression. Aim: To investigate whether DHEAS are related to the pathophysiology of depression by examining alterations in serum DHEAS levels and its regulatory factors and whether there is any relationship between these alterations and cognitive functions in depression. Subjects and Methods: Depressed (n= 43) and healthy (n= 22) women were tested with neuropsychological tests measuring cognitive functions. Basal and post-dexametasone levels of Cortisol and of DHEAS in serum were assessed by radioimmunoassay. Neuropsychological and hormonal measures were repeated after clinical response to treatment in the patients. Results: Patients had normal basal Cortisol and higher basal DHEAS levels. While the patients showed significantly higher nonsupression rates of Cortisol with dexamethasone (%44.2) than the controls, suppression effect of dexamethasone on DHEAS levels was higher in the patients compared to the controls. Both basal Cortisol and DHEAS levels were positively correlated with cognitive functions. Elevated baseline DHEAS levels lowered to normal levels after clinical response to the treatment. Conclusion: There may be a causal relation between DHEAS and depression since elevated DHEAS levels before the treatment and lowered to the normal levels after clinical response to the treatment. DHEAS may be elevated in order to mitigate the depression-associated overactivity of Cortisol and its harmful effects such as depressive mood and cognitive impairments in depression. In addition, it may be considered that this increased DHEA-S might originated from the changes in the activities of the enzymes that participate in the metabolism of pregnenolon.