Hirsutizm tedavisinde spironolakton ile spironolakton ve finasteride kombinasyonun kıyaslanması

Abstract

ÖZET Hirsutizm kadınlarda vücudun belli bölgelerinde erkek tipinde aşın kıl gelişimidir. Non- farmakolojik yaklaşımların yanı sıra; androjen üretimini ve/veya etkisini baskılamak amacıyla sıklıkla farmakolojik yaklaşımların da gerektiği, günlük yaklaşımda oldukça sık rastlanılan bir problemdir. Hirsutizm tedavisinde değişik tıbbi tedavi seçenekleri olmakla birlikte ideal bir tedavi yaklaşımı henüz bulunmamaktadır. İdeal tedavi arayışları; çalışmaların değişik ilaç kombinasyonlarına yönelmesine neden olmuştur. Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda spironolakton ile finasteride kombinasyonunun tek başına spironolakton kullanımına göre bir üstünlüğü olup olmadığı araştırılmamıştır. Bu çalışmanın amacı spironolakton tedavisine finasteride ekleyerek; bu iki ilacm kombinasyonunun tek basma spironolakton tedavisine göre tedavide etkinliğini artırıp artırmadığmı ve aynı zamanda kombinasyon tedavisinin güvenilirliğini araştırmaktır. Bu çalışma Ocak 2001 -Haziran 2002 tarihleri arasında Eeciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi îç Hastalıkları Anabilim Dalı Endokrinoloji Polikliniği' ne hirsutizm nedeniyle başvuran ve yaşlan 17-29 arasında değişen toplam 65 gönüllü kadm hastada yapıldı. Yaş, vücut kitle indeksi ve hirsutizm skoru benzer olan bu hastalardan randomize olarak iki ayn grup oluşturuldu. 32 kişiden oluşan Grup 1' deki hastalara tek basma 100 mg/gün spironolakton (Aldactone Tb), 33 kişiden oluşan Grup 2' deki hastalara ise 100 mg/gün spironolakton ile birlikte 5 mg/gün finasteride (Proscar Film vııTb) tedavisi bir yıl süreyle verildi. Tedavi öncesi (bazal) ve tedavinin 6. ve 12. ayında serum hormon değerleri ölçüldü, hirsutizm skorları alındı. Ayrıca ilaçların potansiyel yan etkileri göz önüne alınarak belli aralıklarla hastaların karaciğer ve böbrek fonksiyon testlerine, bakıldı. Her iki grupta da hastaların tamamı çalışmayı tamamladı. Gruplar arasında bazal ortalama hirsutizm skorları, VKİ, yaş ve serum hormon değerleri birbirine benzer bulundu. Her iki tedavi grubunda tedavinin 6. ve 12. aylarındaki FGS değerleri arasında anlamlı bir fark saptanmadı. Her iki tedavi grubunda bazal ve tedavinin 6. ve 12. aylarında ortalama serum TT, fT, DHEAS değerleri benzer bulundu. Tedavinin 12. ayında Grup 2' nin ortalama SHBG değeri Grup 1' den anlamlı olarak düşük bulundu. Tedavi sonunda bakılan hirsutizm skorundaki % düşme değeri Grup 2' de Grup 1' dekinden oldukça yüksekti. Grup 1' deki hastalarda polimenore yüzdesi Grup 2' deki hastalardan oldukça yüksekti. Grup 1' deki hastaların ortalama FGS değerinde tedavinin hem 6. hem de 12. aylarında bazal değerlere göre oldukça anlamlı bir düşme saptandı. Bu hastaların bazal ve tedavinin 6. ve 12. aylarındaki serum TT, fT, DHEAS değerlerinde anlamlı bir değişiklik olmazken; SHBG değeri 12. ayda bazal değere göre oldukça anlamlı yüksek bulundu. Grup 2' deki hastaların ortalama FGS değerinde tedavinin hem 6. hem de 12. aylarında bazal değerlere göre oldukça anlamlı bir düşme saptandı. Bu hastaların bazal ve tedavinin 6. ve 12. aylarındaki serum TT, DHEAS, SHBG değerlerinde anlamlı bir değişiklik olmazken; fT değeri 12. ayda bazal değere göre oldukça anlamlı düşük bulundu. Sonuç olarak; bu çalışma hirsutizm tedavisinde spironolakton ve finasteride kombinasyonunun etkili ve güvenilir bir yaklaşım olduğunu göstermiştir. Birinci yılın sonunda FGS' undaki yüzde değişiklik oram kombinasyon grubunda daha yüksek bulunmuştur. Bu nedenle etkilerini farklı mekanizmalarla gösteren anti-androjen ilaç kombinasyonlarının hirsutizm tedavisinde etkili olabileceğini düşünmekteyiz. Anahtar kelimeler: Hirsutizm tedavisi, spironolakton, finasteride viii

ABSTRACT Hirsutism is defined as an excess of body hair in the male distribution. Hirsutism is a very common clinical problem in daily practice and besides non-pharmacological interventions, a pharmacological approach is often required in order to suppress androgen production and/or action in patients with hirsutism. Antiandrogen drugs, usually in association with nonandrogenic oral contraceptive therapy are the treatment of choice in most patients. Although there are various alternatives of medical treatment of hirsutism, the optimal approach has not been defined yet. The researches to determine the optimal treatment yielded the use of various combinations of drugs. It has not been studied that if there is any superiority of the drug combination of spironolactone and finasteride to spironolactone only up to date. The aim of this study is to determine the safety and if there is any augmentation of the effect of the combined use of spironolactone and finasteride in comparison to spironolactone only. This study was done between January 2001 -June 2002 on 65 outpatient women whose ages changing between 17 and 29. The patients were randomized into two groups. Ages, body mass indexes and Ferriman-Gallwey scores were similar. Group 1 consisted of 32 patients and spironolactone (100 mg/day) (Aldactone Tb) was given to this group. Group 2 consisted öf 33 patients and spironolactone was combined with finasteride (5 mg/day)(Proscar Film Tb) in this group for one year. ixBefore the treatment (basal values) and at the end of 6th and 12th months serum mean hormone levels and hirsutism scores were done. Because of the potential side effects of te drugs the patients were invited to the hospital and liver and kidney function tests were perfomed in routine intervals. All of the patients completed the study in two groups. Between the groups basal mean hirsutism scores, ages and serum hormone levels were similar. At the 6 and 12th treatment months there were no significant changes between the hirsutism scores. In both tratment groups serum TT, fT, DHEAS levels were similar. At the end 12th month of the therapy mean serum SHBG levels in Group 2 were significantly lower than Group 1. At the end of the therapy, the mean percentage change in hirsutism scores from baseline was significantly higher in Group 2 than in Group 1. The percentage of polymenore was higher in Group 1 than in Group 2. In Group 1 the patients' mean hirsutism scores were significantly lower than the basal values both at the 6th and 12th treatment months. In this group serum TT, fT, DHEAS levels did not change significantly but at then01 month mean SHBG values were significantly high compared to the basal values. In Group 2 the patients' mean hirsutism scores were significantly lower than the basal values both at the 6th and 12th treatment months. In this group serum TT, SHBG, DHEAS levels did not change significantly but at the 12th month mean fT values were significantly low compared to the basal values. In conclusion, this study demonstrated that spironolactone plus finasteride combination is effective and safe in the treatment of hirsutism. Percent change in the Ferriman- Gallwey score at the end of the one year from baseline level was higher in patients treated with spironolactone and finasteride combination. We think that combined antiandrogen drugs with different mechanisms of action may be an alternative therapy in the treatment of hirsutism. Key words: The treatment of hirsutism, spironolactone, finasteride