Behçet hastalarında osteoporoz ve sitokinlerle ilişkisi

Abstract

ÖZET Behçet hastalığı (BH), rekürren urogenital ülserasyonlar, üveit ve deri lezyonları (folliküli, akneifom lezyonlar ve eritema nodozum) ile karakterize, kronik relapslarla seyreden multisistemik vaskülitik bir hastalıktır.BH'nın kronikliği,tedavisinde kullanılan ilaçlar ve etyopatogenezde suçlanan sitokinlerin osteoporoz patogenezinde rol alan sitokinlerle benzerliği nedeniyle, BH'da osteoporoz ve sitokinlerle ilişkisini araştırmayı amaçladık. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Ana bilim dalına ocak 2002-haziran 2003 tarihleri arasında başvuran 60 Behçet hastası çalışmaya alındı. Kontrol grubu olarak 24 sağlıklı birey çalışmaya dahil edildi. Rutin biyokimyasal tetkikleriyle birlikte ESH ve CRP değerleri ölçüldü.Tüm hastalar ve kontrol grubunda, kemik yapım belirleyicilerinden serum OK ve BALP, yıkım belirleyicilerinden DOP düzeyi bakıldı. Kemik yoğunluğu ölçümü için DEXA yöntemi kullanılarak yapıldı. Serum IL-1 ve TNF-a seviyeleri ölçüldü. Bulunan değerler istatistik çalışmaları için birer parametre olarak kullanıldı. ESH ve CRP değerleri hasta grubunda kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksekti. OK ve DOP düzeyinde gruplar arasında anlamlı fark yokken, BALP düzeyi anlamlı derecede yüksekti. Serum TNF-a düzeyinde hasta grubu lehine anlamlı fark tespit etmemize rağmen, IL-1 düzeyinde anlamlı fark tespit edemedik. Hasta ve kontrol grubunun lomber vertebra KMY, T ve Z skorları arasında anlamlı fark olmasına rağmen femur boynu KMY, t ve skorları arasında fark tespit 49edilmedi. Hasta grubunda lomber vertebra BMD, T ve Z skorları anlamlı derecede azalmıştı. IL-1 ile femur boynu KMY değeri arasında negatif yönde korelasyon tespit etmemize rağmen, lomber vertebra KMY değeri arasında korelasyon bulamadık. TNF- a, yaş ve hastalık süresi ile lomber vertebra ve femur boynu KMY arasında korelasyon tespit edilmedi. Sonuç olarak, Behçet hastalarında TNF-a düzeylerinin yüksek olduğu ve lomber vertebralarında osteoporoz geliştiği gözlendi. 50

SUMMARY Behcet's disease (BD) is a chronic relapsing, multisystemic vasculitic disease characterized by recurrent orogenital aphthous ulcerations, uveitis and skin lesions (folliculitis, acneiform lesions and erythema nodozum). Cytokines such as IL-1 and TNF-a play a role in the pathogenesis of BD. These cytokines also have a role in pathogenesis of osteoporosis. Chronicity, unclear etiology as well as the drugs used for treatment and cytokines may lead to bone loss in BD. İn this study; aur aim was to determine the osteoporosis and associations between osteoporosis and cytokines in BD. Sixty patients who were referred to the Department of Physicical Medicine -and Rehabilitation, Erciyes University school of Medicine and were diagnosed as BD and 24 sex and age-matched healty controls were included in this study. Routine biochemical tests, ESH, CRP, serum OK and BALP which are bone formation markers and ürine DOP levels which is bone resorption marker were performed in patient and controls groups. Serum IL-1 and TNF-a levels measured in both groups. Lumbar spine and femur neck BMD were measured using DEXA. ESH and CRP levels were significantly higher in BD than controls groups. There were no significant differences in OK and DOP levels between BD and controol groups. BALP levels were significantly higher in BD than control groups. Although! there were no statistically significant differences in IL-1 levels between BD and control groups, TNF-a levels were significantly higher in BD than control groups. 51There were statistically significant differences in lumbar spine BMD, T and Z score between BD and control groups. Lumbar spine BMD, T, and Z score decreased in BD. But there were no significant differences in femur neck BMD, T, and Z score between BD and control groups. There were negatif correlations between İL-1 and femur neck BMD in BD. TNF-a, age and disease duration showed no correlation with lumbar spine and femur neck BMD. As a result, we showed that the levels of TNF-a were found to high in Behcet's disease and osteoporosis was developed in lumbar spine of Behçet disease. 52