Septoplasti ameliyatlarında kullanılan tampon ve dikiş tekniklerinin mukosiliyer aktivite üzerine etkisi

Abstract

ÖZET Amaç: Bu çalışmada sakkarin testi ve radyoizotopik yöntem kullanılarak, septoplasti sonrasında uygulanan tampon ve dikiş tekniklerinin mukosiliyer aktivite üzerine etkisi araştırılmıştır. Materyal ve metod: Septal deviasyon nedeniyle septoplasti yapılan 55 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastalar rastgele üç gruba ayrıldı: 1. grup: Postoperatif tampon olarak eldiven parmağı kullanılanlar (18 hasta). 2. grup: Postoperatif tampon olarak septal splint kullanılanlar (18 hasta). 3. grup: Postoperatif tampon yerine kontinu septal dikiş kullanılanlar (19 hasta). Diyabet, astım, alerji, nazal polip ve burun ameliyatı hikayesi olan hastalar çalışmaya dahil edilmedi. Hastaların hepsine ameliyattan önce, ameliyattan üç hafta sonra ve ameliyattan altı hafta sonra sakkarin testi yapıldı. Birinci ve ikinci gruptan 15 'er hastaya, üçüncü gruptan ise 18 hastaya ameliyattan önce ve ameliyattan altı hafta sonra rinosintigrafi yapıldı. Ameliyat esnasında kıkırdak veya kemik çıkarılıp çıkarılmadığı ve mukozal yırtık olup olmadığı kaydedildi. Hastalarda oluşan enfeksiyon, sinesi, perforasyon gibi komplikasyonlar kaydedildi. Kaydedilen bu verilerin mukosiliyer aktiviteye etkisi istatistiksel olarak değerlendirildi. Bulgular: Birinci grupta yaş ortalaması 24.78 ±7.15, ikinci grupta yaş ortalaması 31.12+ 1 1.48, üçüncü grupta yaş ortalaması 31.63 ± 13.12 idi. Birinci grupta 4 kadın (% 22) ve 14 erkek (% 78), ikinci grupta 6 kadın (%33) ve 12 erkek (% 67), üçüncü grupta ise 5 kadın (% 26) ve 14 erkek (% 74) hasta mevcuttu. Gruplar yaş, cins ve sigara içimi bakımından karşılaştırıldığında aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı değildi. Ameliyattan önce, deviye taraf (9.87+3.93 dk.) ve karşı taraf (7.00±2.90 dk.) sakkarin süreleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark var iken, gruplar arasında sakkarin süreleri ve rinosintigrafi hızlan yönünden istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. Deviye taraf ve karşı taraf sakkarin süreleri arasındaki istatistiksel olarak anlamlı fark ameliyat sonrası üçüncü haftada tespit edilemedi. Ameliyat öncesi deviye taraf (9.87 ±3.93 dk.) ve ameliyattan üç hafta sonra deviye mtaraf (8.16± 3.86 dk.) sakkarin süreleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark vardı. Ameliyat sonrası üçüncü hafta deviye taraf (8. 16 ±3.86 dk.) ve ameliyat sonrası altıncı hafta deviye taraf (7.76 ±3.87 dk.) sakkarin süreleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmadı. Ameliyat öncesi rinosintigrafi hızı ile ameliyat sonrası rinosintigrafi hızı arasında anlamlı fark var iken, gruplar arasında rinosintigrafi hızı açısından anlamlı fark yoktu. Gruplar arasında kemik eksizyonu ve mukozal yırtık oluşumu açısından anlamlı fark yoktu. Her bir grup için sakkarin testi tekrarlı ölçümleri arasında üçüncü grupta anlamlı fark var iken, diğer gruplarda anlamlı fark yoktu. Mukozal yırtık olmayan, kemik-kıkırdak çıkarılmayan hastalarda sakkarin testi tekrarlı ölçümleri arasında olumlu yönde anlamlı fark vardı. Ameliyat sonrasında enfeksiyon gelişen hastalarda sakkarin testi süresinde anlamlı artış tespit edildi. Sonuç: Ameliyat öncesi deviye taraf ve karşı taraf mukosiliyer temizleme süreleri arasındaki farkın, ameliyat sonrası üçüncü haftada ortadan kalktığı belirlendi. Ameliyat sonrası üçüncü hafta ve altıncı hafta mukosiliyer temizleme süreleri arasında fark bulunmadı. Septal dikiş kullanılan hastalarda mukosiliyer aktivitedeki düzelme daha belirgindi. Enfeksiyon ve sinesi mukosiliyer aktiviteyi olumsuz yönde etkiledi. Mukozal yırtık olmayan, kemik veya kıkırdak çıkarılmayan hastalarda mukosiliyer aktivitenin daha belirgin düzeldiği sonucuna varıldı. Anahtar kelimeler: Mukosiliyer aktivite, nazal tampon, rinosintigrafi, sakkarin testi, septal dikiş, septoplasti. iv

ABSTRACT THE INFLUENCE OF NASAL PACKING AND SEPTAL SUTURE ON MUCOCILIARY ACTIVITY Objective: In this study, we investigated the effects of nasal packing and septal suture on mucociliary activity in the human nose that underwent septoplasty. Patients and Methods: Fifty-five patients who underwent septoplasty were enrolled in this study. The patients who had nasal polyp, diabetes mellitus, allergic rhinitis and history of nasal surgery were excluded. Patients were divided into three groups: Group 1: Fingerstall packs were used (18 patients). Group 2: Silicon septal splint packs were used (18 patients). Group 3: Septal sutures were used (19 patients). Mucociliary clearance was measured with the use of saccharin test in all patients before surgery, three weeks and six weeks after surgery. Rhinoscintigraphy was also used in 45 patients before and six weeks after surgery. Mucosal tears, bone and cartilage extractions which were made during operation and complications (such as perforations, infections and adhesions) were recorded. The effects of these recorded data and nasal packing on mucociliary activity were examined statistically. Results: Group 1 consisted of 14 men, 4 women whose mean age was 24.78 ± 7.15. Group 2 consisted of 12 men, 6 women whose mean age was 3 1. 12 ± 11.48. Group 3 consisted of 14 men, 5 women whose mean age was 31. 63 ±13.12. There was no difference in sex, age and smoking between groups. The mean time of saccharin test was 9.87±3.93 minutes in the deviation side and 7.00±2.90 minutes in the other side. No significant differences were found between the groups about saccharin time and rhinoscintigraphy velocity before and after surgery. However, mean saccharin time after surgery was decreased in all groups when compared with the time beforesurgery. In repeated measures analysis, saccharin time significant decreased in group 3 compared with other groups. There was no significant difference between saccharin time three weeks and six weeks after surgery. The mean saccharin time significantly decreased in patients without mucosal tears, bone extractions, cartilage extractions, infections and adhesions. Conclusion: Our results show that in deviation side mucociliary clearance time is prolonged before surgery and shortened after surgery. Septal suture techniques have a positive effect on mucociliary clearance. Considering the effect of intranasal interventions on the duration of mucociliary clearance, it is recommended that surgery associated injuries should be kept in minimum. Key words: Mucociliary clearance, nasal packing, rhinoscintigraphy, saccharin test, septal suture, septoplasty. VI