Kraniotomilerde farklı dozlarda deksametazonun kan glükozu, serum eletrolitleri ve postoperatif bulantı kusma üzerine etkisi

Abstract

ÖZETAmaç: Bir kortikosteroid olan deksametazon, beyin cerrahisi hastalarındatümöre bağlı ödemin tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Hiperglisemiiskemik beyinde nörolojik hasarı artırmaktadır. Hiperglisemi, kortikosteroidlerinbilinen en önemli yan etkilerinden biridir. Bu çalışmada primer olarak, kraniotomiyapılan hastalarda beyin ödemini azaltmak amacıyla verilen profilaktikdeksametazonun farklı dozlarının kan şekeri üzerine etkisinin araştırılması vebununla birlikte serum elektrolitlerine ve postoperatif bulantı ve kusma üzerineetkisinin araştırılması planlandı.Hastalar ve Yöntem: Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi etik kurul onayıalındıktan sonra ASA I-II grubu 30-60 yaş arası elektif kraniotomi uygulanacaknondiyabetik 68 hasta rasgele 4 gruba ayrıldı. Her grup 17 hastadan oluşmaktaydı.Anestezi indüksiyonu tüm gruplarda propofol, fentanil ve veküronyum ilegerçekleştirildi. Anestezi idamesi standardize N2O-O2 karışımı içerisinde %1-2sevofluran verilerek sağlandı. Hastalara deksametazon dozu endotrakeal entübasyonsağlandıktan sonra uygulandı. Deksametazon dozundan sonraki 60, 120, 180 ve240.dk'larda i.v sıvı ya da ilaç verilmeyen ekstremiteden, sadece kan örneği almakiçin kullanılan kateter yoluyla alınan kan örnekleri biyokimya laboratuarınagönderildi. Örneklerden kan şekeri, Ca+2, Na++ ve K+ bekletilmeden çalışıldı.Ameliyat bitiminde volatil anestezikler kesildikten sonra, atropin veneostigmin kullanılarak rezidü nöromüsküler blok antagonize edildi. Yeterli solunumaktivitesi ve uyanıklık sağlanan hastalar ekstübe edildi. Ekstübasyondan itibarenhastalar POBK açısından değerlendirildi ve bu değerlendirmeye beyin cerrahisiyoğun bakım ünitesinde devam edildi.Bulgular: Grupların demografik özellikleri benzerdi. Gruplar arasıkarşılaştırmada kan şekeri ve serum elektrolitleri açısından istatistiksel olarak farkviiyoktu (p>005). Grup içi karşılaştırmada tüm grupların 240.dk kan şekeri değerleribazal değerlerden anlamlı olarak yüksek idi (p<0.05). Tüm grupların 240.dk Ca+2değerleri, bazal değerlerden anlamlı olarak düşüktü (p<0.05). Na++ ve K+ düzeyleriaçısından gruplar arası karşılaştırmada anlamlı fark yoktu.Sonuç: Beyin cerrahisi hastalarında tümöre bağlı beyin ödemi tedavisindeprofilaktik olarak kullanılan deksametazonun 4, 8 ve 16 mg dozlarında kan şekeriüzerine etkisi minimaldir. Bu dozlarda kan şekeri düzeyi, beyinde nörolojik hasarıartırması beklenen ya da tedavi gerektiren boyutlara ulaşmamaktadır.Deksametazonun, beyin cerrahisi hastalarında, POBK'nın önlenmesi açısındankullanılan dozlarda önemli etkisi bulunmamaktadır. Deksametazonun serum Na++ veK+ düzeyleri üzerine önemli etkisinin olmadığı gösterilmiştir.Sonuç olarak, deksametazonun beyin ödeminin ve buna bağlı iskemik hasarınönlenmesi amacıyla, kullanmış olduğumuz en yüksek doz olan 16 mg dozunda dahi,nondiyabetik beyin cerrahisi hastalarında rahatlıkla kullanılabileceği kanaatindeyiz.Anahtar kelimeler: Hiperglisemi, kortikosteroid, kraniotomi, serumelektrolitleri, postoperatif bulantı ve kusma.viii

EFFECTS OF D FFERENT DOSAGES DEXAMETHASONE ON THEBLOOD GLUCOSE CONCENTRAT ON, SERUM ELECTROLYTES ANDPOSTOPERAT F NAUSE AND VOM T NG N PAT ENTS UNDERGO NGCRAN OTOMYAbstractAim:Dexametashone, as a corticosteroid, is commonly used in the therapy oftumor-related edema of neurosurgery patients. Hyperglycemia increases neurologicaldamage in the ischemic brain. Hyperglycemia is one of the known side effects ofcorticosteroids. In this study, search of the effects of different dosages ofprophylactic dexametashone on the blood glucose level, which is given with thepurpose of reducing brain edema in the patients undergoing craniotomy, is primarilyplanned. Besides, its effects on the serum electrolytes and PONV (postoperativenausea and vomiting) have been also searched.Patients And Methods:With the approval of the ethic commission of ErciyesUniversity, ASA Groups I-II, between 30-60 ages, nondiabetic 68 patients to whomelective craniotomy will be applied were randomized into 4 groups.Anesthesia induction was made by giving propofol, fentanil and vecuronuimin all groups. Anesthesia was maintained with %1-2 sevofluran in standardized N2O-O2 mixture. Dexametazone was applied to the patients after tracheal intubation. Atthe 60th, 120th, 180th and 240th minutes, after dexametazon application blood samplesare taken from the catheter, which is used only for blood uptake, in the extremitywithout iv fluid or medicine stream, and were sent to the biochemical laboratory.From samples, were blood glucose and serum electrolytes such as Ca+2, Na++ and K+immediately labored.At the end of the operation, after interrupting the volatile anesthetics, residualneuromuscular block was antagonized by using atropine and neostigmin. Theixpatients who are providing enough breathing activity and consciousness wereextubated. Beginning from extubation, the patients were evaluated in terms ofPONV. The evaluation was continued in neurosurgery intensive care unit.Results:Demographic characteristics of groups were similar. There wasn?tany statistical difference at the intergroups comparison in the means of blood glucoseand serum electrolytes (p>0,05). At the intragroups comparison, the blood glucoselevels of the all groups at the 240th min had a significant higher degree than basallevels (p<0,05). Ca+2 levels of the all groups at the 240th min were significantly lowerthan basal levels (p<0,05). There was no significant difference in the means of Na++and K+ levels at the intragroups comparison.Conclusion:In the neurosurgery patients, in the treatment of tumor relatedbrain edema, the effect of the prophylactic usage of dexametashone in 4, 8, 16 mgdosages on the blood glucose level is minimal. In these dosages the blood glucoselevel reaches to the level neither to cause expected increase of neurological damagein the brain nor to need to be treated.Dexametashone in used dosages have not anymajor effect in neurosurgery patients to prevent postoperatif nause and vomiting.Dexamethasone has not any significant effect on the serum Na++ and K+ levels.In conclusion, we suppose that dexametashone, also in 16 mg, highest dosage,can easily be used in nondiabetic neurosurgery patients to prevent brain edema andedema related ischemic injury.Key Words: Hyperglycemia, corticosteroid, craniotomy, serum electrolytes,postoperative nausea and vomiting.x