Dikkat eksikligi ve hiperaktiviteli çocuklarda beslenme durumunun ve diyet çinkosunun davranışa etkisinin saptanması

Abstract

ÖZETMuşlu, Ö. Dikkat eksikliği ve hiperaktiviteli çocuklarda beslenme durumununve diyet çinkosunun davranışa etkisinin saptanması. Hacettepe ÜniversitesiSağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme Bilimleri Programı Yüksek Lisans Tezi,Ankara, 2005. Bu çalışma DEHB'li çocuklarda beslenme durumlarının fizikselgelişimlerinin ve davranışta etkili olduğu düşünülen çinko düzeylerinin saptanıp,kişiye özgü yeterli, dengeli ve özellikle çinko düzeyi gereksinimini karşılayabilecekdiyetin davranışa etkisini araştırmak amacıyla planlanmış ve yürütülmüştür.Çalışmaya yaşları 7-12 yıl arasında değişen 40 DEHB'li çocuk alınmıştır. Çocuklarcinsiyet ve yaşa göre eşleştirilerek iki gruba ayrılmıştır. Toplam deney grubu (n=25)önerilen diyetle üç ay takip edilen, kontrol grubu (n=15) diyet önerisindebulunulmayan çocuklardan oluşturulmuştur. Toplam deney ve kontrol grubununbeslenme durumunu tespit için çalışmanın başında üç gün yiyecek tüketimi kaydıalınmıştır. Çalışmanın başında ve sonunda grupların antropometrik ölçümleri ve kan,idrar örnekleri alınarak serum çinko ve idrar çinko/kreatinin ölçümleri yapılmış,davranış değerlendirmesi için çocuklara Conners testi uygulanmıştır. Deney grubu,çalışma sonunda serum çinko düzeyleri dikkate alınarak I.Grup (n=16) ve II. Grup(n=9) olmak üzere gruplara ayrılmıştır. II. Grubun çalışma sonu serum çinkodüzeyinin önemli derecede artmış olduğu saptanmıştır. RDA'ya göre önerilen enerjive besin öğeleri ile alınan miktarlar karşılaştırıldığında gruplar arasında çinko dadahil olmak üzere bazı besin öğelerinde önemli farklılıklar saptanmıştır. Besintüketimindeki bu değişiklik II. Grubun serum çinko ve idrar çinko/kreatinindüzeylerine yansımıştır. Kişiye özgü uygulanan yeterli, dengeli ve uygun miktardaçinko içeren diyetin davranışı nasıl etkilediğini saptamak amacıyla uygulananConners testi öğretmen değerlendirme puanlarında önemli derecede olumlu farklılıksaptanmıştırAnahtar Kelime: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, beslenme, çinko

ABSTRACTMuşlu, Ö. Determination of the effect of dietary zinc amount and nutritionalstatus of children with attention deficient and hyperactivity disorder on theirbehaviour. Hacettepe University, Institute of Health Sciences Master Thesis inNutrition Sciences, Ankara, 2005. This research was planned to determinenutritional status, blood and urinary zinc levels, physical and behaviouraldevelopments of children with attention deficient and hyperactivity disorder(ADHD). Then it was organized adequate and balanced, containing every nutrients aswell as sufficient zinc amount for each child. Research was conducted with 40children, whose ages were between 7-12. Children were divided into two groupsaccording to ages and sex as control (n=15) who have any specific diet andexperiment (n=25) that applied specific diets and observed for three months. At thebeginning of the research, group?s food consumption was recorded for threeconsecutive days. At the beginning and end of the research the blood and urinarysamples were collected to determine serum and urine zinc levels, anthropometricmeasurements were also taken and Conner?s test was applied for the determination ofbehaviour. End of the research period, the experimental group has been divided intosubgroups as Group I. (n=16) and Group II. (n=9) according to their serum zinclevels. The reason of division was strict application of advised diet by group II. Thisgroup was showed a statistically significant increase in their second serum zinc levelcompared to that of their first level. Moreover there was statistically significantdifference between the two groups of some nutrient and zinc consumption that wereorganized according to RDA. The increase in food consumption was reflected intheir serum and urine zinc levels in Group II. Applied Corner?s test showed that theadequate and balance diet contained sufficient zinc amount on the behaviour ofchildren resulted in significant positive effect of the teacher?s evaluation scores at theend of the research.Key Words: Attention deficient hyperactivity disorder, nutrition, zinc