Fibromiyalji sendromlu hastalarda hipotalamik-pitüiter-adrenokortikal aks ve düsük doz kortikosteroid tedavisinin etkinliginin incelenmesi

Abstract

Bu çalısma; fibromiyalji sendromlu hastalarda hipotalamik-pituiteradrenokortikalaks ve düsük doz kortikosteroid tedavisinin etkinligini arastırmakamacıyla, Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonAnabilim Dalı Poliklinigi'ne Mayıs 2006-Nisan 2007 tarihleri arasında basvuran1990 ACR kriterlerine göre FMS tanısı konmus 21 kadın hasta ile 11 saglıklı kadınkontrol grubunda yapıldı.Hasta ve kontrol grubunda bazal kortizol, TSH, sT3, sT4, prolaktin, DHEAS,GF-1, SHBG, prolaktin, FSH, LH, östrojen seviyeleri ve 1?g ACTH stimülasyontesti sonrası kortizol ve DHEAS cevapları, düsük doz deksametazon supresyon testisonrası kortizol ve DHEAS cevapları ile düsük doz kortikosteroid tedavisininetkinligi klinik olarak (FMS semptomları, fibromiyalji hassas nokta sayısı, agrı VASskoru, FIQ skoru, Beck depresyon envanteri skoru, SF-36 alt boyut skorları) vehormonal olarak degerlendirildi.Hasta ve kontrol grubunun yas ve cinsiyet özellikleri benzerdi. Çalısmamızdahastaların bazal kortizol, SHBG seviyeleri kontrol grubuna göre istatistiksel olarakanlamlı, düsük bulundu. 1?g ACTH stimülasyon testi sonrası pik kortizol yanıtıhasta grubunda anlamlı olarak düsük bulunurken DHEAS yanıtlarında fark yoktu.Düsük doz deksametazon supresyon testi sonrası kortizol yanıtı hasta grubundaanlamlı olarak yüksek bulundu. DHEAS yanıtları arasında anlamlı fark bulunmadı.Bazal kortizol düzeyleri ile hastalık süresi arasında negatif korelasyon bulundu.FMS'nda 6 aylık düsük doz kortikosteroid tedavisi uygulaması ile hastalarıntedavi öncesi ile kıyaslandıgında fibromiyalji hassas nokta sayısında, VAS skorunda,FIQ skorunda, SF-36 alt boyut skorlarında ve Beck depresyon envanteri skorlarındaistatistiksel olarak anlamlı iyilesme tespit edildi.Sonuç olarak FMS'lu hastalarda hipokortizolemi, 1?g ACTH stimülasyontestine azalmıs kortizol yanıtı ve deksametazon supresyon testinde daha azbaskılanmıs kortizol yanıtı bulunmustur. Hastalık süresi ile bazal kortizol düzeyiarasındaki negatif korelasyon uzun süreli strese karsı zamanla hipokortizolizmgelistigini düsündürmektedir. Ayrıca FMS'lu hastalarda düsük doz kortikosteroidtedavisi klinik olarak etkin bulunmustur. Bu veri daha büyük hasta grubundan olusanplasebo kontrollü çalısmalarla desteklenmelidir.

Present study was carried out in 21 female patients with fibromyalgia syndrome(FMS), who were diagnosed according to 1990 ACR criteria, and 11 age-sexmatched controls at Erciyes University Medical School Physical Medicine andRehabilitation Department outpatient clinic between May 2006-April 2007. Themain aim of the study was to investigate the hypothalamo-pituitary-adrenal axischanges in patients with FMS and the effects of steroid replacement therapy. .The following parameters were evaluated in both patients and the controls:basal cortisol, TSH, sT3, sT4, prolactin, DHEAS, IGF-1, SHBG, FSH, LH, estrogenlevels; peak cortisol and DHEAS levels after 1 ?g ACTH stimulation test; cortisoland DHEAS responses after low dose dexamethasone suppression test; and theclinical (FMS symptoms, number of sensitive points, pain VAS score, Beckdepression score, SF-36 subdimension scores) and hormonal effects of low dosecorticosteroid treatment.In patient group mean basal cortisol and SHBG levels were significantly lowwhen compared to controls. Although in patient group peak cortisol response after 1?g ACTH stimulation test significantly lower than controls, peak DHEAS responseswere similar. Additionally cortisol response after low dose dexamethasonesuppression test was significantly higher than controls, but DHEAS responses weresimilar. There was a significant negative correlation between disease duration andbasal cortisol levels.When we compared the parameters before and after 6 months ofcorticosteroid replacement in patients with FMS; fibromyalgia sensitive point score,VAS score, FIQ scores, SF-36 sub dimension and Beck depression scores weresignificantly improved after treatment.In conclusion, hypocortisolemia, low peak cortisol response after 1 ?g ACTHstimulation test and less suppressed cortisol level after dexamethasone suppressiontest were demonstrated in the present study. The presence of negative correlationbetween the disease duration and basal cortisol levels suggest that long term stressmay be responsible from hypocortisolemia. Additionally low dose corticosteroidreplacement was clinically effective. Present findings need to be confirmed byplacebo controlled studies with high number of patients.