Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda ateroskleroz ve arter sertliği ile endotel mikropartikül düzeyleri arasındaki ilişkinin in vivo ve in vitro araştırılması

Abstract

Giris ve amaç: Kronik böbrek yetmezlikli(KBY) hastalarda endotel hasarı ilebaslayan büyük arterlerdeki degisiklikler kardiyovasküler mortalite ve morbiditeninen önemli nedenidir. Arterlerdeki temel degisiklik arteriyel sertlesme ve intimamedia kalınlıgında artıstır. Aktivasyon veya apopitozis endotel hücrelerindenmikropartiküllerin salınmasına yol açar ve endotel fonksiyon bozuklugunu artırır.Çalısmamızın amacı; böbrek yetmezliginin farklı evrelerinde izlenen ve farklı diyalizmodelleri ile tedavi edilen kronik böbrek yetmezlikli çocuklarda, hem arteriyelsertlesme ve intima media kalınlıgı ile endotel kaynaklı mikropartiküllerin arasındakiiliskiyi, hem de kardiyovasküler hastalık risk faktörleri ile arteryal sertlesme, intimamedia kalınlıgı ve endotel kaynaklı mikropartiküller arasındaki iliskinin varlıgınıarastırmaktır.Materyal ve metot: Yasları 2?20 yıl arasında degisen KBY'li 70 hasta (25 peritondiyalizi, 12 hemodiyaliz, 33 konservatif tedavi) ile yas ve cins uyumlu 18 saglıklıkontrol çalısmaya alındı. Çalısma grupları diyaliz, prediyaliz ve kontrol grubu olarakbelirlendi. Olguların antropometrik ve kan basıncı ölçümleri yapıldı, hemoglobin veaçlıkta lipoprotein (a) düzeyleri ölçüldü. Tüm olgularda hem in vivo (CD144+EMP) hem de in vitro (CD146+EMP, HUVEC'de) endotel mikropartikül sayısıölçüldü. Doppler ultrasonografi kullanılarak aortik pulse wave velocity (PWV) vekarotid arter intima-media kalınlıgı (CMK) ölçüldü. Hasta grubunda BUN, kreatinin,albümin, lipitler, Ca, P ALP, PTH ve CRP düzeyleri ölçüldü. Çalısma grupları birbiriile karsılastırıldı. Daha sonra hemodiyaliz ve periton diyaliz grupları arasındakarsılastırma yapıldı.Bulgular:Diyaliz grubunda PWV, karotid arter CMK, CD144 ve CD146+EMP düzeyleriprediyaliz ve kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksekti(p<0.05, Tablo). Yine prediyaliz grubunda karotid arter CMK, CD144 veCD146+EMP düzeyleri kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecedeyüksek bulundu(p<0.05, Tablo)KBY grubunda PWV ile karotid arter CMK, kan basınçları, yas, PTH, CRP, CD144ve CD146+EMP sayısı arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif iliski, GFR vealbümin ile anlamlı negatif iliski tespit edildi. Karotid arter intima media kalınlıgı ilePWV, kan basınçları, yas, hastalık süresi, CRP, CD144 ve CD146+EMP sayısıarasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif iliski, Hb, GFR ve albümin ile anlamlınegatif iliski tespit edildi. CD144+EMP ile kan basınçları, yas, hastalık süresi, CRPve PTH arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif iliski, Hb, GFR ve albümin ileanlamlı negatif iliski tespit edildi. CD146+EMP ile kan basınçları, yas ve CRParasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif iliski tespit edildi. Çoklu regresyonanalizinde CD 144+EMP ve ortalama kan basıncı PWV' yi, ortalama kan basıncı vediyaliz süresi karotid arter CMK'yı bagımsız olarak etkileyen en önemli degiskenlerolarak tespit edildi.Çalısma gruplarıDegiskenlerDiyaliz Prediyaliz KontrolPWV (m/sn)(Ort ± SD)9.41±3.017.69±2.316.29±1.39KAIMK (mm)(Ort. ± SD)0.57±0.060.49±0.040.41±0.03CD 144 (n/mikrolitre)[Ortanca (min-max)]1430 (310?11685)445 (65?14189)208 (6?362)CD 146 (n/mikrolitre)[Ortanca (min-max)]635 (237?2964)455 (123?1495)255 (91?874)Sonuç: Bulgularımız KBY'li çocuk hastalarda ateroskleroz ve arteriyel sertlesmeninvarlıgını göstermistir. Bu çalısmada EMP düzeylerinin diyaliz ve prediyalizgruplarında artmıs oldugunun gösterilmesi üremik çocuklarda EMP'nin endotelfonksiyon bozuklugunu gösteren yeni bir belirteç olabilecegini göstermektedir.

Introduction: Large arterial alterations triggered by endothelial damage are majorcauses of cardiovascular mortality and morbidity in patients with chronic renalfailure (CRF). Major arterial alterations are increased arterial stiffness and intimamediathickness. Both cell activation and cell apoptosis can lead to endothelialmicroparticles (EMPs) release and can induce endothelial dysfunction.Aims: In this study, we aimed to investigate the presence of arterial stiffness,atherosclerosis and some risk factors for cardiovascular disease, to examine therelationship between EMP and arterial stiffness and atherosclerosis in children withCRF.Methods: Seventy patients with CRF (37 ESRD, 33 predialysis) aged 2-20 years and18 age and sex matched healthy control were included in this study. The Studypopulation was divided into three groups (group 1, dialysis; group 2, predialysis; andgroup 3 controls). In all subjects, anthropometrics and blood pressures measurementswere made and the levels of hemoglobin and lipoprotein (a) were measured. Inpatients with CRF, the levels of serum BUN, creatinine, albumin, calcium,phosphate, ALP, PTH, lipids and CRP were also determined. Circulating EMPswere measured by flow cytometry, after staining of platelet-free plasma withphycoerythrin conjugated anti-CD144 monoclonal antibody and staining of thesupernatant of HUVECs incubated with uremic platelet-free plasma of CRF patientswith phycoerythrin conjugated anti-CD146 monoclonal antibody. The cIMT andPWV were assessed using high-resolution ultrasound by an experienced radiologist.Results:The levels of PWV, cIMT, CD144+EMP and CD146+EMP in dialysis group weresignificantly higher than predialysis and control groups (p<0.05, Table).Additionally, the levels of cIMT, CD144+EMP and CD146+EMP in predialysisgroup were significantly higher than control groups (p<0.05, Table).In CRF patients, the PWV was significantly positively associated with cIMT, bloodpressures, age, PTH, CRP, CD144+EMP and CD146+EMP, and was significantlynegatively associated with GFR and albumin. The cIMT was significantly positivelyassociated with PWV, blood pressures, age, known duration of disease, CRP,CD144+EMP and CD146+EMP, and was significantly negatively associated withHb, GFR and albumin. The CD144+EMP was significantly positively associatedwith blood pressures, age, known duration of disease, CRP and PTH, and wassignificantly negatively associated with Hb, GFR and albumin. The CD146+EMPwas significantly positively associated with blood pressures, age and CRP. Inmultiple linear regression analysis, in CRF group, mean blood pressure and dialysisGroupsVariablesDialysis Predialysis ControlPWV (m/sn)(Mean ± SD)9.41 ± 3.017.69 ± 2.316.29 ± 1.39cIMT (mm)(Mean± SD)0.57 ± 0.060.49 ± 0.040.41 ± 0.03CD 144+EMP/AL[Median (min-max)]1430 (310?11685)445 (65?14189)208 (6?362)CD 146+EMP / AL[Median (min-max)]635 (237?2964)455 (123?1495)255 (91?874)duration were independently related to cIMT. The CD 144+EMP and mean bloodpressure were independently related to PWV.Conclusion: Our findings showed that arterial stiffness and carotid atherosclerosisoccurred in children with CRF. In our study, increased EMP levels in predialysis anddialysis groups show that EMP may be a useful new marker of endothelialdysfunction in uremic children.