Premenstrüel disforik bozuklukta sitalopram uyarımının hipotalamo-pituiter-adrenal eksen aktivitesi üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Premenstrüel disforik bozukluğu (PMDB) olan kadınlarda hipotalamo-pituiter-adrenal eksen (HPA) aktivitesini inceleyerek bu bozukluğun patofizyolojisiyle ilişkili olup olmadığını araştırmak.Denekler ve yöntem: PMDB'li (n=24) ve kontrol grubu (n=23) olarak sağlıklı kadınlar menstrüel siklusun midfolliküler ve midluteal fazlarında duygu durumu, anksiyeteyi ve agresyonu ölçen nöropsikolojik testlerle değerlendirildikten sonra kortizol ile dehidroepiandrosteron sülfat (DHEAS)'ın bazal ve sitalopram uyarımı sonrası serumdaki düzeyleri radyoimmunoassey yöntemiyle ölçüldü. PMDB grubunda iki aylık sitalopram (Cipram® 20mg/gün) tedavisi sonrası nöropsikolojik ve hormonal ölçümler tekrarlandı.Bulgular: PMDB grubunun bazal kortizol düzeyleri, menstrüel siklusun her iki fazında kontrollerinkinden yüksekken, tedavi sonrasında kontrollerinkinden farksız hale geldi. PMDB grubunda tedavi öncesi sitaloprama kortizol cevabı midluteal fazda kontrollerden yüksekti. Tedavi ile PMDB'lilerle kontroller arasındaki bu farklılık ortadan kalktı. PMDB grubunun bazal DHEAS düzeyleri hem tedavi öncesinde hem de tedavi sonrasında midfolliküler fazda midluteal fazdan daha düşüktü. PMDB grubunun midfolliküler fazdaki bazal DHEAS düzeyleri kontrollerden de düşüktü. PMDB grubunda tedavi öncesi midfolliküler fazda midluteal fazdan ve kontrollerden sitaloprama daha yüsek DHEAS cevabı vardı. Tedavi ile cevap farklılığı ortadan kalktı.Sonuç: PMDB'li kadınlarda bazal kortizol düzeyi yüksekliği HPA eksen hiperaktivasyonunun sonucu olabilir. Ayrıca tedavi ile düzelmeyen DHEAS değerindeki düşüklük PMDB'nin bir hormonal bulgusu olabilir.Anahtar kelimeler: Premenstrüel disforik bozukluk, hipotalamo-pituiter-adrenal eksen, serotonerjik sistem, kortizol, DHEAS

Aım: The aim of this study is to examine hypothalamo-pituitary-adrenal axis activity in women with Premenstrual dysphoric disorder (PMDD) and to investigate whether the activity of this axis is related to pathophysiology of PMDD or not.Materials and Methods: Women with PMDD (n=24) and healthy controls (n=23) in both midfollicular and midluteal phases of menstrual cycle were evaluated with neuropsychological tests which measure levels of mood, anxiety and aggression, and then serum levels of cortisol and dehydroepiandrosterone sulfate (DHEAS) were assayed with radioimmunoassay method at baseline and after citalopram challenge. Neuropsychological tests and hormonal assays were performed again in the group of PMDD after two months of citalopram (Cipram® 20mg/day) treatment.Results: The baseline levels of cortisol of the PMDD group were higher than those of the control group during both phases of the menstrual cycles, and this difference was disappeared after the treatment. Cortisol response to the citalopram challenge in midluteal phase was higher in the PMDD group than in the control group. This difference between the PMDD and control groups was disappeared with the treatment. The baseline pre- and posttreatment DHEAS levels of the PMDD group were lower in the midfollicular phase than in the midluteal phase. The baseline DHEAS levels of the PMDD group in the midfollicular phase were also lower than those of the controls. In the PMDD group, DHEAS response to the citalopram challenge was higher in the pretreatment midfollicular phase than in the midluteal phase and than in the controls. The difference in response was disappeared after the treatment.Conclusıon: High baseline cortisol level in women with PMDD may be due to HPA axis hyperactivity. In addition, a decrease in the level of DHEAS, which was not normalized with the treatment, may be a sign of hormonal changes in women with PMDD.Key Words: Premenstrual dysphoric disorder, hypothalamo-pituitary-adrenal axis, serotonergic system, cortisol, DHEAS