Kronik yorgunluk sendromunda galantamin hidrobromid tedavisinin etkinliği ve hipotalamo-pituiter-adrenal eksen, bilişsel işlevler, hayat kalitesi üzerine etkileri

Abstract

Amaç: Kronik yorgunluk sendromu (CFS) sakatlayıcı, multisistemik belirtilerle kronik dalgalı seyir gösteren, etyopatogenetik mekanizmaları henüz aydınlatılamamış ve etkin bir tedavisi bulunmayan bir hastalıktır. Bu hastalıkta kolinerjik defisit olduğuna dair deliller vardır. Bir asetilkolinesteraz inhibitörü olan galantamin hidrobromid tedavisiyle hastalıktaki kolinerjik defisitin düzelebileceği ileri sürülmektedir. Bu çalışmada, galantamin hidrobromid tedavisinin CFS hastalarında hastalık ölçekleri, hipotalamo-pituiter-adrenal (HPA) eksen, hayat kalitesi ve bilişsel işlevler üzerinde olumlu etkilerinin olup olmadığının araştırılması amaçlanmıştır.Materyal ve metod: Komorbid herhangi bir bozukluğu olmayan ve ilaç kullanmayan 40 CFS hastası (27 kadın, 13 erkek) ile yaş, cinsiyet, beden kitle indeksi, eğitim düzeyi ve menstruel hikaye bakımından benzer 22 sağlıklı kontrol (16 kadın, 6 erkek) çalışmaya dahil edildi. Katılımcılar imzalı bilgilendirilmiş onam verdi. Çalışmanın 1. gününde klinik ölçekler uygulandı, 2. gününde bazal ve adrenokortitropik hormonla uyarım testine kortizol ve dehidroepiandrosteron sülfat (DHEAS) cevabını ölçmek için kan örnekleri alındı. Başlangıç değerlendirmelerinden sonra hastalara 4 hafta süre ile galantamin hidrobromid (8mg/gün) tedavisi verildi. Tedavi sonunda 28 hastanın (21 kadın, 7 erkek) verileri elde edildi. Hasta grubunda tedavinin tamamlanmasından sonra başlangıçtaki değerlendirmeler tekrarlandı. Veriler uygun istatistiksel yöntemlerle analiz edildi.Bulgular: Tedavinin etkisiyle hastaların yorgunluk ölçekleri puanlarında istatistiksel olarak anlamlı iyileşmeler gözlendi. Hastaların hem bazal hem de uyarılmış kortizol ve DHEAS düzeyleri hem tedavi öncesinde hem de tedavi sonrasında kontrollerinkinden istatistiksel olarak farklı değildi. Tedavi alan hastaların hem bazal hem de uyarılmış kortizol ve DHEAS düzeyleri tedavi sonrasıyla öncesi karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermedi. Hastalar tedavi öncesi ve sonrasında kontrollerle karşılaştırıldığında SF-36 ile ölçülen 8 hayat kalitesi alanında çok daha kötü durumdaydılar. Tedaviyle hastaların hayat kalitesi alanlarının tamamında istatistiksel olarak anlamlı iyileşmeler bulundu. Tedavi öncesinde hastaların sözel bellek süreçleri testi (SBST) toplam öğrenme puanları, Stroop Testi süre ve süre farkı ölçümleri kontrollere göre istatistiksel olarak anlamlı derecede kötüydü. Tedavinin etkisiyle bu farklılık ortadan kalktı. Hastaların tedavi öncesine göre tedavi sonrasında SBST anlık öğrenme puanları, Stroop Testi süre ve süre farkı ölçümleri istatistiksel olarak anlamlı iyileşme gösterdi.Sonuç: Bu çalışmanın bulguları kronik yorgunluk sendromunda kolinerjik defisit olduğu düşüncesini desteklemektedir. Galantamin hidrobromid tedavisi kolinerjik defisiti düzeltmekte, HPA eksende değişikliklere neden olmamaktadır. Kronik yorgunluk sendromunda galantamin tedavisi etkili gibi görünmektedir, hayat kalitesini ve bilişsel işlevleri olumlu etkilemektedir.Anahtar kelimeler: Kronik yorgunluk sendromu, galantamin hidrobromid, hipotalamo-hipofizer-adrenal eksen, hayat kalitesi, bilişsel işlevler

Aim: Chronic fatigue syndrome (CFS) is a debilitating disease and has a chronic fluctuating course with multisystemic symptoms. Its etiopathogenetic mechanisms have already not been established and no effective treatment is available. There is some evidence indicating that the cholinergic deficit plays a role in the disease. It is suggested that the treatment with galantamine hydrobromide, an acetylcholine esterase inhibitor, can make improvements on the cholinergic deficit seen in CFS. In this study, it was aimed to investigate whether the treatment with galantamine hydrobromide has positive effects on the fatigue scales, the hypothalamo-pituitary-adrenal (HPA) axis, the quality of life and the cognitive functions in patients with CFS.Materials and Methods: Forty CFS patients (27 female, 13 male), without any comorbid illness and receiving any medication, and 22 healthy controls (16 female, 6 male) were included in the study. The controls and patients were similar in age, gender, body mass index, level of education and menstruel history. Participants gave a signed informed consent. The clinical scales were administered at the first day of the study. Blood samples were collected at baseline and in response to stimulation with adrenocorticotropic hormone for cortisol and dehydroepiandrosterone sulphate (DHEAS) on the second day. After the initial assessments, galantamine hydrobromide (8mg/day) was given to only the patient group for 4 weeks. The data were available for the 28 patients (21 female, 7 male) after the treatment. The initial assessments were repeated in the patient group after the treatment. The data were analyzed with appropriate statistical methods.Results: Statistically important improvements on the fatigue scales were observed for the patients. Both the baseline and stimulated levels of cortisol and DHEAS did not show statistically significant differences between the patients and controls as well as between pre- and post-treatment in the patient group. When compared to the controls, the patients were found to be much more incapacitated in the 8 areas of the quality of life measured by SF-36 during pre- and post-treatment. It was found that there were statistically considerably significant improvements in all areas of quality of life in patients with the treatment. Overall learning scores on Verbal Memory Processes Test, time and time difference measurements on Stroop Test were statistically poorer in patients than those of controls during pre-treatment. These differences were disappeared after the treatment. Immediate learning scores on Verbal Memory Processes Test, time and time difference measurements on Stroop Test statistically got better in the patients after the treatment.Conclusion: The findings of this study support the idea that a cholinergic deficit may be present in the chronic fatigue syndrome. Treatment with the galantamine hydrobromide may improve the cholinergic deficit, but do not cause any changes on the HPA axis. Galantamine may be a treatment option for the chronic fatigue syndrome, and it improves the quality of life and cognitive functions.Key words: Chronic fatigue syndrome, galantamine hydrobromide, hypothalamo-pituitary-adrenal axis, quality of life, cognitive functions