Majör jinekolojik cerrahilerde IV Deksketoprofen ve Parasetamol`ün postoperatif analjezik etkinliğinin ve yan etkilerinin karşılaştırılması

Abstract

Amaç: Postoperatif ağrı, morbidite ve mortaliteyi artıran, hastanede kalış süresini uzatan en önemli faktörlerden biridir. Günümüzde, postoperatif ağrı tedavisinde intravenöz hasta kontrollü analjezi yöntemi ile nonopioid ve opioid analjeziklerin birlikte kullanımı yaygın olarak tercih edilmektedir. Bu çalışmada; majör jinekolojik cerrahide intraoperatif intravenöz yolla verilen tek doz deksketoprofen ve parasetamolün analjezik etkinliğini karşılaştırmayı ve yan etkilerini araştırmayı amaçladık.Hastalar ve yöntem: Majör jinekolojik cerrahi planlanan ASA I-II grubu, 18-65 yaş arası 90 hasta çalışmaya alındı. Hastalar randomize olarak üç gruba ayrıldı.Cerrahi bitiminde fasiya kapatılmaya başlandığında Grup P ( n=30, parasetamol grubu)'ye 1 gr parasetamol 100 ml'lik serum fizyolojik içinde, Grup D (n=30, deksketoprofen grubu)'ye 50 mg deksketoprofen 100 ml'lik serum fizyolojik (SF) içinde, Grup K (n=30, kontrol grubu)'na ise 100 ml SF, IV infüzyon şeklinde 15 dakikada uygulandı.Her üç gruba hastalar uyandırılmadan önce 0.5 mg/kg tramadol IV yapıldı ve hasta ağrıdan ilk yakındığı zaman HKA yöntemi ile bolus dozu 20 mg, kilitli kalma süresi 15 dakika olacak şekilde tramadol uygulandı. İnfüzyon öncesi ve sonrası, postoperatif 10. dakika, 30. dakika ,1., 2., 3., 6.,12. ve 24. saatteki ortalama arter basınç (OAB) değerleri ve kalp atım hızı (KAH) değerleri kaydedildi. Postoperatif 10. dakika, 30. dakika, 1., 2., 3., 6.,12. ve 24. saatteki ağrı skorları VAS kullanılarak, sedasyon ise Ramsey'in sedasyon skalası kullanılarak değerlendirildi. Postoperatif tramadol tüketimleri 0-2, 2-6, 6-12, 12-24 saatleri arasında kaydedildi. Gruplarda görülen yan etkiler üç grup arasında karşılaştırıldı.Bulgular: Çalışmaya alınan hastaların demografik özellikleri, operasyon süreleri, intra operatif fentanil tüketimleri, uyanma süreleri bakımından gruplar arasında anlamlı farklılık yoktu. Gruplarda ortalama arter basınç ( OAB) değerleri tüm ölçümlerde benzer bulunurken, kalp atım hızı (KAH) değerlerinin kontrol grubuna göre, her iki çalışma grubunda 10. ve 30. dakikalarda anlamlı olarak düşük olduğu görüldü (p<0.05). Postoperatif 10. dakika, 30. dakika, 1., 2., 3., 6. saatlerdeki VAS skorlarının grup D'de kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha düşük olduğu gözlenirken, grup P'de sadece postoperatif 30. dakika ve 1. saatteki VAS skorları kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük bulundu. Çalışma grupları karşılaştırıldığında ise postoperatif 10. dakika dışında VAS skorları anlamlı bir farklılık göstermedi. Grup D'de tüm zamanlarda ve total tramadol tüketiminde kontrol grubuna göre anlamlı bir azalma gözlenirken, bu azalmanın grup P'de 0-2 ve 2-6. saatlerde ve total tramadol tüketiminde anlamlı olduğu görüldü (p<0.05). Gruplar arasında sedasyon skorları ve yan etkiler açısından anlamlı bir farklılık yoktu.Sonuç: Majör jinekolojik cerrahilerde, postoperatif ağrı tedavisinde deksketoprofen ve parasetamolün total tramadol tüketimini azalttığı, deksketoprofenin parasetamole göre daha etkin bir analjezi sağladığı ve her iki ilacın multimodal analjezide güvenle kullanılabileceği söylenebilir.Anahtar kelimeler: Postoperatif analjezi, IV deksketoprofen, IV parasetamol, tramadol.

Aim: Postoperative pain is one of the most important factors which increase morbidity, mortality and duration of hospitalization. Recently, using nonopioid and opioid analgesics together by intravenous patient controlled analgesia is frequently prefered for postoperative pain treatment. In this study, we aimed to compare the analgesic and adverse effects of intravenous dexketoprofen and paracetamol in major gynecological surgery.Patients and methods: In this study, 90 patients, ASA I-II, aged between 18-65 years, scheduled for major gynecological surgery were studied. Patients were randomized in to three groups. During the facia closing period of the operation Group P (n=30, Paracetamol Group) patients received IV 1 gr of paracetamol in 100 ml of serum physiologic, Group D (n=30, Dexketoprofen Group) patients received IV 50 mg of dexketoprofen in 100 ml of serum physiologic, and Group K (n=30, Control Group) patients received IV 100 ml of serum physiologic in 15 minutes. Before awaking the patients, patients in three groups received 0.5 mg/kg tramadol intravenously and when patients first complained from pain; IV tramadol by PCA was started as: 20 mg intravenous bolus dose, 15 minutes locking time. Mean arterial pressure (MAP) and heart rate (HR) values were recorded before and after infusion and at 10. and 30. minutes, 1., 2., 3., 6., 12. and 24. hours. Pain scores were assessed by VAS and sedation scores were assessed by Ramsey sedation scala at postoperative 10. and 30. minutes, 1., 2., 3., 6., 12. and 24. hours. Postoperative tramadol consumption was recorded at 0-2, 2-6, 6-12, 12-24 th hours.Results: There were no significant differences between the groups with respect to demographic features, operation times, fentanyl consumption and recovery times. MAP values measured in all time intervals were similar between the groups, but hearth rates were significantly lower in Group P and Group D at 10. and 30. minutes when compared with control group (p<0.05). VAS scores were significantly lower in group D when compared with control group at postoperative 10. and 30. minutes, 1., 2., 3., 6. hours. In group P only postoperative 30. minute and 1. hours VAS scores were significantly lower than control group. Between the study groups, there were no significant difference with respect to VAS values accept at 10. minute VAS scores. In group D, there was a significant decrease for total tramadol consumption for all times. This decrease was significant in group P at 0-2 and 2-6th. hours for total tramadol consumption ( p<0.05). There were no significant differences for sedation scores and adverse effects between the groups.Conclusion: In major gynecological surgery, we can say that; dexketoprofen and paracetamol decrease postoperative tramadol consumption, dexketoprofen is more effective than paracetamol for analgesia and both analgesic agents may be use safely in multimodal analgesia.Key words: Postoperative analgesia, dexketoprofen, paracetamol, tramadol.