Ratlarda oluşturulan asetaminofen hepatotoksitesi üzerine flumazenilin antioksidan aktivitesinin araştırılması ve histopatolojik incelenmesi

Abstract

Amaç: Terapötik dozlarda güvenli bir analjezik ve antipiretik olarak kullanılan asetaminofen yüksek dozlarda kullanıldığında hepatik nekrozla sonuçlanacak kadar toksik olabilmektedir. Benzodiazepin doz aşımında kullanılan ve parsiyel agonist etkili bir benzodiazepin reseptör antagonisti olan flumazenil ile ilgili daha önce kliniğimizde yapılan bir tez çalışmasında, asetaminofen intoksikasyonunda yükselen karaciğer enzimlerinin flumazenil tarafından düşürülebildiği yönünde bulgular elde edilmiştir.Bu çalışmada, yüksek doz asetaminofen verilerek oluşturulan hepatotoksisite üzerine flumazenilin etkisini hem biyokimyasal, hem de histopatolojik olarak incelemeyi amaçladık.Materyal ve Metod: Araştırmada ağırlıkları 180-220 gr arasında değişen Wistar türü 60 rat kullanıldı. Ratlar her grupta 10 adet olacak şekilde rasgele 6 gruba ayrıldı.Grup K (kontrol Grubu, n=10)'deki ratlara gastrik sonda yardımıyla 3 ml % 0.9 serum fizyolojik verildi.Grup A (n=10)'daki ratlara 3.5 gr/kg dozda gastrik sonda yardımıyla asetaminofen uygulandı.Grup F (n=10): Bu gruptaki ratlara intraperitoneal olarak 1 mg/kg dozunda flumazenil uygulandı.Grup N (n=10)'deki ratlara 1 gr/kg dozunda intraperitoneal olarak N-asetilsistein verildi.Grup AF (n=10): Bu gruptaki ratlara 3.5 gr/kg dozunda asetaminofen gastrik sonda yardımıyla verildikten 1 saat sonra 1 mg/kg dozunda flumazenil intraperitoneal verildi.Grup AN (n=10)'deki ratlara 3.5 gr/kg dozunda asetaminofen gastrik sondayla verildikten 1 saat sonra intraperitoneal yolla 1 gr/kg N-asetilsistein uygulandı.Tüm gruplardaki ratlardan 72 saat sonra biyokimya testleri için kan örnekleri ve histopatolojik değerlendirmenin yapılacağı karaciğer doku örnekleri alındı.Bulgular: Çalışmamızda asetaminofen verilen gruplarda serum bilirubin ve laktik dehidrogenaz değerleri anlamlı olarak yüksek bulundu. Flumazenil ya da N-asetilsistein verilmesiyle serum bilirubin ve laktik dehidrogenaz düzeylerinde azalma bulundu. Aspartik transaminaz, alanin transaminaz ve alkalen fosfataz değerleri için gruplar incelendiğinde anlamlı fark bulunmadı. Oksidatif hasar belirteçlerinden olan malondealdehit, total antioksidan kapasite ve tiyol değerleri açısından gruplar arasında farklılık gözlenmedi. Ancak ileri düzey protein oksidasyon ürünleri değerleri gruplar arasında incelendiğinde asetaminofen grubunda anlamlı derecede düşmüş; asetaminofen sonrası flumazenil ve N-asetilsistein verilen gruplarda ise anlamlı derecede yükselmiş olduğu bulundu. Asetaminofen grubundaki total oksidan kapasite değerinde kontrol grubuna göre anlamlı olmayan yükselme gözlenirken; asetaminofene sonrası flumazenil ya da N-asetilsistein eklenen gruplarda asetaminofen grubuna göre anlamlı düşüş oldu.Asetaminofen verilen grupların tamamında karaciğer nekrozu görüldü. Asetaminofen sonrası flumazenil verilen gruptaki ratların karaciğer dokusunda inflamasyon % 50, nekroz oranı % 70 bulunurken, N-asetilsistein verilen grupta inflamasyon ve nekroz % 30 bulundu.Sonuç: Flumazenilin yüksek doz asetaminofene bağlı karaciğer hasarına karşı hepatoprotektif etkisinin olduğu, ancak N-asetilsisteinin hepatoprotektif etkisinin ise flumazenile göre daha iyi olduğu gözlenmiştir. Elde ettiğimiz sonuçlar ışığında bu etkinin antioksidan yol üzerinden olabileceğini düşünmekteyiz. Asetaminofen intoksikasyonunda flumazenil tedavisi de standart olarak kullanılan N-asetilsistein ile kombine edilerek ya da flumazenilin farklı dozları kullanılarak asetaminofen intoksikasyonunda alternatif seçenek olarak kullanılabilmesi için daha geniş deneysel çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.Anahtar Kelimeler: Asetaminofen, biyokimyasal testler, flumazenil, hepatotoksisite, histopatoloji, N-asetilsistein.

Aim: Acetaminophen which is used as a safe analgesic and antipyretic in therapeutics doses can be toxic and result with hepatic necrosis when used in high doses. In a thesis study which was done in our clinic about flumazenil which is a partial benzodiazepine receptor agonist and used for benzodiazepine overdose, it was reported that increased liver enzymes due to acetaminophen intoxication could be decreased by flumazenil.In this study, we aimed to investigate both biochemical and histopathologically the effects of flumazenil on high dose acetaminophen induced hepatotoxicity.Material and Method: Sixty Wistar rats were used in the study weighted between 180-220 grams. Rats have been divided into 6 random groups as 10 rats in each group.Group K (Control Group, n = 10) 3 ml of % 0.9 serum physiologic has been given to all rats through a gastric tube.Group A (n = 10) 3.5 gr/kg of acetaminophen has been given to all rats through a gastric tube.Group F (n = 10) 1 mg/kg of flumazenil has been given to all rats intraperitoneally.Group N (n = 10) 1 gr/kg of N-acetylcysteine has been given to all rats intraperitoneally.Group AF (n = 10) 1 gr/kg of acetaminophen has been given to all rats through a gastric tube. After 1 hour; 1 mg/kg of flumazenil has been given intraperitoneally. Group AN (n = 10) 1 gr/kg of acetaminophen has been given to all rats through a gastric tube. After 1 hour; 1 gr/kg of N-acetylcysteine has been given intraperitoneally.After 72 hours; blood samples for biochemical tests and liver tissue samples for histopathological examination have been taken.Results: In the study; in the group which acetaminophen has been given the serum bilirubin and lactic dehydrogenase values have been found significantly high. By adding flumazenil or N-acetyl cysteine, the levels of serum bilirubin and lactic dehydrogenase values have decreased. When the groups are investigated for aspartic transaminase, alanin transaminase, alkaline phosphatase no significant differences could be found. When the groups are investigated in terms of malondealdehyde, total antioxidant capacity and thiol values which are among the oxidative damage determiners values, no significant differences could be found. But when advanced protein oxidation products are investigated among groups, these have been found significantly decreased in acetaminophen group, and in the group which N-acetylcysteine and flumazenil have been added to the acetaminophen it has been found as significantly increased .While no significant increase is seen in the total oxidant capacity value of acetaminophen group according to control group, to the groups which N-acetylcysteine or flumazenil is added to acetaminophen , a significant decrease has been seen in these groups.Liver necrosis have been seen in all the group which acetaminophen have been given. In the liver tissues of the rats group which flumazenil have been added to acetaminophen, inflammation rate was 50 %, necrosis rate was 70 % and in the group which N-acetylcysteine have been added to acetaminophen, inflammation and necrosis rate was 30 %.Conclusion: There is a hepatoprotective effect of flumazenil against liver damage occurred because of high dose acetaminophen but it has shown that hepatoprotective effect of N-acetylcysteine is better than flumazenil. In the illumination of the results that we have obtained, we think that this effect can occur via antioxidant tract. There is a need of making larger experimental studies for deciding to use flumazenil in combination with N-acetylcysteine which is used as standard in the acetaminophen intoxications, or different doses of flumazenil in acetaminophen intoxications.Key Words: Acetaminophen, biochemical tests, flumazenil, hepatotoxicity, histopathology, N-acetylcysteine.