Liken planuslu hastalarda kardiyovasküler riskin belirlenmesi

Abstract

Amaç: Liken planus (LP), deri ve mukozaları etkileyen, etiyolojisi bilinmeyen kronik inflamatuar bir hastalıktır. İlaçlar, maligniteler, kontakt allerjenler, viral/enfeksiyöz ajanlar veya bilinmeyen bir protein ile tetiklenen, T hücre aracılı bir immün reaksiyon olduğu düşünülmektedir. LP'nin başlangıç ve gelişiminde rol oynayan İnterferon- γ, interlökin-6(IL-6), tümör nekrozis faktör- α (TNF-α), IL-1, IL-8 sitokinler, aynı zamanda aterojenik dislipidemi, insülin direnci, hipertansiyon ve tip II diabetes mellitus (DM) gibi kardiyovasküler riski arttırdığı bilinen metabolik hastalıkların etyopatogenezinde de önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmanın amacı, LP'li hastalarda kardiyovasküler riski belirlemektir.Gereç ve Yöntem: Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Ana Bilim Dalı polikliniğine başvuran, klinik veya histopatolojik olarak tanı almış, bilinen hiperlipidemi, hipertansiyon, DM ve hipotiroidi gibi metabolik hastalıkları bulunmayan 67 LP hastası ile yaş, cinsiyet, sigara kullanımı ve abdominal obezite açısından benzer 80 sağlıklı gönüllüden oluşan vaka-kontrol çalışması yapıldı. Kardiyovasküler riski belirlemek için `Ulusal Kolesterol Eğitim Programı (NCEP, National Cholesterol Education Programme) Erişkin Tedavi Paneli-III (ATP-III, Adult Treatment Panel-III) 2001 metabolik sendrom (MS) tanı kriterleri kullanıldı. ADA-2010 (American Diabetes Association- 2010) tanı kriterlerine göre tip II DM tanısı koyuldu. İnsülin direncini (IR) belirlemek için HOMA-IR (Homeostasis Model Assesment of Insulin Resistance) formülü kullanıldı. Bir kardiyovasküler risk belirteci olarak, serum yüksek duyarlıklı C reaktif protein (hs-CRP) düzeyleri ölçüldü.Bulgular: Hasta grubunda 19 (%28.4), kontrol grubunda ise 8 (%10) oranında MS sıklığı saptanmıştır. Hasta grubunda MS sıklığı anlamlı yüksek bulunmuştur (p= 0.005). Hasta grubunda 5 erkekte (%18.5), 14 kadında (%35); kontrol grubunda ise 3 erkekte (%9.4), 5 kadında (%10.4) MS varlığı tespit edilmiştir. Hasta grubundaki erkeklerde, kontrol grubundaki erkeklerden 2 kat daha sık MS'ye rastlanmış fakat fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p= 0.45). LP'li kadınlarda, kontrol grubu kadınlarına göre anlamlı yüksek MS'ye rastlanmıştır (p=0.008). MS'ye en sık, %57.9 oranı ile hastalık süresi 1 yıla kadar olan LP hastalarında rastlanmıştır. MS, en yüksek oranda oral liken planuslu (OLP) hastalarda görülmüştür (%46.1). MS parametreleri incelendiğinde, LP'li kadınlarda hiperglisemi ve hipertrigliseridemi kontrol grubu kadınlarına göre anlamlı yüksek saptanmıştır (p=0.04, p=0.02). Diastolik hipertansiyon LP'li erkek ve kadınlarda kontrol grubuna kıyasla anlamlı yüksek tespit edilmiştir (erkeklerde p=0.02, kadınlarda p=0.03). IR açısından gruplar arasında fark bulunmamıştır (erkeklerde p= 0.11, kadınlarda p=0.07). Hasta grubunda 2 kişiye aşikar DM tanısı koyulmuştur. Kontrol grubunda DM tanısı alan bulunmamaktadır. DM riski açısından iki grup arasında anlamlı fark tespit edilmemiştir (p=0.29). Ortalama hs CRP düzeyi kontrol grubunda anlamlı yüksek bulunmuş fakat hs CRP yüksekliği açısından gruplar arasında fark saptanmamıştır (p=0.11).Sonuç: Bu çalışmada, LP'de artmış metabolik sendrom ve buna bağlı artmış kardiyovasküler hastalık riski ortaya koyulmuştur. LP'li hastaların açlık kan şekeri, lipid değerleri ve kan basıncı takiplerinin yapılması, MS'ye bağlı ciddi morbidite ve mortalitelerin önüne geçmek açısından önemli ve gereklidir.

Objective: Lichen planus (LP), is a chronic inflammatory disease, which effects on skin and mucous membranes, has unknown etiology. It is believed that drugs, malignancies, contact allergens or indeterminate proteins will be a trigger for this T cell mediated disease. Interferon- γ, IL-6, TNF- α, IL-1, IL-8 plays major role both on LP and metabolic disorders such as atherogenic dyslipidemia, insulin resistance, hypertension and type II DM which increases cardiovascular risk. The objective of this study is to evaluate cardiovascular risk factors in patiens with lichen planus.Material and Methot: This case control study included 67 patients diagnosed clinical or histopathological LP, has no known metabolic disease such hyperlipidemia, hypertension, DM and hypothyroidism and 80 healthy controls same as patients for age, gender, smoking and abdominal obesity, at Erciyes University Medical Faculty Dermatology Department. NCEP (National Cholesterol Education Programme) ATP-III (Adult Treatment Panel-III) 2001 metabolic syndrome (MS) criteria used for evaluate cardiovascular risk. The diagnosis of type-II DM was made according to the ADA-2010 (American Diabetes Association- 2010) criteria. HOMA-IR (Homeostasis Model Assesment of Insulin Resistance) formula used for determinating insuline resistance (IR). High sensitive C reactive protein levels were studied as a marker of cardiovascular risk. Results: MS prevalance is %28.4 (19) in LP group and %10 (8) in controls.MS prevalance is significantly higher in patient's group (p= 0.005). MS has diagnosed in 5 men (%18.5), 14 women (%35) with LP and 3 men (%9.4), 5 women (%10.4) in healthy controls. MS was observed 2 times more in men with LP than men in control group but it was no significantly difference between two groups (p= 0.45). MSwas significantly higher in women with LP (p= 0.008). MS was found most often at the first year of the disease (%57.9). MS was found most frequent in patients with OLP (%46.1). Analysis of metabolic syndrome parameters revealed a higher significant prevalence of hyperglycemia and hypertriglyceridemia in women with LP than women in control group (p=0.04, p=0.02). Diastolic hypertension was significantly higher in men and women with LP (in men p=0.02, in women p=0.03). There was no significantly difference between two groups for IR (in men p=0.11, in women p=0.07). DM was found in two patiens with LP. No one did have DM in control group. No significant difference were observed for DM risk between two groups (p=0.29). Mean hs CRP levels were found significantly higher in control group but elevation of hs CRP was not significantly different between two groups (p=0.11).Conclusion: Increased prevelance of MS in LP and associated increased risk of cardiovascular disease has been revealed in this study. Monitoring of fasting glucose, lipid values and blood pressure is important and necessary for prevent patients with LP from MS and releated morbidity and mortalities.