Atatürk Üniversitesi ziraat işletmesinde yetiştirilen saf morkaraman ve romanov x morkaraman melez kuzuların döl verimi, büyüme-gelişme ve kesim-karkas özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Araştırmada saf Morkaraman ve Romanov x Morkaraman melez (RxM) koyunlarının verim özellikleri ile bu koyunlara ait kuzuların büyüme–gelişme ve kesim–karkas özellikleri incelenmiştir. Döl verimi ölçütleri gebelik oranı, doğum oranı, kısırlık oranı, kuzulama oranı, KAKB canlı doğan kuzu sayısı ve DKB canlı doğan kuzu sayısı değerlerine ilişkin genel ortalamalar Morkaraman ve RxM koyunlarda sırasıyla 0,93, 0,88, 0,12, 1,08, 1,04 ve 1,12; 0,89, 0,90, 0,10, 1,61, 1,54 ve 1,88 olarak belirlenmiştir. Döl verim özelliklerinde KAKB ve DKB canlı doğan kuzu sayıları bakımından ırklar arasında çok önemli (p<0.01) derecede fark bulunmuştur. Gebelik ve doğum oranı bakımından ırklar arasında istatistikî olarak önemli bir fark belirlenememiştir.Elde edilen kuzuların ortalama doğum ağırlıkları, sütten kesim ağırlıkları ve mera sonu ağırlıkları Morkaraman kuzularda sırasıyla 3,70, 17,81 ve 23,93 kg; RxM kuzularında ise 2,89, 17,14 ve 22,32 kg olarak tespit edilmiştir. Doğum ağırlığı ve mera sonu ağırlıkları arasında ırkın çok önemli (p<0.01) derecede farklılığa neden olduğu belirlenmiştir. Mera döneminin ardından kesilen kuzularda kesim özellikleri incelenmiş ve ırklar arasındaki farklılık kesim ağırlığı, kuyruk yağı ve testis ağırlıkları bakımından çok önemli derecede (p<0.01); kalp ve akciğer ağırlıkları bakımından önemli derecede (p<0.05) farklı bulunmuştur. Sıcak ve soğuk karkas ağırlıkları ile ayak, baş, post, dalak ve karaciğer ağırlıklarında ise önemli bir fark bulunamamıştır. Karkasların çeşitli parçaları incelenmiş ve boyun, omuz, ön kol ve döş, bel, esas bel, sırt, karın eti, arka ayak ve böbrek ağırlıklarının ırklar arasında önemli bir farka neden olmadığı belirlenmiştir.

Morkaraman and Romanov x Morkaraman crossbreed (RxM) reproduction traits and the growth properties and slaughtering – carcass characteristics of their lambs were investigated in research. As a general mean of born varieties, parturition, infertility rate, lambing rate, the number of fecundity and the number of litter size were determined as 0,926, 0,88, 0,12, 1,08, 1,039 and 1,115; 0,808, 0,90, 0,10, 1,61, 1,539 and 1,882, respectively. In reproduction traits, the difference between Morkaraman and RxM lambs in the number of fecundity and litter size was found highly significant (p<0.01). No significant differences were obtained for pregnancy rate and parturition between Morkaraman and RxM lambs.Average birth weight, weaning weights and post grazing weights of lambs obtained the ewes were determined as 3,70, 17,81 and 23,93 kg in Morkaraman lambs; 2,89, 17,14 and 22,32 kg in RxM lambs. The weight difference between Morkaraman and RxM lambs at birth and at the end of grazing period was found highly significant (p<0.01). After the grazing period, slaughter characteristics of lambs were investigate and the difference between Morkaraman and RxM lambs regarding slaughter weight, tail fat and testis weight were found highly significant (p<0.01); regarding heart and lung weight were found significant (p<0.05). No significant differences were obtained for hot and cold carcass weight, head, feet, skin, spleen and liver weight between Morkaraman and RxM lambs. The various parts of carcasses were investigated and no significant difference between Morkaraman and RxM lambs were obtained for neck, shoulder, forearm and breast, loin, sirloin, back, leg and kidney weight.