Bazı yonca (Medicago sativa L.) çeşitlerinde in vitro bitki rejenerasyonu

Abstract

Farklı yonca çeşitlerinin somatik embriyogenesis ile bitki rejenerasyonuna tepkilerini belirlemek amacıyla yürütülen çalışmada Prosementi, Gea, Savaş, Ömerbey, OS66, Artemis ve Classe yonca çeşitleri kullanılmıştır. Çeşitlere ait fidelerden elde edilen kotiledon ve yaprak eksplantları 4 mg/L 2,4-D, 0.5 mg/L kinetin, 2 g/L prolin ve 30 g/L sukroz içeren, 8 g/L agar ile katılaştırılan dört farklı (MS, B5, SH ve N6) temel besin ortamında kültüre alınmıştır. Araştırma 3 tekerrürlü ve her tekerrürde 10 eksplant olacak şekilde tesadüf parsellerinde faktöriyel deneme desenine göre yürütülmüştür. Araştırma sonucunda petri başına kallus ağırlığı, petri başına somatik embriyo ve bitkicik sayıları sırasıyla 0.253-6.700 g, 0-19.667 adet ve 0-6.667 adet arasında değişim göstermiştir. Yaprak eksplantında en fazla petri başına somatik embriyo ve bitkicik sayısı Ömerbey yonca çeşidinde SH temel besin ortamında elde edilmiştir. Kotiledon eksplantında ise en yüksek petri başına somatik embriyo sayısı OS 66 çeşidinde N6 besin ortamında elde edilirken, bitkicik gelişimi elde edilememiştir. Gea, Prosementi, Savaş ve Ömerbey çeşitlerinde direkt sürgün rejenerasyonunun amaçlandığı denemelerde ise kotiledon boğumlar, TDZ (0.3 -1.2 mg/L TDZ) ve BAP (1-4 mg/L BAP)'ın farklı konsantrasyonları ile 0.5 mg/L NAA ve 30 g/L sukroz içeren 8 g/L agarla katılaştırılmış 6 farklı MS besin ortamında kültüre alınmıştır. Deneme 3 tekerrürlü ve her tekerrürde 6 eksplant olacak şekilde tesadüf parsellerinde faktöriyel deneme desenine göre yürütülmüştür. Araştırma sonucunda Prosementi ve Gea çeşitlerinde en yüksek sürgün rejenerasyonu frekansı 0.6 mg/L TDZ+0.5 mg/L NAA, Savaş çeşidinde 2 mg/L BAP+0.5 mg/L NAA ve Ömerbey çeşidinde 0.3 mg/LTDZ+0.5 mg/L NAA içeren besin ortamlarında belirlenmiştir.

In order to determine the responses of different alfalfa genotypes to plant regeneration through somatic embryogenesis, Prosementi, Gea, Savaş, Ömerbey, OS66, Artemis and Classe alfalfa cultivars were used. Leaflet and cotyledon explants of the cultivars were cultured on different basal media (MS, B5, SH and N6) containing 4 mg/L 2,4-D, 0.5 mg/L kinetin, 2 g/L proline and 30 g/L sucrose solidified with 8 g/L agar. The research was carried out in a randomized plots-factorial experimental design with 3 replications and 10 explants per replication. As a result of the research, callus weight per petri dish, the number of somatic embryos and plantlets per petri dish varied respectively between 0.253-6.700 g, 0-19.667 and 0-6.667. The maximum number of somatic embryos and plantlets per petri dish was obtained from Ömerbey alfalfa cultivar cultured on SH basal medium in the leaflet explant; whereas in the cotyledon explant, the highest number of embryos per petri dish was obtained from N6 medium in OS 66 cultivar and no plantlet regeneration was achieved from cotyledon explants.In the experiments where in vitro direct regeneration was aimed in Gea, Prosementi, Savaş and Ömerbey cultivars, cotyledon nodes were cultured on 6 different MS media containing different concentration of TDZ (0.3 -1.2 mg/L) and BAP (1-4 mg/L), 0.5 NAA, 30 g/L sucrose solidified with 8 g/L agar. The research was carried out in a randomized plots-factorial experimental design with 3 replications and 6 explants per replication. As a result of research, the highest shoot regeneration frequency was obtained from the media containing 0.6 mg/LTDZ+0.5 mg/L NAA in Prosementi and Gea cultivars, and from 2 mg/L BAP+0.5 mg/L NAA in Savaş cultivar and from 0.3 mg/LTDZ+ 0.5 mg/L NAA in Ömerbey cultivar.