Tıbbi atık sterilizasyonu ve Erzurum ili örneği

Abstract

Çevre kirliliği arttıkça sağlık problemleri de çeşitlenerek artmış ve buna bağlı olarak da oluşan tıbbi atık miktarı ve çeşidi de artış göstermiştir. Söz konusu atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde mevzuata uygun yönetilmesi, işlenmesi ve bertaraf edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada; tıbbi atıkların tanımı ve sınıflandırılması yapılmış, tıbbi atıkların kaynakları, tıbbi atık yönetimi ve tıbbi atıklara ilişkin mevzuat hükümleri ile bertaraf yöntemlerinden bahsedilmiştir. Ülkemizdeki ve Erzurum ilindeki tıbbi atık miktarlarının yıllara göre değişimi incelenmiş ve miktarlarda dalgalanmalar olduğu görülmüştür. Bu değişimlerin, kaynak ve denetim yetersizliği ile eğitim eksikliği ya da verilen eğitimin işin niteliğine uygun olmamasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Doğu Anadolu Bölgesinin ilk tıbbi atık işleme tesisi olan Erzurum ili sterilizasyon tesisinde atıklar; 3,1 bar basınç altında, 135oC de doymuş buhar ile zararsız hale getirildikten sonra Erzurum Büyükşehir Belediyesi Katı Atık Düzenli Depolama Sahasında depolanarak bertaraf edilmekte olup 2017 yılında ülkemizde oluşan tıbbi atığın yaklaşık %9'u bu tesiste zararsız hale getirilmiştir. Söz konusu atıkların bertaraf yerine sıfır atık projesi kapsamında enerji eldesi amacıyla geri kazanılabileceği düşünülmüştür. Böylece bertarafa gönderilecek atık miktarı da azaltılmış olacaktır. Bu nedenle atıkların atıktan türetilmiş yakıt veya ek yakıt olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği konusu ayrıca incelenmiştir.Yapılan literatür araştırmaları sonucunda söz konusu atığın yakıt olarak kullanılmaya uygun olduğu ancak içerdiği yoğun plastik nedeniyle kirletici emisyonlar konusunda gerekli tedbirlerin alınmasının önem arz ettiği anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler:Tıbbi Atık Yönetimi, Tıbbi Atık Bertarafı, Tıbbi Atık Sterilizasyonu, Sıfır Atık

As environmental pollution increases, health problems also veriably increase due to this problem and the amount and type of medical waste generated increase accordingly. These wastes must be managed, processed and disposed of in accordance with the legislation in a way that will not harm the environment and human health.In this study; the definition and classification of medical wastes have been described, sources of medical wastes, medical waste management and legislation on medical wastes and disposal methods have been investigated. The changes in the amount of medical waste in our country and Erzurum province by years have been examined. It has been observed that there were fluctuations in the amounts of the wastes. These changes might be due to lack of resources and supervision, lack of education or lack of education in accordance with the quality of the work.The wastes received to the sterilization facility of Erzurum province, the first medical waste processing facility of the Eastern Anatolia Region, are disposed of in the solid waste landfill of Erzurum Metropolitan Municipality after being made harmless with saturated steam at 135oC under 3.1 bar pressure. Approximately 9% of the medical waste generated in 2017 in our country has been rendered harmless by sterilization method in this facility. These wastes are thought to be recycled within the zero waste project with the purpose of obtaining energy, instead of waste disposal. With this way, the amount of waste to be sent to disposal shall decrease. Therefore, it is also analyzed whether it is a fuel that is derived from waste or it is used as an additive waste in this study. As a result of the literature researches, it is understood that the waste is suitable for use as a fuel but it is important to take necessary precautions on pollutant emissions due to the intense plastic it contains. Keywords: Medical Waste Management, Medical Waste Disposal, Medical Waste Sterilization, Zero Waste