1980 sonrası dönemde Türkiye`de ihracatın yapısal analizi ve uygulanan teşvik tedbirlerinin ihracata etkisi

Abstract

ÖZET Türkiye ekonomisi 1970'lerden sonra dış ödeme güçlükleri ve yüksek fiyat artışları nedeniyle bir bunalıma sürüklendi. Ekonomiyi bu bunalımdan çıkarmak için 1978 ve 1979 'da bir dizi ekonomik tedbirler alınmış ancak bunlar yeterli olmamıştı* Bu nedenle ekonomiyi tekrar işler hale getirmek için, 1980 sonrası uygulamaya konulan Ekonomik istikrar Tedbirleriyle, bu tarihe kadar uygulanan politikalar terk edilerek ithal ikamesi sanayileşme yerine dışa açık ve liberal politikalar uygulamaya konulmuştur. 1980 sonrası dönemde ihracatta ortaya çıkan artışın yanısıra yapısının sanayi ürünleri lehine değiştirilmesi konusunda önemli gelişmeler olmuştur. 1980 sonrası uygulanan gerçekçi kur politikasına yönelik uygulamalar ve ihracatın teşviki ile ihracatta önemli gelişmeler olmuştur. Gelişmekte olan ülkeler geleneksel ürünler yanında sanayi ürünleri ihraç etmeleri ve dış piyasalarda rekabet edebilmeleri uygulanacak teşvik tedbirleri ile mümkündür. Teşvik tedbirleri ise ihraç ürünlerinin maliyetini düşüren ve ihracatı karlı hale getiren uygulamalardır. 1980 sonrası yaygın olarak kullanılan teşvik tedbirle rinden vergi iadesi, ihracat kredileri ve döviz kurunun ihracata etkisini ölçmek için yaptığımız çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, kullanılan değişkenler ile ihracat arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki bu 1 unmuş tur. VII

SUMMARY The Turkish economy got into a turmoil as a result of balance of payments difficulties and high inflation in the late 1970' s. In order to lesson the crisis, a series of measures have been taken in 1978 and 1979 but those were not sufficient. Therefore, all policies that had been being implemented up to that time were abondoned and by way of the Economic Austerity Plans of the post 1980 era, export orien ted liberalization policies have replaced import sustituting policies. In the post 1980 era, in addition to the significant increase in exports, also important developments have accu- red in changing the composition of exports towards industri al products. These improvements are mainly due to the rea listic exchange rate regime and export promotion. It may be possible for the developing nations to compete in the world market with non-traditional products only if there are ex port subsidies which reduce the cost of export goods and make exports more profitable. This study involves investigating the effects of export promotion policies such as tax refunds, export credit and the exchange rate on exports. According to the results obta ined, a statistically significant relationship have been found between the variables used and exports. VIII