Türk Deniz Ticaret Filosu`nun performansı üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, 1986-1994 dönemi için Türk deniz ticaret filosunun taşıma performansı ölçülmüştür. Taşıma performansı, yük cinslerine, gemi tiplerine ve navlun gelirlerine göre ayrı ayrı değerlendirilmiş ve Dünya filosunun taşıma performansıyla karşılaştırılmıştır. Ayrıca deniz taşımacılığında etkili unsurlar ayrı ayrı incelenerek uygulanması gerekli politikalar açığa çıkarmıştır. Türk dış ticaret yüklerinin % 85- 95 'i düşük ulaşım maliyetleri nedeniyle denizyolu ile taşınmaktadır. 1994 rakamlarına göre denizyolu ile taşman Türk dış ticaret yüklerinin yansı kadarı Türk bayraklı gemilerle taşınmıştır. Türk deniz ticaret filosu; Türk dış ticaret yüklerinin taşınmasından başka, yabancı limanlar arasındaki ticaretten ve az da olsa komşu ülkelerin Türkiye limanlarını kullanarak yapmış oldukları ticaretten pay almaktadır. Bu haliyle deniz ticaret filosu ülkenin gelişmesinde etkilidir. Ancak bir ticaret filosunun ülkenin gelişmesinde dolayısıyle ödemeler dengesine katkısı olabilmesi için belirli şartların sağlanması gerekir. Çalışmanın birinci bölümünde; Dünya deniz ticaret filosu ve Türk deniz ticaret filosu özlüce tanıtılmıştır. İkinci bölümde; gemi ve navlun piyasaları, kuruyük ve tanker sektörleri arasındaki bağlantılar tamamen yeni bilgilerle açıklanmıştır. Ayrıca arz ve talep dengesi ve navlun oranlarım etkileyen faktörler konularında bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde; rekabet avantajları sunan gemi sicilleri, uluslararası ticareti teşvik eden ve düzenleyen uluslararası kuruluşların ticaret ve denizcilik politikaları ve Türk deniz taşımacılığında etkili faktörler üzerinde durulmuştur. Dördüncü bölümde; DİE verilerinden yararlanılarak Türkiye limanlarına gelen ve giden Türk ve yabana bayraklı gemilerin kapasite kullanım oranlan (1975- 1992) hesaplanarak değerlendirilmiştir. Yine bu bölümde DTO ve Merkez Bankası verilerinden yararlanılarak, Türk deniz ticaret filosunun verimlilik göstergeleri ve yük gruplarına göre taşıma performansları ayrı ayrı hesaplanarak tablo ve grafikler hazırlanmıştır. Yer yer karşılaştırmaların da yapıldığı bu çalışmada deniz ticaret filosunun rekabet analizi konusunda bilgi verilmiş ve denizcilik alanında Türkiye'nin yeri belirlenmiştir. Çalışma sonunda genel değerlendirme yapılarak, çıkan sonuçlar ortaya konmuş ve Türk denizcilik sektörünün daha da gelişmesi için önerilerde bulunulmuştur.hazırlanmıştır. Yer yer karşılaştırmaların da yapıldığı bu çalışmada deniz ticaret filosunun rekabet analizi konusunda bilgi verilmiş ve denizcilik alanında Türkiye'nin yeri belirlenmiştir. Çalışma sonunda genel değerlendirme yapılarak, çıkan sonuçlar ortaya konmuş ve Türk denizcilik sektörünün daha da gelişmesi için önerilerde bulunulmuştur.

03. SUMMARY In this study, transport performance of the Turkish merchant fleet was measured for the period of 1986-1994. Transport performance was analysed for the kind of cargo, ship types and freight revenue and compared with performance of world fleet. Additionally, performance was examined for every effective factors and srategies which should be used were recommended. % 85-95 of Turkish foreign trade is done by marine transportation. According to 1994 data, almost half of this is done by ships under Turkish flag. In addition to transporting Turkish foreign cargo, Turkish merchant fleet benefits from transportation between foreign ports and harbour usage of neighbour countries. Therefore, Turkish fleet is important for development. But, in order to help the balance of payment of any country, a fleet should satisfy certain requirements. In the first part of this study, the world fleet and Turkish fleet has been introduced in detail. In the second part, markets for ships, freight markets, dry cargo and tanker sectors and relationship between sectors were explained by new information. Additionally, some information is given in the factors effecting the freight rates and demand-supply equiblirium. In the third part, registry of ships which gives competitive advantages, marine policy and trade of international organisations which support and rules the international trade and factors which are effective on Turkish merchant trade were described. In the fourth part, capacity usage for Turkish and foreign ships which berth and leave the Turkish ports were analysed for the period of 1975-1992 by using the data from State Statistics Institute. Additionally, in this section, productivity and tranport performance of Turkish fleet for different cargoes were calculated by using data from Chamber of Shipping and Central Bank of Türkiye and tables and graphs were prepared. As a result of comparisons were made in this study, the place of Turkish fleet in marine industry was found and information about competitiveness of a maritime industry is given. Finally, results found from general analysis were explained and some suggestion for the developement of the Turkish maritime sector was given. VÖTv