Kabergolin ve tadalafil`in asitlik sabitlerinin tayininde spektrofotometri, potansiyometri ve yüksek performanslı sıvı kromatografisi

Abstract

Asidik iyonlaşma sabiti (pKa) ilacın vücutta absorpsiyonu, dağılımı ve eliminasyonu mekanizmalarında önemli bir fizikokimyasal parametredir. İlaç etkin maddelerinin pKa değerlerinin belirlenmesi için çeşitli analitik yöntemlerden yararlanılır, bu amaçla potansiyometri, spektrofotometri ve HPLC yaygın kullanılır. Kabergolin, parkinson hastalığının tedavisinde kullanılan güçlü ve uzun süreli prolaktin düşürücü etkiye sahip bir dopaminerjik ergolin türevidir. Tadalafil ise, cinsel uyarı ile lokal nitrik oksit salınımı sırasında, Tadalafil'in PDE5 inhibisyonu ile korpus kavernozum cGMP seviyesinde artış meydana getirir. Bu tez çalışmasında, Kabergolin ve Tadalafil etkin maddelerinin pKa değerlerinin potansiyometrik, spektrofotometrik veya HPLC yöntemleri ile saptanabilirliği incelenmiştir. Kabergolin'in pKa değeri, potansiyometri, spektrofotometri ve HPLC yöntemleriyle sırasıyla 6.43, 6.05 ve 6.00 olarak bulunmuştur. Spektrofotometrik pKa değeri diğer yöntemlerden anlamlı biçimde farklı bulunmuş (p>0.05) ve Kabergolin'in pKa tayini için potansiyometrik ve HPLC yöntemlerinin uygun olduğu belirlenmiştir. Tadalafil'in pKa değeri ise potansiyometrik ve spektrofotometrik yöntemleri ile sırasıyla 3.52 ve 3.44 olarak hesaplanmıştır. Ancak, HPLC çalışmalarında Tadalafil için hareketli fazın pH'sındaki artışla kapasite faktöründe değişimi saptanamamıştır. Kabergolin ve Tadalafil'in pKa tayini için geliştirilen yöntemler yüksek tekrarlanabilirlik (BSS<%1) göstermektedir. Bu çalışmada, Kabergolin ve Tadalafil için geliştirilen yöntemlerle deneysel olarak elde edilen pKa değerleri ile yaygın kullanılan yazılım programları ile hesaplanan pKa değerleri karşılaştırıldığında, büyük oranda tutarsızlık gözlenmiştir.

Acidic dissociation constant (pKa) is an impotant physicochemical parameter in absorption, dissosiation and elimination mechanisms of drugs in body. Various analytical methods are utilized for the determination of pKa values of pharmaceutical active ingradients, and potentiometry, spectrophotometry and HPLC are the most common methods.Cabergoline is dopaminergic ergoline derivative having a powerful and long term prolactine reducing effect which is used for the treatment of parkinson disease. Tadalafil leads an increase in the level of Corpus cavernosum cGMP during emission of nitric oxide in consequence of sexual arousal. In this thesis, the detection of pKa values for Cabergoline and Tadalafil by using potantiometry, spectrophotometry or HPLC were investigated. The pKa value for Cabergoline was found to be 6.43, 6.05 and 6.00 by spectrophotometry, potentiometry and HPLC. Spectrophotometric pKa value was significantly different (p>0.05) from others, and potantiometry and spectrophotometry were found to be appropriate for pKa value determination of Cabergoline. pKa value for Tadalafil by potentiometry amd spectrophotometry was found to be 3.5 and 3.44, respectively. But, in HPLC, no change was observed in retention times of Tadalafil by increasing pH value of mobile pase. Developed methods for determination of pKa values for Cabergoline and Tadalafil demonstrated high repeatabilities (RSD<%1). In this study, experimental pKa values for Cabergoline and Tadalafil from developed methods were compared with the values calculated by the common softwares, a large level divergence was observed.