Yaşlılarda fiziksel aktivite düzeyi, beslenme durumu ve bilişsel fonksiyon arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma yaşlılarda fiziksel aktivite düzeyi, beslenme durumu ve bilişsel fonksiyon arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır.Çalışmaya Ankara Üniversitesi İbni Sina Hastanesi Geriatri Kliniği'ne başvuran, araştırma kriterlerini sağlayan, 65 yaş ve üstü toplam 200 birey dahil edilmiştir.Araştırma kapsamında bireylerin genel özelliklerine ilişkin bilgiler, hastalık bilgileri, dosyalarından alınan biyokimyasal bulgular, beslenme alışkanlıkları, 24 saatlik fiziksel aktivite ve besin tüketim kayıtları sorgulanmış ve antropometrik ölçümleri alınmıştır. Bilişsel fonksiyon durumu Standardize Mini Mental Test (SMMT), depresyon durumu Geriatrik Depresyon Ölçeği-Kısa Form (K-GDÖ) ile taranmıştır.Verilerin istatistiksel analizleri için SPSS 23 paket programı kullanılmıştır. Araştırmaya katılan 38 bireye (%19) demans tanısı konmuştur. Bireyler demansı olan ve demansı olmayan olarak iki gruba ayrılmıştır.Demansı olan grubun yaş ortalaması 78.97±6.52 yıl, demansı olmayan grubun yaş ortalaması 73.77±7.38 yıldır. SMMT, K-GDÖ ve fiziksel aktivite düzeyi (PAL) ortalama skorları,kadınlar için sırasıyla 23.37±4.65, 6.66±3.19 ve 1.36±0.23;erkekler için sırasıyla 25.01±4.64, 5.21±3.24 ve 1.52±0.28bulunmuştur.Çalışmaya katılan tüm bireyler değerlendirildiğinde; SMMT ile K-GDÖ değerleri arasında negatif yönlü, orta düzey ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki (r=-0.558, p<0.01); SMMT ile PAL değerleri arasında pozitif yönlü, orta düzey ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (r=0.553, p<0.01). Ayrıca, K-GDÖ ile PAL değerleri arasında negatif yönlü, orta düzey ve istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (r=-0.404, p<0.01).Kadınlarda enerji, B1 vitamini, B2 vitamini, B3 vitamini, B6 vitamini ve çinko alımları erkeklere kıyasla daha düşüktür. Kadın ve erkeklerin günlük B3 vitamini ve kalsiyum alımları gereksinmenin altındadır. Rutin biyokimyasal bulgulara bakıldığında demansı olan bireyleringama glutamil transferaz (GGT) düzeylerinin (43.5 (36.5) U/L) demansı olmayanlara kıyasla(27.5 (35.5) U/L) istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksek olduğu görülmüştür (p<0.05). Demans yaşlı bireyleri ciddi şekilde tehdit eden progresif bir hastalıktır. Uygun beslenme tedavisi ve fiziksel aktivite düzeyinin arttırılması hastalığın ilerleyişini yavaşlatabilir. Beslenme durumu bilişsel fonksiyon ile yakından ilişkilidir. Bu yüzden, beslenme tedavisi demansın multidisipliner tedavisinin önemli bir bileşeni olmalı, göz ardı edilmemelidir.Anahtar Kelimeler:Bilişsel fonksiyon düzeyi, beslenme durumu, fiziksel aktivite düzeyi

The aim of this study is to assess the relationship between physical activity level, nutritional status and cognitive function in elderly. A sample of 200 individuals providing research criteria and aged 65 years or older, who applied to Ankara University, Ibni Sina Hospital Geriatrics Clinic, were included in study. In scope of this study; general characteristics of individuals and their disease information, biochemical findings collected from medical files, nutrition habits, 24-hour physical activity and food consumption records were questioned. In addition, anthropometric measurements were taken. Cognitive function and depression status werescreened by Standardized Mini Mental State Examination (S-MMSE) and Geriatric Depression Scale-Short Form (GDS-SF), respectively. SPSS 23 statistical package program was used for statistical analysis of the data. 38 of 200 (19%) individuals were diagnosed with dementia.Those with dementia and without dementia were divided into two groups. The mean age of the group with dementia was 78.97±6.52 years and the mean age of the non-demented was 73.77±7.38 years.The mean scores of S-MMSE, GDS-SF and physical activity level (PAL); it was found 23.37±4.65, 6.66±3.19 and 1.36±0.23, respectively for women and 25.01±4.64, 5.21±3.24 and 1.52±0.28respectively for men. When all the participants were evaluated; it was found that negative, moderate and statistically significant correlation (r=-0.558,p<0.01) between S-MMSE and GDS-SF values. There was a positive, moderate and statistically significant correlation between S-MMSE and PAL values (r=0.553,p<0.01). In addition, there was a negative, moderate, and statistically significant correlation between GDS-SF and PAL values (r=-0.404,p<0.01). In women vitamin B1, vitamin B2, vitamin B3, vitamin B6 and zinc intakes were lower than men (p<0.05). It has been determined that the intakes of vitamin B3 and calcium of women and men are below the requirement. Gamma glutamyl transferase (GGT) levels (43.5 (36.5) U/L) of demented individuals were found to be significantly higher (27.5 (35.5) U/L) than non-demented according to routine biochemical findings. Dementia is a progressive disease that seriously threatens elderly individuals. Proper nutritional treatment and increasing levels of physical activity may slow the progression of the disease. Nutritional status is closely related to cognitive function level. Therefore, nutritional treatment should be an important component of multidisciplinary treatment of dementia and should not be overlooked.Keywords: Cognitive function level, nutritional status, physical activity level