Ahmet Refik Altınay`ın hayatı, eserleri ve tarih eğitimindeki yeri

Abstract

Yarım asrı aşan ömrünü tarih araştırmalarına ayıran, çok sayıda kitap yayınlayan, gazete ve dergilerde tarihin farklı konularında pek çok makaleler yazan Ahmet Refik Altınay'ı tanımak, Türk tarihindeki yerini belirlemek, Osmanlı'nın son dönemi ve Cumhuriyet döneminin ilk yıllarındaki tarih anlayışım tespit etmemize ışık tutacaktır. Yaşadığı dönem itibariyle hem Osmanlı hem de Cumhuriyet dönemi tarihçisi olan Ahmet Refik'in `Tarihi Sevdiren Adam` sıfatım kazanmış olması ona Türk tarihçileri arasında farklı bir yer kazandırmaktadır. Onun bu farklı konumunu tespit etmek amacıyla bu tez çalışmasında, tarih anlayışı, hayatı ve eserleri, öğrencilere yönelik yazdığı ders kitapları ve eserlerinde kullandığı üslup üzerinde durulmuştur. Osmanlıca olan ders kitapları incelenerek anlatım teknikleri ve üslubu tespit edilmeye çalışılmış, Cumhuriyet öncesi ve sonrası dönemde yazdığı ders kitapları karşılaştırılmış ve bazı ders kitapları şekil açısından incelenmiştir. Bunların yanında Osmanlı Devleti'ne son derece bağlı bir tarihçi olan Ahmet Refik'in tarih anlayışı üzerinde durulmuş, kimlerin etkisinde kaldığı ve Cumhuriyet sonrasında tarih anlayışında farklılıklar olup olmadığı irdelenmiştir. Ahmet Refik'in eserlerinin çok sayıda okuyucu kitlesine ulaşması, eserlerde kullanılan üslubun, tarih eğitiminde ne kadar önemli olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Ahmet Refik, çok sayıda eser vermesine ve ömrünü tarih eğitimine adamış olmasına rağmen yaşadığı sürece bu çalışmalarının karşılığım alamamıştır. Ömrünün son yılları sıkıntılar içinde geçmiştir. Çektiği sıkıntılar pek çok tarihçi ve yazar tarafından özellikle ölümünden sonra dile getirilmiştir. Bu durum hayatı bölümünde `Ölümünden Sonra Hakkında Yazılanlar` başlığı ile ayrıca ele alınmıştır.

To know Ahmet Refik Altmay and to define his place in Turkish History who made historical researches in his life's fifty years, wrote many books and articles will help us todetermine the history consideration of Ottoman Empire's last times and early period of Turkish Republic. He was a historian of Ottoman and Turkish Republic and known as the man who made people love history.In this study we researchedon his histoical condideration, life, works,books and the way he lectured to his students.His books before and after Turkish Republic were compared and his books were examined physically. The people he had been affected and whether he changed his historical consideration has been examined and determined. Beside these, Ahmet Refik who was an exceedingly faithful historian to Ottoman, was given impotance of in his understanding of history and after Republic, it was researched if there were any differences in his understanding of history or not. Reaching so many reader masses means that the way he explained history is very significant. He wrote many books and devoted his life to history teaching but as he was living he couldn't get the positive response that he really deserved. In his life's last times he suffered so much but his suffering was explained by other writers after his death. The misfortunes in his last times was explained under the title of the writings after his death'.