Türkiye`de faaliyette bulunan uluslararası ortak girişimlerde örgütsel değerlerin ve uygulamaların toplumsal temelleri

Abstract

Yerel sosyo-kültürel baglamın, uluslararası ortak girisimlerin örgüt kültürü üzerindeki etkileriniarastıran bu çalısmada, ilk olarak kültür kavramı tanımlanmıs ve kavramın örgüt ve yönetimliteratürü içerisindeki yeri uluslararası isletmecilik boyutunda incelenmistir. Ardından, çalısmanındayandıgı teorik perspektifler ve arastırma stratejileri ifade edilerek, yerel sosyo-kültürel baglamınuluslararası ortak girisimlerin örgüt kültürü üzerindeki etkilerini sunan arastırma modeli ortayakonulmustur. Uluslararası ortak girisimlerde iki kültür düzeyi (toplumsal kültür ve örgüt kültürü)arasındaki iliskiler, yabancı ortagın ana merkezinin örgüt kültürü ile bir dizi araya giren degiskende göz önüne alınarak, çoklu regresyon denklemleri ile test edilmistir. Toplumsal kültür ile örgütkültürü, varolan literatürden hareketle gelistirilen, ortaklasa davranısçılık, güç mesafesi,belirsizlikten kaçınma, zamana iliskin yönelim, performansa iliskin yönelim ve paternalizm altkültürel boyutlar ile degerlendirilmistir. Araya giren degiskenler ise, farklı örgütsel ve yönetselteorik perspektiflerin birlestirilmesi sonucu ortaya çıkan, çokuluslu isletme stratejisi, kültürler arasıetkilesim ve yabancı ortagın nitelikleri, yerel ortagın nitelikleri, örgütsel faktörler ve endüstriyelortam biçiminde belirlenmistir. Arastırma tasarımının ve bulgularının sunuldugu üçüncü bölümünardından çalısma, kullanılan yöntemlerin ve ulasılan bulguların teorik ve pratik anlamlarına iliskindegerlendirmenin yapıldıgı sonuç ve degerlendirme adlı bölümle son bulmustur.Arastırma sonuçları bir bütün olarak degerlendirildiginde, yerel ülkenin sosyo-kültürelbaglamının, Türkiye'de faaliyette bulunan uluslararası ortak girisimlerin örgüt kültürünü, uygulamadüzeyinde sadece ortaklasa davranısçılık boyutu; deger düzeyinde ise belirsizlikten kaçınmaboyutu dısında diger tüm kültürel boyutlar (ortaklasa davranısçılık, güç mesafesi, zamana iliskinyönelim, performansa iliskin yönelim ve paternalizm) üzerinde etkili oldugu görülmektedir. Digerbir deyisle, uluslararası ortak girisimlerin örgütsel uygulamalar düzeyindeki farklılıklarını büyükölçüde, yerel sosyo-kültürel baglamdan çok, yabancı ortagın kendisini holografik nitelikte bir örgütolarak görmesi ve çokuluslu isletme stratejisi, uluslararası ortak girisimin yası, yabancı ortagamaddi bagımlılıgı ve yabancı ortak tarafından verilen egitim açıklamaktadır. Özellikle yabancıortagın kendisini holografik nitelikte bir kültüre sahip olarak görmesi ve ortak girisimlerindebenimsedikleri isletme stratejileri örgütsel uygulama düzeyinde belirleyici faktörlerdir. Uluslararasıortak girisimlerde örgütsel deger düzeyinde etkili olan ana degiskenler ise, beklentiler yönünde,yerel sosyo-kültürel baglam, yerel ortagın uluslararası deneyimi, uluslararası ortak girisiminyabancı ortaga maddi bagımlılıgı ve egitimdir.

The aim of the study is to examine the impacts of socio-cultural context of host country on theorganizational culture of international joint ventures. In this context, firstly, it is reviewed theconcept of culture and its significance in the organization and management literature from the pointof view of international management.Secondly, it presents theoric perspectives, research strategies and the research model indicatingthe impacts of socio-cultural context of host country on organizational culture of international jointventures. The relationship between two cultural levels (the societal and organizational culture) istested through multivariate regression analyses in which the organizational culture of headquarterand series of the moderating variables are taken into account. Both the societal culture andorganizational culture are examined in a way of subcultures dimensions of collectivism, powerdistance, uncertainty avoidance, time orientation, performance orientation and paternalism. Themoderating variables combined with different perspectives of organizational and managerial theoryare classified as the strategy of multinational company, the cross-cultural interactions andcharacteristics of foreign partner, the characteristics of local partner, the organizational factors andthe industry.Thirdly, the study examines the design of research and findings. And then, it is completed withthe section of result and evaluation. When the findings are completely evaluated it can clearly beseen that there are the impacts of only collectivism subcultural dimension on organizational cultureof international joint ventures in practice levels. However, apart from the uncertainty avoidance onorganizational culture of international joint ventures there are the impacts of all subculturaldimensions in values levels. In other words, the differentiation of organizational practices ofinternational joint ventures are explained in light of the following factors rather than socio-culturalcontext of host country; the regarding of foreign partner, itself, as a holographic organization, thestrategy of multinational companies, the experience of international joint venture, the materialdependency on the foreign partner and the training provided by the foreign partner. In particular,the regarding of foreign partner, itself as a holographic organization and the company strategiesrelating to joint ventures are determining factors at the organizational practices level. As has beenexpected, the main elements effective on the organizational values of international joint venturescan also be indicated as the socio-cultural context of host country, the international experience oflocal partner, the material dependency of international joint ventures on foreign partner and thetraining.