Tıp fakültesi son sınıf öğrencilerinde tükenmişlik sendromu ile öğrenme yaklaşımları, eğitim ortamı ve akademik başarı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Günümüzde bir halk sağlığı krizi kabul edilen, hekimlerin tükenmişlik sendromunun, kariyerlerinin erken dönemlerinde, tıp eğitimleri sırasında ortaya çıktığını gösteren kanıtlar giderek artmaktadır. Tükenmişlik sendromu; özellikle insanlarla yüz yüze çalışılan mesleklerde görülen, iş yerinde maruz kalınan yoğun stres durumuna karşı çalışanlarda gelişen bir fenomendir. Öğrenme yaklaşımının, bir kişilik özelliği olmadığı ve ortamsal etkenlere göre değişime uğradığı gösterilmiştir. Tıp öğrencilerinde görülebilen tükenmişliğin, öğrencilerin öğrenme yaklaşımlarını etkileyebileceği düşünülebilir. Yapılan çalışmalarda eğitim ortamı algısı ile tükenmişlik arasında güçlü bir ilişki saptanmıştır. Bu bağlamda, biz bu çalışmada, tıp fakültesi öğrencilerinin, tükenmişlik düzeylerinin belirlenerek, öğrenme yaklaşımlarının, eğitim ortamlarının ve öğrenme çıktıklarının, tükenmişlik düzeyinden etkilenip etkilenmediğini ve birbiriyle ilişkilerini göstermeyi amaçladık. Bu amaçla tek merkezli müdahalesiz, kesitsel olarak yapılan tanımlayıcı araştırma planlanmıştır. Veriler Anket formu aracılığı ile elektronik ortamda toplanmıştır. Anket formunda sosyodemografik özellikler ve akademik başarıyı inceleyen bölüm, Maslach Tükenmişlik Ölçeği, ASSIST ve DREEM-TR ölçekleri bulunmaktadır. Araştırmaya HÜ Tıp Fakültesi' nde İngilizce ve Türkçe Tıp programına devam eden dönem-6 öğrencilerinden, katılmayı kabul eden ve anketi dolduran 241 öğrenci dahil edilmiştir. Öğrencilerin, yaş ortalaması 23,79 ± 1,13 ve %58,9' u kadındır (n:142). Araştırma kapsamındaki öğrencilerin Maslach Tükenmişlik Ölçeği, duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı alt ölçekleri puanı ortalaması sırasıyla 17,54; 7,14 ve 12,95 olarak saptanmıştır. Öğrencilerinin en çok stratejik öğrenme yaklaşımını benimsedikleri, akademik başarı puanı düşük olan öğrencilerinse daha çok yüzeysel öğrenme yaklaşımını benimsedikleri ve bu öğrencilerin tükenmişlik düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin eğitim ortamı algılarının genel olarak problematik olduğu ve eğitim ortamı algıları olumsuz olan öğrencilerin tükenmişlik düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak tıp fakültelerinde etkili ve başarılı bir öğrenmenin gerçekleşmesi, tükenmişlik oranının azaltılması ve hasta güvenliğinin sağlanması için, eğitim ortamının yetersiz unsurlarını gidermek gerekmektedir.

There is an increasing evidence that physicians' burnout syndrome, which is now considered a public health crisis, occurs early in their careers during medical education. Burnout syndrome; It is a phenomenon that occurs especially in face to face occupations and develops against the intense stress situation in the workplace. It has been shown that the learning approach is not a personality trait and changes according to environmental factors. It can be thought that burnout seen in medical students may affect students' learning approaches. There is a strong relationship between student's perception of educational environment and burnout. In this context, in this study, we aimed to determine the burnout levels of medical students and to determine whether students' learning approach and learning environment are influenced by burnout levels and their relationship with each other. For this purpose, a single-center, cross-sectional descriptive study was planned. The data were collected via questionnaire form electronically. The questionnaire included questions about the sociodemographic characteristics and academic achievement, Maslach Burnout Inventory, ASSIST and DREEM-TR. A total of 241 students who were accepted to participate and completed the questionnaire were enrolled in the study. The mean age of the students was 23.79 ± 1.13 and 58.9% were female (n: 142). The mean scores of the Maslach Burnout Inventory, emotional exhaustion, depersonalization and personal accomplishment subscales were 17.54; 7.14 and 12.95. It was found that students mostly adopted strategic learning approach, students with lower academic achievement score adopted more superficial learning approach and their burnout levels were higher. It was determined that students' perceptions of education environment were generally problematic and burnout levels of students with negative perceptions of education environment were higher. In conclusion, in order to achieve effective and successful learning in medical faculties, reduce burnout rate and ensure patient safety, it is necessary to eliminate the insufficient elements of the educational environment.