Konya Beyşehir ilçesi Karaali beldesi kadın giyim-kuşam geleneğindeki sembolizm

Abstract

ÖZET Sembolizm, sanattaki tanımının dışında, eski toplumların evreni algılamalarının yansıması olarak, görülen bir olgudur. Eski toplumlarda, zaman ve mekan dışı algılamaların bir çoğu inanca dayanmaktadır ve olan biten her şey bir kutsalın oluşumu olarak nitelendirilmektedir. Bu oluşum, doğanın bir parçası olan insan tarafından, yaşamın geçiş ritlerinde taklit edilerek sembolize edilmektedir. Geleneksel toplumlar, geleneğe bağlı bir çok davranış biçiminde ve yaratılarında bu sembolizmi, giyim-kuşamlarına ve diğer eşyalarına, yansıtmışlardır. Karaali'de gözlemlenen özgün yapı, özellikle kadın giyim-kuşamıyla farkedilmiş ve konu üzerinde çalışmak gereği duyulmuştur. Bu tezde, günlük yaşamdaki giysilerin aslında evlilikle beraber başladığını ve bunun bir yaşam döngüsü olduğunu, bu döngünün çocukluk çağından itibaren önem taşıdığını ele aldık. Yaptığımız alan ve yayın araştırması ve çalışmaları, Karaali kadın giyim-kuşam anlayışındaki özgün yapının, günümüz algılamalarıyla açıklanamayacağını bize göstermiştir. Varılan sonuç, geleneğe ısrarlı bağlılığın, giyim-kuşamdaki ayrıntıların ve kadının neden bu kadar önem taşıdığıdır. Geleneğe bağlı yaşam sürdüren bir Anadolu beldesinin, kadın giyim- kuşamındaki belirgin özgün yapının nedenlerini çözümlemek günümüz algılamalarıyla mümkün olamamaktadır. Tarih öncesi toplumların yaşam biçimleri, mitler ve farklı kültürlerle beslenerek günümüze ulaşmış ve geleneksel yaşamın dayandığı temel olmuştur. Yapılan çalışmalar sonucunda görülmüştür ki bu temele dayanan maddi kültür öğeleri olan giyim-kuşam parçalarındaki renk, malzeme, motif ve bunların kullanılış biçimlerinin sembolik anlamları vardır, ve bunlar eski toplumların evreni algılayış biçimleriyle açıklanabilirler. VI

SUMMARY Symbolism is a fact which is considered as a reflection of the perceptions of the universe by the ancient communities other than its definition in the art. In the ancient communities, most of the perceptions out of the space and time depend on belief and everything which happens is described as a manifestation of a sacred. This manifestation is symbolized by human being who is a part of the nature, being imitated in the transition rituals of the life. Traditional communities reflected this symbolism to their clothes and other belonging to many behavioral styles and creations connected to tradition. The original structure observed in Karaali is differentiated especially with its woman clothing and a need for study on this subject arose. In this dissertation, we examined that the daily clothing began with marriage actually and this is a life cycle and this cycle bears importance from the childhood. The field research and literature studies we conducted showed us that the original structure in the understanding of Karaali woman clothing can not be explained with contemporary perceptions. The conclusion we reached is why the insistent dependence on tradition, details in clothing and woman bear that much importance.To analyze the reasons of the apparent original structure in woman clothing of an Anatoilan town which maintains a life traditionally is not possible through the perceptions of today.The life styles of prehistoric communities reached today having been fed by myths and different cultures and became the basis on which the traditional life relied. At the end of the studies conducted, it has been seen that the color, material, motive in the parts of clothing which are material cultural elements depending on this basis and their styles of use have symbolic meanings and these can be explained by the perception styles of the universe by ancient communities. VII