Çağdaş sanatta sanat nesnesi olarak beden

Abstract

Çağdaş sanatta, sanatçının kendi sanatının nesnesine dönüşmesi bu çalışmanın çıkış noktasını oluşturur. 1960'lardaki kavramsal yönelimler içerisinde çıkan Happening 'lerle başlayan sanatçının beden kullanımı, 1990'lann fotoğraf, video ve internet üzerinden canlı inter-aktif performanslara kadarki süreci inceler. Tezde 1960'lı ve 70'li yılların bazı öncü sanatçılarının işlerinden yola çıkıp, özellikle 1990'lardaki üretimler üzerinde duruldu. Son yıllardaki beden kullanımına ilişkin örneklerin zenginliği tezin güncelliğini kaçınılmaz kıldı. Sanat tarihinde, otoportre ile başlayıp günümüz mülti-medya ortamları içerisinde kendisini kullanan sanatçılara kadar, beden kullanımı incelenirken; özne, nesne, benlik, ötekilik, kimlik, kimliksizleşme ve tüm bunların tartışıldığı alan olarak 'beden', felsefe, sosyoloji, psikanaliz ve antropolojinin verilerinden yararlanılarak değinildi. Sanatçının yeni konumu, farklı kimlikleri bünyesinde toplaması izleyiciyi de içeren özgür bir eylem ortamında, yabancılaşma süreci ile ortaya çıkmakta. Bu dununda yabancılaşma ve sentez kimlik, sanatçının kendisini sanat nesnesi olarak sunmasında en önemli iki olguyu oluşturuyor. Nitekim bu çalışmanın bir diğer amacı da söz konusu olguları farklı sanat dilleri kapsamında araştırmaktır. Düşünen varlık olarak insan faktörü, sanatın insan ve obje bağlanımda yapısının incelenmesi, tarihsel öznenin sorgulanması gibi pek çok konu sanatın kavramsal boyutunun gündeminde yer almakta. Tezde içeriğe uygun olarak seçilen örnekler de bu konulan irdeleyen, inşam, eylemlerle destekleyerek sanat nesnesine dönüştüren gösterilerdir.

Transformation of the artist into the object of his/her own art in modern art has been taken as the starting point of this thesis. This thesis focuses on the process between the emergence of utilization of the body by the artist as part of the happenings held with regard to the conceptual orientations of the 1960s and photographical, video and the Internet-based live interactive performances of the 1990s. This thesis starts with the works of certain trendsetting artists of the 1960s and 1970s, and focuses especially on the artistic creations in the 1990s. The fact that the body has been extensively used in the recent years inevitably turns this thesis into a review of the present times. This thesis reviews the utilization of body in the history of art from self-portrait stage to the artists who use their bodies within today's multi-media solutions, and uses the notions of subject, object, ego, otherness, identity, deidentification, body as an area where all these notions are debated, as well as philosophical, sociological, psychoanalytic and anthropological data. The new position of the artist, as well as his/her representation of different identities within himself/herself, emerge in a free environment of action which also contains the audience, together with an alienation process. In this case alienation and synthesised identity constitute the most important phenomena of the artist's presentation of himself/herself as an object of art. In fact another aim of this thesis is to review the phenomena in question in terms of different languages of art. Many issues such as the human factor as an intellectual being, examination of art's structure in the context of human beings and objects, and interrogation of historic subject are included in the agenda of art's conceptual dimension. Examples selected for this thesis in accordance with the content hereof are shows which consider these issues, turning human beings into an object of art by supporting them with actions.