15. ve 16. yüzyıllarda İznik çinileri ve tekstil yüzeylerin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Tez konusu olan ` 15. ve 16. Yüzyıllarda iznik Çinileri ve Tekstil Yüzeylerin Karşılaştırılması` yapılırken, araştırma altı bölümde tamamlanmıştır. Girişte; Tezin Amacı, Tezin Önemi, Tezin Tanımlanması ve Tezin Yöntemine yer verilmiştir. İkinci bölümde; 15. ve 16. yüzyıllarda Osmanlı İmparatorluğu'na genel olarak bakılmış, sosyo- kültürel ve sanatsal yapı üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde; aynı yüzyıllarda Osmanlı İmparatorluğu'nda çini sanatı irdelenmiştir. Bu dönemlerde bir üslup bütünlüğü sergileyen iznik çiniciliği form ve desen özellikleri açısından padişahların dönemlerine göre incelenmiştir. Dördüncü bölümde; 15. ve 16. yüzyıllarda Osmanlı tekstil sanatı araştırılmış, türleri ve desen özellikleri hakkında bilgiler verilmiştir. Bu döneme ait tekstiller incelenirken dokunuş özelliklerine göre sınıflandırılmıştır. Beşinci bölümde; saraya bağlı nakkaşhaneler ve bu nakkaşhanelerin saray sanatının oluşumundaki önemine değinilmiştir. Altıncı bölümde; yapılan araştırmalar ve elde edilen örneklerden yola çıkarak çini ve tekstil yüzeyleri desen ve kompozisyon açısından karşılaştırılmıştır. Yapılan bu araştırmada sonucunda, 15. ve 16. yüzyıllarda çini ve tekstil yüzeylerindeki motif ve kompozisyon benzerliWerinin bir üslup birliği içinde uygulandığı saptanmıştır. iv

SUMMARY When we make comparison of İznik Tiles and Textile surfeces in 15th and 16th centuries, the subject- matter of the thesis, the study was completed in six chapters. The Introduction includes Purpose of Thesis, Importance of Thesis, Definition of Thesis and Method of Thesis. In the second chapter, Ottoman Empire in 15th and 16th centuries is dealt with in general and it is emphasized on the socio-cultural and art structure. In the third chapter, art of tile Ottoman Empire during the same centuries are dealt.Indicating a consistency of style in these period, İznik tile art is examined interms of form and design characteristics by the era of Sultans. In the fourth chapter, Ottoman textile art of Ottoman Empire in 15th and 16th centuries are studied and information about their types and designs are given. When textile proper to these periods, weaving characteristics are classified. In the fifth chapter, it is emphasized on embroidering houses connected to Sultan's court as well as on the importance of these houses over the formation of court art. In the sixth chapter, setting out from the studies made and samples obtained, tile and textile surfaces are compared in terms of design and composition. As a conclusion of this study, it is found out that affinities and similarities between tile and textile surfaces in terms of composition and design prove that they have been created in a consistency of style.