Serebral palsili çocukların ebeveynlerine uygulanan aile eğitimi programının aile işlevleri, yılmazlık ve umutsuzluk üzerindeki etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, 7-18 yaş arasında Serebral Palsi'li çocuğu olan ebeveynler için geliştirilen aile eğitim programının ebeveynlerin; aile işlevleri, yılmazlık ve umutsuzluk düzeyleri üzerindeki etkisini ve bu etkinin kalıcılığını incelemektir. Araştırma, Ankara'da Milli Eğitim Bakanlığı İller Bankası Özel Eğitim İş Uygulama Merkezi Okulu'nda Mayıs 2017 ile Haziran 2018 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmada ön test son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu; deney grubunda 14, kontrol grubunda 14 olmak üzere toplam 28 ebeveynden oluşmuştur. Deney grubunda yer alan ebeveynlere haftada bir gün olmak üzere sekiz ardışık hafta boyunca araştırma kapsamında geliştirilmiş olan `Serebral Palsi Aile Eğitim Programı` uygulanmış, kontrol grubunda yer alan ebeveynlere ise herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. Deney ve kontrol grubunu oluşturan ebeveynlerin aile işlevleri 'Aile Değerlendirme Ölçeği'nden, yılmazlık düzeyleri 'Aile Yılmazlık Ölçeği'nden, umutsuzluk düzeyleri ise 'Beck Umutsuzluk Ölçeği'nden elde edilen veriler aracılığı ile değerlendirilmiştir. Her iki gruba da adı geçen ölçekler aracılığı ile ön test ve son test uygulamaları yapılmış, kalıcılık testi uygulamaları ise sadece deney grubuna son test uygulamalarından dört hafta sonra gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında yapılan analizlerde; gruplar arası karşılaştırmalarda Mann-Whitney U-Testi, grup içi karşılaştırmalarda ise Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Tüm analizler %95 güven aralığında yapılmış ve p<0,05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Verilerin analizinden elde edilen bulgulara dayanılarak; deney grubuna uygulanan Serabral Palsi Aile Eğitim Programı'nın ebeveynlerin aile işlevleri, yılmazlık ve umutsuzluk düzeyleri üzerinde olumlu yönde etkisinin olduğu ve bu etkinin kalıcı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The purpose of this research is to examine the effects of family training programme and permanence of this effect developed for families whose children between 7-18 years old with Cerebral Palsy on family functions, resilience and hopelessness level. The research was carried out in the Ministry Of National Education Iller Bank Special Education Business Practices Central School in Ankara between May 2017 and June 2018. In this research, pretest-posttest control grouped experimental design was used. The study group of the research is consisted of 28 parents in which there are 14 parents for control group and 14 for treatment group. Parents who are in treatment group are applied once a week to `Cerebral Palsy Family Training Programme` which was developed in scope of research lasted eight consecutive week and those who are in control group were not applied to any programme. Parents composing treatment and control group were evaluated with data obtained from 'Family Assessment Device' for the family function, 'Family Resilience Scale' for resilience levels and 'Beck Hopelessness Scale' for hopelessness level. Pretest and posttest was conducted on both groups with forenamed scales and permenance test run was conducted only on treatment group after four weeks of last test runs. Following the scope of analyses; Mann-Whitney U Test between groups, Wilcoxon Signed Ranks Test within groups were used. All analyses were performed with 95% confidence interval and value p<0.05 was accepted as statistically significant. It is concluded that Cerebral Palsy Family Training Programme which was applied to treatment group have a positive effect on the family functions, resilience and hopelessness levels of those parents and this effect was precipitated permanent based on the findings of the data analysed.