Son yirmi yılda Türk endüstrisinde Türk tasarımcılar (Endüstri tasarımı eğitiminin beraberinde endüstrinin tasarımcıları istihdam etme biçimleri

Abstract

ÖZET Bu çalışma ülkemizde son yirmi-otuz yıllık bir geçmişi olan Endüstri Ürünleri Tasarımı mesleğinin endüstrideki konumunu değerlendirmekle ilgilenmektedir. Endüstri Tasarımının kurumsal anlamda ilk yapılanması eğitim kurumlarında başlamıştır. Endüstri Tasarımının ülkemizdeki gelişim sürecinin bu karakteri nedeniyle, endüstrideki tasarımcı talebinin oluşmasında eğitim kurumlarının belirleyici oldukları görüşünden hareketle, çalışmanın önemli bir kanadını tasarım okullarının programları, yaklaşımları ve hedefleri oluşturmaktadır. Sanayinin gelişim sürecinin kısa değerlendirmesinin ışığında sanayinin tasarımcıyı kullanma biçimleri ve eğitim kurumları ile ilişkileri gözden geçirilmiştir. Yöntem olarak okulların kuruluş ilkelerinin değerlendirilmesinin yanısıra, endüstri kuruluşlarına ve tasarımcılara yönelik hazırlanmış bilgi formlarından elde edilen verilerden yola çıkılarak bir dizi saptama yapılmıştır. Ayrıca ilgili süreli yayınların taranması yoluyla sanayicilerin tasarım konusundaki yaklaşımları değerlendirilmiştir. Sonuçta eğitim kurumlarının hedefleri ile sanayicilerin tasarımcıdan beklentilerinin ne kadar çakıştığına ilişkin bir değerlendirme yapabilmek amaçlanmıştır. Anket çalışmasının sonuçlarına dayanarak yapılan saptamalarla eğitim kurumlarının yeniden yapılanmasında yardımı olabilecek öneriler sıralanmıştır.Bunlara ek olarak ulusal düzeyde düzenlenmiş Endüstri Tasarım Yarışmalarının ülkemiz Endüstri Tasarımının gelişimi sürecindeki rolü değerlendirilmiştir. Kronolojik bir liste ile, sonuçların ulaşılabildiği kadarıyla görsel olarak da belgelenmesine çalışılmıştır. Bunlara ek olarak ulusal düzeyde düzenlenmiş tasarım yarışmalarının kronolojik bir değerlendirmesi yapılarak, sonuçlarının görsel olarak da belgelenmesine çalışılmıştır. VI

SUMMARY This study concerns where industrial design, as an occupation that goes farthest back to 30 years' past in Turkey, actually stands in the field of industry. Industrial Design has its initial institutional formation in the design schools. Depending upon the fact that characteristic process of Industrial Design in Turkey, the demand for the designer by the industry is determined by the Design Schools, the study has its major emphasis on the curriculum, approachs and targets of Industrial Design Schools. By the helpful hints resultingly gained from a short evaluation of the development period of industry, this study also revises the ways how the industry makes use of the designers and its relation to the Design Schools. Besides, as a method, the study reviews the principals that schools depend on, also derives conclusions on the data form supplied by Industrial Plants and the Industrial Designers. Some periodicals concerned have been a source for the industrialists' approach to the Industrial Design as a service. It has been aimed to conclude on how well the targets of schools cover for the needs of industry. The study also offers a list of suggestions to imply on reforming the Industrial Design Schools. vnThe study appends up with an evaluation of role that the National Design Contents fullfill in the process of Industrial Design in our country and the results have been visually documented chronologically. vra