Günümüzde görsel kirlenme ve kamu bilincinde kalite erozyonu

Abstract

Bugün, ülkemizde, özellikle son yıllarda yoğunluğu gittikçe artan bir görsel kirlenme ile karşı karşıyayız. Bu sorun, kamu bilincinde yaşanan bir kalite erozyonuyla paralel bir gelişim göstermekte. Her iki kavramın da birincil sebebi, ülkemiz toplumunun yaşadığı kimlik bunalımı. Bu bunalıma, çeşitli kesimlerin, `biz nereden geliyoruz?` sorusuna, kültürel tarihimizin geçirdiği safhaları bir bütün halinde ele alarak kültürel bir zenginliğe ulaşmak yerine, bu safhalardan birini kabul edip, diğerlerini reddederek yanıt araması sebep olmakta. `Nereden geliyoruz` sorgulamasını Osmanlı İmparatorluğu' nun son dönemlerinde görmeye başlıyoruz. Bu dönemde ve Cumhuriyef in ilk yıllarında, sağlıklı bir yanıt arayışı olduğu gözleniyor. Ancak, 1940' lı yılların ortalarından itibaren, konu, uygulanan çeşitli politikalar ve halktaki genel eğitimsizlik sonucunda bulanmaya başlamıştır. Bu bulanıklık, çeşitli sorunlara sebep olarak ve büyüyerek, günümüze kadar geliyor. Bu sorunlardan ilki ve diğerlerinin de tetikleyicisi; Türk Dili'ndeki kirlenme. Dil, insanlar arasındaki en önemli iletişim aracı olduğu için, burada yaşanan bir kirlenme, diğer pek çok kirlilik türüne de etki etmektedir. Mevcut kültür değerlerini koruyamama ise, geçmişle bağlarımızı kopardığı için, bir diğer önemli sorun; kültürel bulanıklığa hem sebep, hem de sonuç teşkil eden bir olgu. Kültürel geçmişimizi belgeleyen yapı örneklerinin pek çoğu, uygulanan yanlış politikalar, halktaki genel bilinçsizlik, ve maddi olanaksızlıklar yüzünden ya yitirilmişler, ya da tanınmaz haldeler. Konuya daha geniş bir açıdan bakıldığında, bahsedilen koruyamama meselesinin, sadece yapı düzeyinde kalmayıp, kent ölçeğine de sıçramış olduğu görülüyor. Kentlerimizin neredeyse tümü, gecekondulaşmanın önünün kesilememesi ve plansız uygulamalar sonucunda çarpık bir gelişim göstermişler ve bu yüzden özgün kimliklerini yitirmişlerdir. Gecekondulaşma sürecinin bir ivsonrasındaki safhası yer olan barakalaşma olgusu, tüm bu kentlerde baskın dokuyu teşkil etmekte. Toplumumuz, `soyut güzellik` duygusunu kaybetmiş durumda.... Kısa bir deyişle, bu çalışmada, toplumumuzun yaşadığı kimlik bunalımı süreci incelenmekte ve bu bunalımın sonuçları `görsel kirlenme` ile `kamu bilincindeki kalite erozyonu` başlıkları altında, fotografik örnekleriyle birlikte ele alınmaktadır.

SUMMARY Today, In Turkey, we are faced with a kind of visual pollution which is intensifying day by day and which displays a paralel development with the quality erosion in public awareness. We can insert that the identity crisis Turkey has gone through underlies both of these issues. This identity crisis is mainly caused by the answer given to the question `where do we come from?` by various parts of the society, who instead of taking up Turkey's cultural history as a whole and thus opting for cultural richness, assumes only a stage of this cultural backgroud as part of its identity. The quest for identity in the Turkish culture can be first observed at the end of the 19th century, during the Ottoman Empire, followed by the first years of the Turkish Republic. However, since the 1940's, the issue has been blurred as a result of the policies carried out by the state and ignorance of the society. The issue has reached today unsettled, calling for immediate consideration and leaving greater problems behind. The pollution of the Turkish language, the first and foremost of these problems, has also been triggering for others. As language is the most important means of communication for human-beings, the pollution of language brings with itself other kinds of pollutions. Another essential problem is the failure in the protection of existant cultural values, which stands both as a cause and outcome of cultural confusion. Many of the constructions, records of our cultural background, are either lost completely or in an unrecognisable state due to wrong policies, lack of awareness and financial problems. Taken from a broader point of view, the issue of pollution can also be observed at an urban scale. Almost every city in Turkey has lost ite identity due to urban sprawl and squatter settlement, as a result of which architectural values have disappeared from the texture of many cities. VIOur society has lost its esthetic values... In conclution, this thesis dwells on the process of the identity crisis Turkish society has been going through, accompanied by photographic examples of the outcomes of this crisis under the titles `visual pollution` and ` quality erosion in public awareness`. VII