60 yaş kişiler ile ortak koltuk tasarımı: Katılımcı bir model

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, bir koltuğun tasarım sürecinde, yaşlı nüfusun bu konudaki ihtiyaçlarının, Ankara'da yürütülen iki anketin sonuçlarının ve çeşitli yaşlı kullanıcı grupları ile gerçekleştirilen ortak tasarım toplantılarının sonuçlarının beraberce değerlendirilmesi ve tasarımın nasıl geliştiği belgelenmektedir. Bahsi geçen tasarım süreci, yaşlı kesimin gerçek ihtiyaçlardan gelen fikirleri ve çözümleri içermektedir. Amaç, yaşlı kesimi ve aynı zamanda da, evrensel tasarım felsefesi kapsamında, daha genç kesimden büyük bir çoğunluğu da memnun edecek bir koltuk tasarlamaktır. İlk aşamada, konu ile ilgili literatür taraması yapıldıktan sonra, `oturma ve koltuk özellikleri` üzerine çeşitli sorular içeren bir anket yürütülmüştür. Bunu takiben, yaşlı kesimden katılımcılar ile küçük gruplar halinde, bir tasarımcının yönlendirmesi altında, ortak tasarım toplantıları düzenlenmiştir. Bu toplantılarda, yaşlı kullanıcılar, gerçek ihtiyaçlarını, yorumlarını ve fikirlerini anlatmışlardır. Anket ve ortak tasarım toplantılarının sonucunda iki tasarım alternatifi çıkmıştır. Bu iki koltuk tasarımı gene kullanıclara bir anket vasıtası ile sunulmuş, ek yorumları alınmıştır. Anahtar kelimeler: Yaşlanma; Oturma Rahatlığı; Tasarıma Kullanıcı- Katılımı; Evrensel Tasarım.

ABSTRACT This study, oriented towards the design of an armchair which will be more suitable for the third age, combines the real needs and requirements of elderly people, the results of two surveys made in Ankara and the outputs of participatory design sessions conducted with a selected group of elderly people at various stages of the design process. This design process involves ideas and proposals coming from the real needs of the elderly. The aim is to design an armchair that will satisfy the elderly people requirements and will also be suitable for the younger generations as well, on a universal design basis. After a consistent literature search on the subject, a survey comprising various questions on `seating and armchair specifications` was carried on. As a next step, small groups of elderly people were involved in participatory design sessions under the guidance of a designer. In these sessions, the elderly participants have expressed their real needs, opinions and ideas on armchairs and their usage. Two design alternatives have been generated as a result of these previously mentioned steps. The final two designs were presented to the elderly participants and evaluated in a second survey by a group of young users. Key words: Ageing; Seat Comfort; Design Participation; Universal Design. VI