20. yüzyıldan günümüze heykel sanatında insan figürünün değişimi

Abstract

Heykel sanatında insan figüründeki değişimden hareketle, 20. Yüzyıl insanlık tarihinin gelişimi içerisinde figürü etkileyen faktörler, sanat akımları, sanatçı biyografi ve eser çözümlemeleri yapılarak, kapsamlı bir araştırma yöntemi izlenilmeye çalışılmıştır.Bu çalışmanın birinci bölümünde, Yirminci Yüzyılda heykel sanatında, Modernist süreçte yaşanan gelişmelerle birlikte 1960'lara kadar incelenmektedir. Heykel sanatında insan figürünü ele alan sanat akımlarına, manifestoları ile birlikte açıklayarak değinilmektedir. Klasik anlatımlı yapılan heykel üretimlerindense, malzeme ve form araştırmasına dayalı, sanatçının isteği doğrultusunda farklılaşan üretimlerine, çağının teknik olanaklarıyla yapılan heykellere yer verilmektedir. Büyük bir hızla gelişen sanayileşme, üretim artışı, keşifler, buluşlar, yönetim biçimlerinin ve toplumsal yapının değişmesi, yaşanan büyük savaşların etkilerinin insan yaşamlarına ruhsal ve fiziksel olarak yansımasıyla birlikte, heykel sanatında yaşanan biçimsel ve içeriksel değişimler, sanatçı ve eserleri incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde ise, Modernizmin bitmesiyle 1960'lı yıllarda ortaya çıkan sanat oluşumları ve Postmodernist süreç, günümüze kadar yaşanan gelişmelerle birlikte incelenerek, heykel sanatında insan figürüne yansımalarına değinilmektedir. Ortaya çıkan sanat oluşumlarıyla birlikte sanatçı bedenlerinin de sanata bizzat dahil olup, disiplinler arası sanatın ortaya çıkarak, sadece figürün tek başına değil, birçok disiplin ya da araçla desteklenerek ifade etme yöntemine geçildiği görülmektedir. Günümüze yaklaştıkça sanat artık, sadece Avrupa ve Amerika'da değil, Doğu'da da yaygın bir şekilde yapılmış olmasına tanıklık edilmektedir. Bu yüzyılda insan figürü geri planda kalmış gibi görünse de, nesnel anlamda heykel sanatçılarının kendi üsluplarıyla oluşturmuş oldukları eserleriyle ilerlemeye devam etmişlerdir. Ortaya çıkan sanat oluşumlarıyla beraber, bir kısım sanatçılar bedenlerini performanslar üzerinden kullanmayı tercih ederek, bedeni hem özne hem de nesne olarak konumlandırmışlardır. Yaşadıkları çağın olanaklarını kullanarak anlatım dili oluşturan sanatçılar kendi bedenleri üzerinden gerçekleştirdikleri performatif ya da nesnel heykel sanatı aracılığıyla oluşturdukları eserlerin değişimi gözlemlenmektedir. Bu araştırmada özellikle heykel sanatında `insan figürünün değişimi` kapsamlı bir şekilde ele alınmaktadır ve tarihsel süreçte yaşanan toplumsal değişimlerin heykel sanatından örneklerle insan figürünün yapıt ve dönem kapsamında figür anlayışının zaman içerisinde nasıl değişmekte olduğu analiz edilip, ayrıca bu değişikliğin heykel sanatında yer alan yapıtlara nasıl yansıdığı incelenmiştir. İki bölümden oluşan tezde, seçilen sanatçıların yaşadıkları süreçteki değişimleri ifade tarzı araştırılarak tezin yapısına uygun olarak seçilmiş olup, tezi sınırlandırabilmek için kısıtlı tutulmuştur.

Based on the change in the human figure in sculpture, the present study aims at a comprehensive research focusing on an analysis of the factors that had an influence on the development of the human figure within the evolution of human history in the 20th century. The study will also include analyses of art trends, artist biographies and works of art. The first part of the study covers the developments during the Modernist period in the Twentieth century in sculpture until the1960s. The art trends dealing with the human figure in sculpture are assessed in line with their manifestos. Instead of producing sculptures with classical narratives, the focus is much stronger on experimental materials and forms, productions that are differentiated in line with the artist's wish and the technical capabilities of the age. The speedy development of industrialism, the increase in production, new inventions, the changes in production styles and socities, the impact of big wars and the influence of people's lives on their lives and physicalities, the styles and content of sculpture, the artists and their works are analyzed. The second half of the study focuses on the period from the end of Modernism in the 1960s and the emergence of new art trends, the Postmodern period and the developments until the present time. The reflection of these on the human form in sculpture will also be discussed. It is observed that the newly emerging art trends include the body of the artist in the artistic creation as well and this paves the way for an interdisciplinary art. The artistic epxression focuses not only on the figure, but on a multi-layered way of expression suppoerted by a myriad of disciplines and tools. Moving towards the present time, it is seen that art is produced not only in Europe and the US, but in the East, too. Although the human figure seems to have been left in the background in this century, it is continuing its development in the individual depictions of sculptors in their own styles. Together with these artistc formations, some artists have opted for using their own bodies through performanes and they have placed the body both as a subject and as an object. The artists, having produced a way of expression through their own styles and tools, have observed the changes in sculpture themselves by using their own bodies as the main platform. The present study deals with the `change of the artist figure` and how the conception of figure has changed in the historical process. The historical changes and other large-scale factors are also analysed. The two parts of the present study the stylistic and expressive differences of the artists have been selected but were omitted to narrow down the scope of the present study.